Door Matt Kilsby (Socialist Alternative, ISA in Engeland, Wales en Schotland)
De doorslaggevende overwinning van George Galloway namens zijn Workers’ Party of Britain (WPB) in een tussentijdse verkiezingen in Rochdale is een enorme klap voor de gevestigde partijen en in het bijzonder voor Labour-leider Keir Starmer. Galloway behaalde 39,7% van de stemmen, wat meer is dan Labour, de Liberal Democrats en de Tories samen (26,7%). Op de tweede plaats kwam David Tully, een onafhankelijke kandidaat die een garage runt en campagne voerde om de kraamafdeling van het ziekenhuis opnieuw te openen (21,3%).
Afwijzing van het establishment
De stemmen voor Galloway en Tully vertegenwoordigen een significante afwijzing van de gevestigde partijen en zijn een uitdrukking van de woede onder de arbeidersklasse over een groot aantal kwesties, waaronder de horror in Gaza.
Labour heeft de uitslag snel gebagatelliseerd en verklaard dat ze zouden hebben gewonnen als ze een kandidaat hadden, maar het verlies van hun meerderheid van bijna 10.000 van de vorige verkiezingen is een vernietigende aanklacht tegen het standpunt van Keir Starmer over Gaza. Het is onwaarschijnlijk dat deze stemmenverschuiving weg van Labour zich voldoende doorzet in heel het land om een overwinning bij algemene verkiezingen in het gedrang te brengen. Maar heel wat Labour-parlementsleden in gebieden met een grote Aziatische en moslimbevolking zullen toch in paniek geraken.
Labour had geen kandidaat nadat het op het laatste moment de steun voor Azhar Ali introk toen de pers berichtte over vermeende antisemitische opmerkingen die hij had gemaakt op een lokale partijbijeenkomst. Starmer’s aanpak toont eens te meer de beperkingen van de manier waarop hij antisemitisme gebruikt om de linkerzijde aan te vallen en het zwijgen op te leggen.
Chaos onder Starmer
Als trouwe aanhanger van Starmer kreeg Ali de volledige steun van de partij toen hij zich verontschuldigde voor zijn opmerkingen en, slechts een paar uur later, werd Lisa Nandy naar Rochdale gestuurd om samen met hem campagne te voeren. Pas nadat er details aan het licht kwamen over andere vermeende antisemitische opmerkingen die tijdens dezelfde bijeenkomst werden gemaakt, trok Starmer met tegenzin zijn steun in. Vergelijk dat met de aanpak van het linkse parlementslid Andy Macdonald, die werd geschorst omdat hij tijdens een Gaza protest had verklaard: “We zullen niet rusten tot we gerechtigheid hebben. Totdat alle mensen, Israëli’s en Palestijnen, tussen de rivier en de zee in vrede en vrijheid kunnen leven.” Ook Kate Osamoor kreeg het zwaar te verduren van Starmer omdat ze de brute Israëlische aanval op Gaza als een genocide beschreef.
Door antisemitisme op deze manier als argument te gebruiken, wordt de strijd tegen echt antisemitisme ondermijnd. Dit gebeurt bovendien op een ogenblik dat haatmisdrijven en islamofobie toenemen. Socialisten zijn tegen alle vormen van racisme, islamofobie en antisemitisme. Wij roepen op tot een verenigde strijd van arbeiders en jongeren tegen alle vormen van racisme en ‘verdeel en heers’.
Galloway’s reactionaire campagne
Galloway’s overwinning kan terecht worden gezien als een protest tegen Starmer’s Labour en de rest van de gevestigde partijen, maar hij won met een campagne die eisen over Gaza en de gezondheidszorg combineerde met een verdelende rechtse aanpak. In zijn campagnebrieven aan kiezers stelde Galloway onder meer: “Eerst en vooral geloof ik in Groot-Brittannië. Ik geloof in familie. Ik ben vader van zes kinderen. En ik hou niet van sommige dingen die ze onze kinderen leren. Ik geloof in mannen en vrouwen. God heeft alles in paren geschapen. In tegenstelling tot de mainstream partijen heb ik er geen moeite mee om te definiëren wat een vrouw is. Een man kan geen vrouw worden door dat alleen maar te verklaren. Ik geloof in recht en orde. Ik zal vechten voor meer en slimmere politie. Tijdens mijn ambtstermijn zullen er geen ‘grooming gangs’ zijn. Desnoods zal ik ze zelf arresteren.” Een van zijn brieven eindigde met het Trump-achtige “Make Rochdale great again.”
Deze campagne was vergelijkbaar met zijn erg verdelende campagne bij een tussentijdse verkiezing in 2021 in Batley en Spen, toen nipt gewonnen door Labour. Tijdens die campagne klaagde Galloway dat Labour “gek was op transrechten” en noemde hij campagnes tegen transfobie en onderdrukking schandelijk genoeg “transmania”. Tegelijkertijd stelt zijn WPB dat het “voor de arbeiders is, niet voor de wokers” en tegen de “apocalyptische groene hysterie die de media overspoelt.” Een dergelijke reactionaire politiek zaait gegarandeerd verdeeldheid onder de arbeidersklasse. Deze aanpak, die is gebaseerd is op reactionaire ideeën en is gevaarlijk. Het wijst in een richting die ver verwijderd is van het creëren van politieke vertegenwoordiging voor recente bewegingen die strijden voor de behoeften van arbeiders en alle onderdrukten in de samenleving.
