In Noord-Ierland staat de Socialist Party vooraan in de strijd tegen het sectarisme dat de tegenstellingen tussen katholieken en protestanten versterkt. Reeds jarenlang wordt er gebouwd aan een links alternatief. Hoewel ons standpunt in het verleden door velen werd bekritiseerd, stellen we vast dat wij zowat de enige organisatie zijn die nog steeds actief is in Noord-Ierland en die belangrijke stappen vooruit maakt. Op het congres van de Socialist Party vorig weekend toonden de kameraden een enorme vastberadenheid en een sterk optimisme.

Geert Cool

Geen einde van het sectarisme

Het sectarisme in Noord-Ierland is enkel schijnbaar meer op de achtergrond geraakt. Het vredesproces was een beperkte stap voorwaarts in de zin dat het aantal gewelddaden verminderd is. Zoals een leider van de FBU (vakbond van brandweermannen) op het congres van de Socialist Party zei: het komt over als een stap vooruit als je niet meer iedere week ergens lijken moet gaan opkuisen. Maar de tegenstellingen tussen beide sectaire kampen zijn niet verdwenen.

Bij de laatste verkiezingen voor een Noord-Iers parlement waren het de harde nationalisten en unionisten die terrein wonnen. De UUP (Ulster Unionist Party) van Trimble verloor in de meeste districten en in het district waar wel sterke winst geboekt werd, was dit door een kandidaat die zich sterk uitsprak tegen de "gematigde" posities van Trimble. Deze kandidaat, Jeffrey Donaldson, voegde nadien de daad bij het woord en liep over naar de radicalere DUP. Dit heeft de positie van Trimble binnen de UUP verder verzwakt, wat duidelijk werd bij een stemming in de UUP vorig weekend waarop Trimble nog slechts 60% van de stemmen kreeg.

In het nationalistische (katholieke) kamp was het Sinn Fein dat sterk vooruitging ten koste van de meer gematigde SDLP. Sinn Fein haalde 23,5% tegenover 17,3% bij vorige verkiezingen.

Dit maakt duidelijk dat een blijvend vredesakkoord niet waarschijnlijk is en dat er integendeel door beide sectaire kampen zal geprobeerd worden om de verschillende gemeenschappen zoveel mogelijk gescheiden te houden. De paramilitaire groepen blijven actief, ook al zijn er geen openlijke onderlinge confrontaties meer. Maar intussen blijven de groepen actief in ‘hun’ wijken. Met de toename van de werkloosheid en de economische neergang zal de stabiliteit bovendien niet versterkt worden. Nu reeds leven zo’n 500.000 Noord-Ieren in armoede volgens officiële studies.

Toename van strijd

In de moeilijke economische omstandigheden van Noord-Ierland is er de voorbije paar jaar een toename geweest van strijdbewegingen over de religieuze grenzen heen. De beweging tegen de oorlog in Irak was er een voorbeeld van. In die beweging organiseerden wij duizenden scholieren die betoogden in zowat alle steden van Noord-Ierland. Er is ook de strijd van de ambtenaren voor hogere lonen. In die strijd speelt de linkerzijde binnen de ambtenarenbond NIPSA een belangrijke rol. NIPSA wordt geleid door Carmel Gates, reeds jarenlang een actief lid van de Socialist Party.

Bij de brandweermannen werd het standpunt dat enkel klasse-eenheid een stap vooruit betekent, geïllustreerd toen zowel vanuit protestantse als vanuit katholieke wijken gemobiliseerd werd voor een gezamenlijke optocht ter verdediging van de stakende brandweermannen. Het was wellicht enige tijd geleden dat er vreedzaam én gezamenlijk kon betoogd worden van Shankill Road naar Springfield Road.

Deze voorbeelden geven aan hoe er stappen vooruit kunnen gezet worden, maar dit is niet altijd evident. Door het jarenlange conflict en gebrek aan vakbondsstrijd, moet ook in Noord-Ierland opnieuw gebouwd worden om een aantal vakbondstradities te vestigen. Delen van de vakbondsleiding schrikken er niet voor terug om in te gaan tegen radicalisatie onder de leden. Zo liet de vakbond van transportarbeiders de stakende arbeiders van Belfast Airport vallen waardoor een aantal van hen, waaronder drie delegees, werden ontslagen. Deze arbeiders voerden een enorme strijd tegen hun ontslag, maar de vakbond weigerde hun zaak te verdedigen. Ook niet de nieuw verkozen linkse leider van de TGWU, Tony Woodley. Op het congres van de Socialist Party legden twee van de delegees uit hoe ze in hun strijd verraden werden door de vakbondsleiding. Het was pas nadat er een hongerstaking werd opgestart en dit ondersteund werd door linkse activisten in de TGWU, o.a. leden van de Socialist Party in Engeland die een voorname rol spelen in die vakbond, dat er door de leiding beloofd werd om de zaak opnieuw te bekijken.

Uitbouw van een socialistisch alternatief

De Socialist Party in Noord-Ierland heeft een stevige basis in de vakbonden en speelt daar een leidinggevende rol. De acties van NIPSA, de brandweermannen en de arbeiders van de luchthaven van Belfast waren zowat de belangrijkste vakbondsacties de afgelopen periode en telkens werd dit geleid door leden van de Socialist Party of sloot de leiding aan bij de Socialist Party.

Maar ook onder jongeren is er een stevige werking. Op het congres van de Socialist Party spraken jongeren uit verschillende steden over het werk onder scholieren en studenten. Er waren de acties tegen de oorlog, maar er wordt ook gewerkt aan een campagne tegen het toenemende racisme. Het feit dat vluchtelingen naar een regio als Noord-Ierland trekken, zegt veel over de wanhoop bij veel vluchtelingen. Maar het leidt ook in een aantal gevallen tot gewelddadige reacties van kleine racistische groeperingen, van wie vermoed wordt dat er ook banden zijn met bepaalde para-militaire groeperingen.

In Belfast nam de Socialist Party deel aan de voorbije verkiezingen. Dit was niet evident omdat het sectarisme overal domineerde. Onze kandidaten haalden beperkte resultaten met 0,6% en 0,7%, maar konden van de verkiezingen gebruik maken om op grote schaal socialistische ideeën naar voor te brengen.

Enkel in Omagh werd het sectarisme deels overstegen door een onafhankelijke kandidaat, Kieran Deeney, die een zetel won in West Tyrone op basis van een campagne om het ziekenhuis van Omagh open te houden. Onze afdeling in Omagh gaf kritische steun aan de campagne van Deeney. In Derry haalde een linkse militant, Eamonn McCann, eveneens een goed resultaat, maar vooral omwille van het feit dat hij wordt gezien als een nationalist en erg gekend is als schrijver. Het failliet van het sectarisme werd echter duidelijk in West Tyrone waar de campagne tegen de sluiting van het ziekenhuis van Omagh gericht was tegen een beslissing van de minister van gezondheidszorg, een lid van Sinn Fein.

Het Noord-Ierse bestuur zal zich volledig in de neo-liberale logica inschrijven en een aanval lanceren op de arbeiders en jongeren. Vanuit de oppositie die daartegen zal groeien, is het mogelijk om een sterke linkse oppositie uit te bouwen en de kameraden van de Socialist Party zullen daar een centrale rol in spelen.