De afgelopen weken waren er grote protestacties in Rusland. Het gaat voornamelijk om jongeren die actie voerden voor de vrijlating van politieke gevangenen en meer algemeen tegen het regime van Poetin. De acties begonnen na de terugkeer en de arrestatie van oppositieleider Alexej Navalni. Een groot aantal betogers werd opgepakt. De medestanders van Navalni kondigden aan dat er geen nieuwe protestacties komen omdat ze zich op de parlementsverkiezingen van dit najaar willen concentreren.
Artikel uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Navalni
Oppositieleider Navalni is een zakenman die zijn politieke loopbaan begon als een rechtse, zelfs extreemrechtse liberaal. De afgelopen jaren maakte hij een bocht: hij nam steeds meer afstand van zijn antimigrantenstandpunt en concentreerde zich op de strijd tegen de corruptie van de heersende elite. Deze bocht weerspiegelt op populistische wijze een verandering in het bewustzijn van de jongeren in Rusland. De jongeren schuiven naar links op omdat ze genoeg hebben van de hoge onderwijskosten, de onzekere lonen en de algemene stagnerende en reactionaire politieke situatie. Ze zetten zich af tegen de zogenaamde ‘systeempartijen’, waaronder de Communistische Partij, die Poetin aan de macht houden. Het is deze verandering in het bewustzijn die Navalni eveneens doet opschuiven. Vorig jaar verklaarde hij Bernie Sanders in de VS te steunen.
Nadat hij vergiftigd werd, verbleef Navalni vijf maanden in Duitsland voor behandeling. Hierna keerde hij naar Rusland terug, waar hij meteen werd opgepakt. De volgende dag publiceerde Navalni een video over corruptie in de familie van Poetin met beelden van een paleis dat volgens hem speciaal voor Poetin was gebouwd en meer dan een miljard dollar kostte. De video werd binnen het uur door meer dan een miljoen mensen bekeken.
Sotsialisticheskaya Alternativa heeft geen illusies in Navalni: hij is in wezen een liberale en pro-kapitalistische politicus zonder een programma dat de problemen van de Russische samenleving kan oplossen. Tegelijk zien we in het groeiende protest een kans om de discussie aan te gaan over wat wel nodig is om tot fundamentele verandering te komen. Dat doen we onder meer met eisen als de verhoging van het minimumloon tot 300 Roebel per uur, gratis zorg en onderwijs. We delen het protest tegen het corrupte regime van ‘tsaar’ Poetin en gebruiken affiches en spandoeken met de slogan: “Nieuwe tsaar? Nieuw 1917.” Daarmee verwijzen we naar de Russische Revolutie die in 1917 een einde maakte aan het dictatoriale bewind van de Romanovs.
Protestbeweging
Op 23 januari werd in meer dan 100 steden betoogd: van Vladivostok in het Verre Oosten tot Kaliningrad aan de Oostzee, van Magadan en Moermansk via Jakoetië (waar het min 50 graden was) tot het zonnige Sotsji aan de Zwarte Zee en Sebastopol op de Krim. Soms ging het om honderden mensen, vaker om duizenden. In Sint-Petersburg werd de Nevski Prospect bezet door betogers, een beeld dat aan 1917 deed denken. In Moskou waren er volgens persbureau Reuters 40.000 betogers. Dat is minder dan in 2012, maar nu werd in heel het land geprotesteerd. Wellicht was dit de grootste actiedag in Rusland sinds de val van de Sovjet-Unie.
Er was veel politierepressie, maar de betogers verzetten zich tegen de politie. De jonge betogers gingen soms zelf in het offensief. Zo kreeg de politie in Moskou te maken met een spervuur van sneeuwballen.
Het team rond Navalni kondigde aan dat er geen nieuwe protestacties zouden volgen om alle aandacht op de verkiezingen van dit najaar te vestigen. Bij vorige verkiezingen was er een oproep om ‘slim’ te stemmen: voor de best geplaatste kandidaat om de partij “Verenigd Rusland” van het Kremlin te verslaan. Het zorgde voor steun aan gevestigde kandidaten die pro-Kremlin of liberaal pro-kapitalistisch zijn.
De aankondiging van de opschorting van straatprotest werd door velen met ontsteltenis onthaald. Het toont het belang van democratisch georganiseerde comités om het protest te organiseren. Onder druk van onderuit waren er toch acties, zoals fakkelprotesten op binnenplaatsen. In enkele steden waren er nog andere protestacties. In Kazan aan de Wolga was er een toegelaten protest waarna zeven leden van Sotsialisticheskaya Alternativa werden opgepakt. Eén van hen, Dzhavid, bracht zeven dagen in de cel door. Plaatselijke sympathisanten zorgden ervoor dat Dzhavid behoorlijk te eten kreeg, iets wat de politie niet doet.
In het protest verdedigt Socialistisch Alternatief de noodzaak van een breuk met het kapitalisme. Als we corruptie, autoritair bewind en armoede willen verslaan, dan hebben we een socialistische strijd nodig, onafhankelijk van de pro-kapitalistische krachten.
