Vandaag start een onderwijsstaking van onbepaalde duur in Polen, de belangrijkste dergelijke staking sinds 1993. Meer dan 85% van de scholen zullen getroffen worden door de beweging. De stakers eisen een loonsverhoging van 30%. Hieronder een artikel door Damian Winczewski, een leerkracht die lid is van onze Poolse zusterorganisatie Alternatywa Socjalistyzna.
Het is tijd om te staken! De strijd van de leerkrachten is cruciaal voor de volledige publieke sector en de hele Poolse werkende klasse.
De voorbije weken is het conflict tussen de leerkrachten en de regering van de Partij van Recht en Rechtvaardigheid verder geëscaleerd. De oorzaak is de jarenlange verwaarlozing van het onderwijs door opeenvolgende kapitalistische regeringen. Een leerkracht heeft een grote verantwoordelijkheid, maar de sector kampt met lage lonen en toenemende bureaucratische lasten en druk vanwege de autoriteiten en de ouders. De problemen in het onderwijs zijn een uitdrukking van die in de volledige sector, waar er een tekort aan investeringen en middelen is aangevuld met overdreven bureaucratische regels.
Het onderwijs kampt net als de volledige publieke sector tevens met externe druk als gevolg van ideologische redenen: de kapitalistische ideologie en principes van de reproductie van kapitaal zorgen ervoor dat onderwijs sinds de herinvoering van het kapitalisme in Polen gezien wordt als een industrie zoals de anderen met kapitalistische organisatie- en beheersmethoden. De scholen moeten dus als kapitalistische bedrijven functioneren. Het resultaat is dat leerkrachten als goedkope arbeidskrachten worden gezien die een bepaalde dienst moeten vervullen, niet als specialisten die verantwoordelijk zijn voor de intellectuele ontwikkeling van de samenleving.
Gezien de lage lonen en het gebrek aan investeringen is het niet verwonderlijk dat er uit verschillende hoeken kritiek op het onderwijs komt. Er volgden reguleringen, vereisten op maat van het bedrijfsleven en de lonen bleven laag. Hierdoor is het voortbestaan van de job bedreigd. Deze tegenstelling waarbij de markt lonen eist die afwijken van die op de huidige arbeidsmarkt, kan tot een nationale onderwijscrisis leiden. De leerkrachten eisen dan ook terecht dat er dringende oplossingen komen. Zoniet wordt het moeilijk om een breder perspectief te hebben van de ontwikkeling van wetenschap en cultuur.
De compromisloze opstelling van de regering, die wel subsidies geeft aan private bedrijven maar niet bereid is om te investeren in de publieke sector, maakt dat een ernstige strijdbeweging uitgebroken is. Dit is niet evident voor de stakers, maar er is historisch aangetoond dat het een effectieve methode is om erop vooruit te gaan. Dat zagen we eerder ook bij de publieke luchtvaartmaatschappij LOT.
De onderwijsstrijd overstijgt de bestaande verdeeldheden tussen vakbonden. De leiders van Solidarnosc, onder leiding van Piotr Duda, stellen zich volgzaam op tegenover de regering omwille van politieke banden met de PiS-leiding. De basisleden van de vakbond zijn zich daarvan bewust, maar willen toch staken. De vakbonden ZNP en FZZ nemen officieel de leiding van de stakingsacties, maar het protest wordt vooral gedreven door gewone leerkrachten die voorheen weinig of geen contact met de vakbonden hadden. Het is een massaproces dat niet alleen economische voordelen voor de leerkrachten kan opleveren, maar ook politieke voordelen omdat er druk wordt gezet op de vakbonden om radicalere standpunten in te nemen en te verdedigen. Als de staking tot successen leidt, kan dit leerkrachten aanmoedigen om actiever te worden in de vakbonden waardoor die veranderen. Het kan ook de kwestie van vakbondsaanwezigheid in private scholen op de agenda zetten.
Het protest heeft een belangrijke politieke impact. Het gedrag van de heersende politici en de media maakt duidelijk dat de kern van het probleem bij de kapitalistische productieverhoudingen ligt. De kapitalistische regering en de schooladministraties proberen de private scholen uit te spelen tegen de staking: er wordt geprobeerd om leerkrachten uit die private scholen deels ook in publieke scholen in te zetten om toezicht te houden tijdens de examens. Het verzet door de leerkrachten is echter te groot om dit op langere termijn vol te houden. De leerkrachten vechten niet alleen voor hun bestaan, maar ook voor het onderwijs zelf en tegen de kapitalistische marktlogica in ons onderwijs. Het doel van het kapitaal is dat onderwijs bereidwillige en volgzame arbeidskrachten aflevert.
De strijd van de leerkrachten is een symptoom van de strijd in de volledige publieke sector voor hogere lonen. Dat komt na jaren van een loonstop, ondanks de goede economische prestaties. De leerkrachten alleen zullen niet winnen, er is solidariteit van andere werkenden nodig. In een klassenstrijd staan we sterker als de werkenden verenigd zijn. Dan kunnen meer toegevingen afgedwongen worden. De beste verdediging van onze rechten is dan ook een offensieve opstelling. Er is gezamenlijke strijd in de publieke sector nodig (leerkrachten, postmensen, zorgpersoneel, administratief personeel, … ). Een algemene staking van de volledige publieke sector kan de regering in het defensief duwen en biedt een mogelijkheid om onze eisen af te dwingen.
Socialistisch Alternatief roept op tot solidariteit met de onderwijsstaking, deelname aan de stakingsacties en een gezamenlijke strijd voor solidariteit en eenmaking van iedereen in de publieke sector, voor een versterking van de vakbonden, de opbouw van een gemeenschappelijk politiek platform om de belangen van de werkenden te verdedigen tegenover de belangen van het kapitaal en de nationalistische rechterzijde die het onderwijs wil gebruiken om de eigen ideologische invloed te versterken. Het is tijd voor een algemene staking!