Hoe Galloway niet te benaderen
Ondanks dit alles hebben sommige linkse partijen ervoor gekozen om dit te negeren en zich achter de campagne te scharen met vage verwijzingen naar hun meningsverschillen met Galloway. Voor de verkiezingen sprak de Socialist Party haar steun uit voor Galloway en riep op om op voor hem te stemmen, op basis van het feit dat hij de “enige kandidaat tegen besparingen en oorlog” was. Het feit dat Galloway er geen probleem mee had om op een reactionaire basis stemmen te winnen, toont echter dat zijn ‘Workers Party’ geen instrument kan worden om de belangen van de werkende klasse in al haar diversiteit te verdedigen.
Na de bekendmaking van de uitslag beweerde de Trade Unionist and Socialist Coalition (TUSC) – de WPB is een waarnemer in de stuurgroep van TUSC – dat de overwinning van Galloway “het vertrouwen zal doen toenemen van iedereen die op zoek is naar een socialistisch alternatief voor Labour” en deed een oproep aan meer activisten om zich voor hen kandidaat te stellen bij de lokale en algemene verkiezingen van dit jaar.
Hoewel we de afwijzing van de gevestigde partijen in Rochdale niet minimaliseren, moet het voor socialisten duidelijk zijn dat de politiek van Galloway geen oplossing biedt, vooral omdat hij geen interesse heeft in het bestrijden van onderdrukking. Overigens was de opkomst in Rochdale net zoals bij alle recente tussentijdse verkiezingen erg laag. Slechts 39,7% ging stemmen, wat 20% minder is dan bij de algemene verkiezingen van 2019. Er is duidelijk woede over de gevestigde partijen, maar de over het algemeen lage opkomst wijst ook op een algemene ontgoocheling over verkiezingen op zich.
Welk alternatief voor de partijen van oorlog en besparingen?
Ondanks onze sterke kritiek op de campagne en het programma van George Galloway en de WPB, lijdt het geen twijfel dat zijn overwinning veel betogers tegen de horror in Gaza duidelijk maakt dat het mogelijk is om de grote partijen uit te dagen en van hen te winnen. In combinatie met het enthousiasme dat is getoond voor het idee van Jeremy Corbyn om de volgende verkiezingen te gebruiken voor een nieuw initiatief, is er een reëel potentieel.
Op een recente betoging sprak Corbyn. We schreven in ons verslag: “Als er stevige plannen worden gemaakt door mensen met een zekere autoriteit in de beweging (waaronder Corbyn) om een nieuwe partij tegen oorlog en besparingen te lanceren, dan zou dit een enorme respons krijgen. Een nieuwe politieke organisatie zou helpen om uitdrukking, focus en kracht te geven aan de anti-oorlogsbeweging, en zou ook helpen om als democratisch forum te dienen om de weg vooruit te bespreken, geworteld in de massabeweging. Haar aantrekkingskracht zou groot zijn, en nog groter als ze een duidelijk socialistische benadering heeft op het gebied van oorlog, klimaatverandering, voor arbeiders- en vluchtelingenrechten en tegen de verdeeldheid zaaiende zogenaamde ‘cultuuroorlogen’ van de Tories.”
Partij nodig voor de werkende klasse in al haar diversiteit
Een nieuwe strijdpartij – tegen imperialistische oorlog, tegen besparingen, vechtend voor de rechten van arbeiders en campagne voerend tegen de zogenaamde ‘cultuuroorlogen’ van de Tories – zou een enorme stimulans zijn voor onze bewegingen en voor de arbeidersklasse. We zijn tegen Galloway’s benadering van trans- en vrouwenrechten omdat het de eenheid van de arbeidersklasse schaadt en een belemmering vormt voor het opbouwen van de verenigde arbeidersbeweging die we nodig hebben. Elk echt alternatief voor de arbeidersklasse moet de strijd tegen uitbuiting en alle vormen van onderdrukking klaar en duidelijk opnemen.
We verwelkomen en steunen alle stappen van vakbondsleden, anti-oorlogsactivisten en iedereen die zich inzet tegen het kapitalisme, om een echte linkse stem samen te brengen om de discussie te beginnen over hoe we onze politieke vertegenwoordiging opbouwen.
Zo’n politieke vertegenwoordiging moet deel uitmaken van de strijd, om acties te coördineren en op te voeren, of het nu tegen de wreedheden in Gaza is, tegen aanvallen op vakbondsrechten, of tegen de voortdurende aanvallen op het klimaat. Onze politieke vertegenwoordiging moet vanuit de werkende klasse komen, democratisch en open zijn. Dit betekent het recht om gekozen functionarissen af te zetten en alle gekozen leiders zouden slechts het gemiddelde loon krijgen van de mensen die ze vertegenwoordigen. Zo blijven ze verbonden met de strijd en staan ze niet los van de bredere klassenstrijd.
Door te bouwen aan zo’n politieke formatie, die zich verzet tegen het kapitalisme en vecht voor een socialistisch alternatief, kunnen mensen uit de arbeidersklasse een einde maken aan de precariteit van de wereld waarin we leven, vol oorlog, imperialisme, armoede, racisme, gender- en LGBTQ+-onderdrukking.
