Prince Rogers Nelson, wereldwijd bekend als Prince, werd geboren op 7 juni 1958 als de zoon van een jazzpianist in Minnesota. Hij leerde zichzelf pianospelen tegen de leeftijd van 7 jaar en nog eens 7 jaar later had hij de gitaar en de drums onder de knie.
Door Eljeer Hawkins
De relatie van zijn ouders hield geen stand. Op school vormde hij zijn eerste funkgroep, Grand Central. Op 18-jarige leeftijd tekende hij een eerste contract met Warner Brother Records. Prince was erg verlegen en op zichzelf gekeerd. Maar Warner Bros besliste om Prince volledige controle te laten over zijn muziek en sound, dat was nooit gezien voor een nieuwe artiest van amper 18 jaar.
Zijn eerste album, “For You”, kwam in 1978 uit in een periode van disco en de opkomst van een ander icoon van de funk en dance, Rick James van Motown Records. Dit album toonde een enorm talent: Prince maakte het album volledig alleen. Hij schreef de songs, zong, speelde alle instrumenten en zorgde voor de afwerking van het geheel. Het leverde een eerste hit op, “Soft and Wet.” Prince was hier om te blijven.
De opkomst van Prince
“…I’m not your lover
I’m not your friend
I am something that you’ll never comprehend…”
– Prince and The Revolution, “I Would Die 4 U”
Na het bescheiden succes van “For You” kwam Prince met een tweede album uit, naar zichzelf genoemd: “Prince”. Dit kwam in 1979 uit en leverde hits als “I Wanna be Your Lover” op. De sound omvatte verschillende genres van hard rock en funk tot sensuele ballades en dance-pop. De teksten van Prince zochten de grenzen tussen het profane en het spirituele op. Hij wierp zich op als het muzikale kind van James Brown, Sly Stone, Jimi Hendrix, Parliament Funkadelic en tal van andere artiesten. Daarnaast was er een invloed van de Glam Rock van muzikale pioniers als David Bowie en Lou reed. Prince ging die toer niet op, hij verlegde en verbreedde de grenzen van seksualiteit en mannelijkheid, zeker voor zwarte mannen. Hij toonde aan dat het geen probleem was om anders te zijn (of een “weirdo”). Hij ging in tegen de wijze waarop mannelijkheid en seksualiteit werden opgelegd door de samenleving. Met zijn muziek inspireerde hij een nieuwe generatie van LGBTQ-mensen en anderen die uit de kast kwamen, nadat ze jarenlang geïsoleerd en neerbuigend behandeld werden door een systeem dat leidt tot onverschilligheid tegenover menselijkheid en persoonlijkheid.
In 1980 kwam “Dirty Mind” uit met Prince die op de coverfoto slechts een regenjas, bandana en bikini-ondergoed droeg. Op dit album gaat hij geen controverse uit de weg, “Head” gaat over het oraal bevredigen van de man, “Sister” over incest. De muziek bestond uit rauwe punk, dance en funk dat samen erg jong en rebels klonk. Weinigen in de rock and roll aanvaardden de stijl van Prince. Hij werd als voorprogramma van de Rolling Stones uitgejouwd. Niet alle thema’s in zijn teksten waren progressief, er waren elementen van misogynie (vrouwenhaat), patriarchiale visies en vrouwen die tot lustobject herleid werden. Het zorgde ervoor dat een vrouwelijk bandlid de groep verliet.
In de volgende drie albums, te beginnen met “Controversy” waarvan de titelsong inspeelde op de ambiguïteit van zijn seksuele geaardheid en zijn raciale afkomst, ging de revolutie van Prince overstoord verder, ondanks de achtergrond van de contrarevolutie van Ronald Reagan in de jaren 1980. Hij bracht hits als “1999” of “Little Red Corvette”, dat het vooral goed deed bij de opkomst van MTV, muziekvideo’s en de opkomst van de megasterren van de jaren 1980 zoals Madonna en Michael Jackson.
Een wereldwijde superster
“…I never meant 2 cause you any sorrow
I never meant 2 cause you any pain
I only wanted 2 one time see you laughing
I only wanted 2 see you laughing in the purple rain…”
– Prince and The Revolution, “Purple Rain”
Prince deed zes jaar over zijn zesde album, wat voor gelijk welke artiest lang is. Het album “Purple Rain” ging gepaard met het acteerdebuut van Prince en een semi-biografische film over zijn leven en zijn band, The Revolution – een multiraciale, gemengde groep van mannen en vrouwen met veel talent die deed denken aan Sly and the Family Stone van midden jaren 1960 en begin jaren 1970. “Purple Rain” was een enorme hit doorheen de wereld. Prince won er verschillende prijzen mee, waaronder een prestigieuze Oscar voor het beste filmlied. Het blijft een van de meest herkenbare songs en gitaarsolo’s uit de rockgeschiedenis.
