Het boek ‘History of Resistance’ brengt het weinig bekende verhaal van de strijd tegen kolonialisme, nationale onderdrukken en voor democratische en sociale rechten in wat wel eens de parel van Zuid-Azië wordt genoemd: Sri Lanka. Tegen de achtergrond van de controverse rond de top van het Britse Gemenebest de afgelopen dagen, is dit boek bijzonder actueel.
Dit kan misschien een ver-van-mijn-bed thema lijken, maar de oorlog in Sri Lanka is wel degelijk ook voor ons relevant. In een stad als Antwerpen is het aantal mensen van Sri Lankese afkomst de afgelopen jaren sterk toegenomen. Om te begrijpen waar deze Tamilgemeenschap vandaan komt, is enige historische achtergrond nuttig.
Voor de radicale linkerzijde is Sri Lanka eveneens een interessant gegeven. De eerste partij die in het land tot stand kwam, was de Lanka Sama Samaja Party (LSSP). Die partij baseerde zich op het marxisme en kende een aantal trotskistische invloeden. Ook nadien bleven partijen die zich op het trotskisme beriepen vrij omvangrijke krachten vormen. Er was ook een sterke Communistische Partij (met zowel Russische als Chinese invloeden). Toch hebben deze krachten het potentieel van arbeiderseenheid in de strijd voor socialisme niet gerealiseerd. Waar liep het fout? Aan de moed en inzet van de militanten heeft het zeker niet gelegen, aan een gebrekkig programma des te meer.
Doorheen dit boek wordt aangetoond hoe het nationale conflict tussen de Singalese boeddhistische meerderheid en de voornamelijk hindoeïstische Tamilminderheid door koloniale bezetters in de hand werd gewerkt. Het motto ‘verdeel-en-heers’ werd optimaal benut door onder meer de Britse koloniale heersers. De elite van de verschillende bevolkingsgroepen nam deze methode over. Dat was enkel mogelijk door het falen van de leiding van de arbeidersbeweging.
Het sluiten van compromissen in pogingen om het kapitalisme geleidelijk aan banden te leggen, heeft niet geleid tot stapsgewijze vooruitgang naar het socialisme. Het heeft integendeel de linkse partijen die daarin meestapten – waaronder de LSSP en de Communistische Partij – bijna met de grond gelijk gemaakt en meegesleurd in een sectair conflict. Beide linkse partijen zijn herleid tot een schaduw van hun vroegere omvang en zitten vandaag in een alliantie die de regering van oorlogsmisdadiger Mahinda Rajapakse steunt. Hoe diep kan je vallen? Andere linkse krachten (zoals de meerderheid van de Nava Sama Samaja Partij, NSSP) rekenden op buitenlandse krachten – meer bepaald op India –om tot een oplossing te komen. Maar hoe zou een kapitalistisch regime als het Indische, dat onder meer de eigen Kasjmiri bevolking in het noorden onderdrukt, een oplossing voor de nationale kwestie in Sri Lanka kunnen bieden?
De bloedige burgeroorlog flakkerde doorgaans op na nederlagen van de arbeidersbeweging. Het neerslaan van de stakingsgolf begin jaren 1980 leidde tot ‘Black july’ en de openlijke vorm van burgeroorlog. De eindfase van de burgeroorlog – met het dramatische bloedbad onder de Tamilbevolking – kwam er na de versterking van het militaire apparaat en de positie van een kleine elite rond Rajapakse in de nasleep van de tsunami die op 26 december 2004 tienduizenden doden maakte. Een voorbeeld van de ‘shock doctrine’ waar Naomi Klein het over had: kapitalisten zien rampen vaak als een opportuniteit om hun neoliberale beleid of gewoon hun zelfverrijking ten top te drijven.
De sleutel tot verandering ligt nog steeds bij een consequente arbeiderseenheid in de strijd voor een socialistisch alternatief op het kapitalisme. Het potentieel hiervoor blijft aanwezig, ook al hebben fouten uit het verleden heel wat dramatische catastrofes en complicaties opgeleverd. Met dit boek levert TU Senan een bijdrage om lessen te trekken uit wat in Sri Lanka is gebeurd. Hij doet dit als internationale coördinator van de campagne Tamil Solidarity en brengt elementen aan over de geschiedenis van het verzet onder de Tamilbevolking die we in linkse literatuur nog niet eerder zagen.
‘History of Resistance’ is een aanrader. Het boek telt 119 pagina’s en is bij ons verkrijgbaar voor 11 euro (+ eventuele verzendingskosten). Wil je het bestellen? Contacteer ons dan via redactie@socialisme.be.
