Gisteren vertelden we jullie over de clandestiene staking van de treinbestuurders van het Stockholmse voorstadsnet dat uitgebaat wordt door de private firma MTR. Ondertussen gaan de laatste uren van de tweede stakingsdag in en bereikte ons weer heel wat informatie die we samenbrengen in een tweede artikel.
Door een treinbegeleider
CAO-overleg en beknotting vakbonden
We schreven al dat de huidige CAO binnenkort afloopt. Het collectieve overleg in de sector is blijkbaar al van start gegaan. Aan het piket was te horen dat er een bezorgdheid is dat de vakbonden de eisen van de treinbestuurders onvoldoende serieus nemen. De vastberaden actie en de massale steun van het publiek tonen dat het behoud van de treinbegeleider in een veiligheidsfunctie een belangrijke bekommernis is die de vakbondsleiding niet over het hoofd mag zien aan de onderhandelingstafel.
Dat vakbonden op dit moment geen staking mogen organiseren en zelfs moeten proberen stoppen als ze niet veroordeeld willen worden tot een gigantische schadevergoeding, riskeert de relaties te vertroebelen. Het stakerscomité benadrukt dat Seko en ST de staking eigenlijk steunen, maar gebonden zijn door wetgeving. Stakers werden voorbereid op afkeurende verklaringen van bonden in de pers. Een vertegenwoordiger van Seko zei bv in de pers dat de staking de lopende onderhandelingen bemoeilijkt. Het stakerscomité raadde vanaf het begin vakbondsafgevaardigden af om mee te doen omdat dit hun vakbond ernstig kan schaden. De wettelijke basis waar het om gaat is Paragraaf § 42, tweede alinea, over medezeggenschap op de werkvloer: “een organisatie die zelf gebonden is aan een collectieve arbeidsovereenkomst is verplicht om, als er een onwettige stakingsactie van een lid dreigt of plaatsvindt, te proberen de actie te voorkomen of te laten stoppen.” Het stakerscomité bracht stakers nogmaals in herinnering dat ze dit alles in hun achtergrond moeten houden als ze een telefoontje krijgen van hun verkozen vakbondsafgevaardigde.
Geen boordchef betekent meer druk op de machinist
Behalve dat treinbestuurders nu de aankondigingen zelf moeten doen, wordt van hen verwacht dat ze via schermen de situatie in de rijtuigen monitoren. Afhankelijk van de bron gaat het om treinen met tot 1700 reizigers.
Besparing
Ondertussen kwamen we te weten dat de afschaffing van de treinbegeleider jaarlijks 150 miljoen kronen moet uitsparen. Dat is 13,2 miljoen euro.
Tegenkanting, intimidatie en repressie
Directie en overheid proberen de impact van de staking te beperken.
Individuele stakers worden onder druk gezet. Het stakerscomité raadde iedereen aan om de werkgsm uit te schakelen en niet wakker te liggen van e-mails. MTR besliste dat er vanaf dag één ziektebriefjes vereist zijn. Er zijn iets meer zieken dan anders. Het stakerscomité had zich hieraan verwacht en zieken gezegd om meteen een briefje te regelen. De directie doet dit onder het voorwendsel dat echte zieken zich dan niet verdacht hoeven te voelen.
Stockholm’s Länstrafik (SL) legt bussen in om pendelaars van de randstad tot aan de metro te krijgen. Maar het is onmogelijk om alles op te vangen: voor één trein heb je 25 bussen nodig. Lokale kranten hebben het over 368.000 of zelfs 400.000 pendelaars per dag. Dan doe je een vastberaden en goed opgevolgde staking niet eventjes snel teniet. Op de eerste dag reed 80% van de treinen niet.
De metro van Stockholm wordt eveneens uitgebaat door MTR. Metrobestuurders die door de staking op het voorstadsnet te laat op het werk geraken, kregen te horen dat ze zich kunnen verwachten aan loonaftrek. Terwijl het dus om dezelfde werkgever gaat!
Zoals verwacht is een deel van de stakers voor de arbeidsrechtbank gedaagd. Zo lang de rechter hen niet dwingt om te gaan werken, gaan ze door. Zoals eerder gezegd is ontslag na een gerechtelijk stakingsverbod wel mogelijk.
Staking komt niet uit de lucht gevallen
Sinds twee jaar protesteert het personeel tegen het afschaffen van de boordchef. Directie en politieke verantwoordelijken schuiven alle bezwaren rond veiligheid, werkdruk, dienstverlening en tewerkstelling aan de kant. Het nieuwe regionale bestuur kwam niet terug op de beslissing van de voorgangers en in maart begon de gespreide uitfasering van de treinbegeleider. Afhankelijk van de bron zijn er nog 300 of 350 treinwachters. Sinds maart zou de helft van de treinen al zonder chef gereden hebben. MTR had ingecalculeerd dat tot 17% van de treinen tijdelijk niet zou rijden door problemen bij de uitfasering. In de praktijk reed die eerste twee weken tot de helft van de treinen niet, voornamelijk door machinisten die zich begrijpelijk niet in staat voelden om veilig te rijden. Vervolgens heeft de directie de ingecalculeerde afschaffingen verhoogd tot een kwart. Het loopt dus allesbehalve van een leien dakje. Afgelopen vrijdag culmineerde de weerstand op een door 150 treinbestuurders bijgewoonde vergadering dus in de beslissing om vanaf gisterenochtend zeer vroeg de blok erop te gooien.
Solidariteit
Op het einde van de eerste stakersdag werden al bijna 850.000 kronen ingezameld voor de stakerskas. Dat is ongeveer 74.800 euro. Herinner dat stakers een boete van 3000 kronen of 264 euro riskeren. Dit geld is het equivalent van 283 boetes. Het hoogste aantal stakers dat we maandagavond vernamen, is meer dan 200. Mogelijk stijgt dat nog. Niet iedereen was bijvoorbeeld die dag ingepland. Maar het betekent dat alle boetes betaald zullen kunnen worden en dat er zelfs iets over zal zijn voor gerechtskosten en de compensatie van loonverlies.
Ondertussen kwam ons ter ore dat de steun voor de stakerskas in de late namiddag van de tweede stakingsdag was opgelopen tot 1,3 miljoen kronen of 114.400 euro. Dit is een uitdrukking van de enorme solidariteit onder pendelaars en andere werkenden.
Daarnaast kwamen er ook heel wat internationale solidariteitsberichten binnen van syndicalisten en vakbondsdelegaties. O.a. uit België, de VS, Brazilië, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika.