Prince kwam in een politieke storm terecht toen de christelijke rechterzijde zich keerde tegen offensieve taal in muziek en films. De song “Darling Nikki” vanop Purple Rain werd in een discussie in het parlement gebruikt als voorbeeld van “vuiligheid” in de kunst. Dit gebeurde door de Democratische verkozene in Tennessee en latere vice-president Al Gore. De discussie zorgde ervoor dat er een label op alle albums en later op CD’s kwam om de ouders te waarschuwen.
Doorheen de jaren 1980 bleef Prince aanstekelijke songs schrijven en opmerkelijke teksten schrijven. Hij was erg actief en schreef ook hits voor Sheila E, Sheena Easton, Sinead O’Connor, Melissa Morgan, Chaka Khan, Vanity en Apollonia. Zijn concerten waren in die tijd opmerkelijk. In 1987 kwam het dubbelalbum “Sign o’ the Times” uit, volgens MTV een van de beste 100 albums ooit.
Alles samen produceerde Prince 35 studioalbums en was hij goed voor meer dan 100 miljoen verkochte platen. Hij won 7 Grammy awards. Er bleven honderden onuitgegeven songs in zijn studio liggen in Paisley Park in Chanhassen, Minnesota, de staat waar hij geboren was en bleef wonen. Hij werd dood aangetroffen in zijn muziekstudio.
De politiek van Prince
“…Nobody got in nobody’s way
So I guess you could say it was a good day
At least a little better than the day in Baltimore
Does anybody hear us pray
For Michael Brown or Freddie Gray?
Peace is more than the absence of war…”
– Prince, “Baltimore”
De politieke standpunten van Prince waren tegenstrijdig. Dit kwam ook tot uiting in zijn muziek. Hij schipperde tussen een compromisloze seksuele vrijheid waarbij je doet wat je wil, “los van wat anderen denken” tot een spiritualiteit die hem er na de dood van zijn ouders in 2001 toe bracht om de Getuigen van Jehova te gaan. Dat leek hem aan te zetten tot een meer conservatieve houding tegenover bijvoorbeeld het homohuwelijk. Toen Minnesota de 12de Amerikaanse staat werd die het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht mogelijk maakte, leek Prince geen standpunt in te nemen.
In zijn teksten waarschuwde Prince voor de gevaren van oorlog in het Midden-Oosten, vernietiging door kernwapens, vreselijke inhaligheid door de top en hij steunde arbeidersstrijd. Prince steunde tal van liefdadigheidsinitiatieven zonder dat dit algemeen bekend was. Zo stuurde hij geld naar de familie van Trayvon Martin nadat die was doodgeschoten door de zelfaangestelde buurtwacht George Zimmerman in 2012. Prince wilde iets doen aan de problemen in het onderwijs en steunde progressieve eisen voor de hervorming van het onderwijs tegen de greep van Wall Street en co.
De Black Lives Matter beweging zorgde voor inspiratie. Prince was geschokt door de gebeurtenissen in Ferguson en Baltimore. Hij gaf in een aantal steden concerten om de lokale gemeenschap te ondersteunen.
Prince was lid van de vakbond, hij was al lang lid van zowel Twin Cities Musicians Local 30-73 (American Federation of Musicians) als SAG-AFTRA. Hij sprak zich meermaals uit tegen de greep van de bedrijfswereld op de muziek en zijn artiesten.
Een belangrijke strijd van Prince was deze tegen Warner Bros en de muziekindustrie. Deze strijd ging over de eigendom, de rechten en het bezit van de “master tapes”. Dat is de basis van de controle van de muziekindustrie op de “intellectuele eigendom”. Warner Bros gaf Prince volledige muzikale controle over zijn product, maar het claimde zelf wel het bezit van al de rest waardoor het veel winsten kon boeken met een van de meest succesvolle artiesten in de geschiedneis. Prince zou het woord ‘slaaf’ op zijn rechterwang schrijven en zijn naam veranderen naar een onuitspreekbaar symbool, dat de symbolen voor man en vrouw combineerde. “Mensen denken dat ik gek ben omdat ik ‘slaaf’ op mijn gezicht schrijf. Maar als ik dat niet kan doen, wie ben ik dan?”, vroeg Prince. Zijn muziek in deze periode was niet bepaald spectaculair. Hij probeerde onder zijn contract met Warner Bros uit te geraken, maar moest tegelijk nog verschillende albums uitbrengen. In 2014 ging hij opnieuw in zee met Warner Bros nadat hij eindelijk de master tapes van zijn vroege werk volledig in handen kreeg.
