In 2005 herdenken socialisten de revolutionaire gebeurtenissen die Rusland 100 jaar geleden overspoelden. In Rusland in 1905 waren er massale politieke algemene stakingen in de strijd van leven op dood tegen de autocratie en tegen de uitbuitende klassen. De eerste sovjets werden opgericht, democratische en strijdbare verkozen raden van arbeidersafgevaardigden.
Verklaring van het CWI
In het gewoel van deze turbulente gebeurtenissen – een “algemene repetitie voor het revolutionaire jaar 1917, toen de eerste arbeidersregering ooit werd gevestigd – gebeurde er iets dat zich in het geheugen van een van de leiders van de revolutionaire regering, Leon Trotski, heeft ingeprent. Trotski schreef in dat verband over een meeting van de Petersburgse Sovjet op 12 november 1905, over hoe een textielarbeidster de strijdbaarheid van de hele vergadering opzweepte met haar passionele pleidooi voor een strijd tot de finish voor de 8-urendag.
“Een weefster van middelbare leeftijd uit Maxwell’s fabriek stond op om te spreken. Ze had een mooi, open gezicht; ze droeg een vervaalde katoenen jurk, hoewel het al laat in de herfst was. Haar hand beefde van opwinding terwijl ze nerveus haar kraag betastte. Haar stem had een klinkende, geïnspireerde, onvergetelijke kwaliteit. ‘Jullie laten jullie vrouwen gewoon worden aan het slapen in zachte bedden en het eten van zoetigheid”, schreeuwde ze naar de Putilov-afgevaardigden (die voorstelden om minstens een tijdelijke terugtrekking te aanvaarden). “Daarom zijn jullie bang jullie jobs te verliezen. Maar wij zijn niet bang. Wij zijn bereid om te sterven, maar we zullen de 8-urendag verkrijgen. Wij zullen vechten tot het einde. Overwinning of dood! Lang leve de 8-urendag!”
“Tot vandaag, (schrijft Trotski), 30 maanden later, klinkt deze stem van hoop, wanhoop en passie nog steeds in mijn oren, een blijvend verwijt, een onvermoeibare oproep tot actie. Waar ben je nu, heldhaftige kameraad in vervaald katoen? Ah, je was eraan gewoon te slapen in een zacht bed en zoetigheid te eten…
“De klinkende stem stokte. Er was een moment van pijnlijke stilte. Dan een storm van passioneel applaus. Op dat moment stegen de afgevaardigden, die neergedrukt waren door een drukkend gevoel van hulpeloosheid onder het kapitalistische juk, hoog boven hun dagelijkse zorgen. Ze applaudisseerden voor hun toekomstige overwinning op wreedheid en onmenselijkheid.”
(Uittreksel uit Leon Trotski’s boek “1905”, hoofdstuk “Acht jaar en een geweer”. Het uittreksel verwijst naar een speech door een vrouwelijke afgevaardigde op de Peterburgse Sovjet op 12 november 1905. De Sovjet was verdeeld over het voortzetten van de directe actie voor de 8-urendag, die leidde tot sluitingen en ontslagen.)
Voor de vrouw “in vervaald katoen” en voor alle werkende vrouwen zou het de kans betekenen te kunnen deelnemen aan toch enkele aspecten van het publieke en het privé-leven in plaats van lange uren van loonslavernij te zwoegen in de fabriek en daarna nog meer uren van zwoegen thuis. Tegen het einde van 1905, toen arbeiders werden ontslagen en fabrieken gesloten, toen de bazen en de regering van de Tsaar de controle over de maatschappij terugwonnen, was het niet mogelijk dat specifieke gevecht tot het einde door te voeren. Maar na de overwinning van de arbeidersklasse onder Bolsjevistische leiding in oktober 1917 was de 8-urendag een van de eerste maatregelen die werd doorgevoerd. Die maatregel werd snel gevolgd door andere die bedoeld waren om de vrouwen te bevrijden van de dubbele last van werk en huishouden: vrije abortus, burgerlijk huwelijk, kinderopvang, openbare kantines en wasserijen.
Het afkalven van deze hervormingen, door de isolatie van de revolutie in een achterlijk land en door de opkomst van het stalinisme, kan niets wegnemen van de idealen en prioriteiten die in de praktijk werden uitgedrukt door de eerste socialistische arbeidersregering ooit. Maar hoe staan de zaken er vandaag voor, in de wereld van hoogontwikkelde technologie en globalisering?
Vrouwen en werk in de 21e eeuw
In het laatste decennium is het aantal vrouwen dat deelneemt aan de arbeidsmarkt met 200 miljoen toegenomen. In 2004 maakten vrouwen 1,1 miljard van de 2,8 miljard officieel werkende mensen uit. Dat betekent dat vrouwen 40% van de mondiale arbeidskracht uitmaken. Maar vrouwen hebben volgens de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) minder kans op regulier betaalde jobs en meer kans op werk in de informele economie buiten legale en reguliere kaders. Bovendien verdienen vrouwen in het algemeen minder dan mannen voor hetzelfde type werk, zelfs in beroepen die gedomineerd worden door vrouwen.
De grote meerderheid van vrouwen vandaag, onafhankelijk van het werelddeel waarin ze zich bevinden, worden het hardst geraakt door de neoliberale aanvallen op de hele arbeidersklasse. Massale ontslagen, onzekere werkomstandigheden, lage lonen, aanvallen op de welvaartstaat, op pensioenrechten, op kinderopvangfaciliteiten, op de reproductieve rechten van vrouwen, zullen niet enkel leiden tot een toename van de miserie en het leed van vrouwen, maar hoogstwaarschijnlijk ook tot een stijgende politieke radicalisatie van vrouwen en vooral van vrouwen uit de arbeidersklasse.
De komende periode zal ongetwijfeld een toename brengen in de strijd van de arbeidersklasse over de hele wereld en arbeidersvrouwen zullen zeker hun stempel op die strijd drukken.
De strijd tegen armoede
Vrouwen maken 60% uit van die werkenden die minder dan 1$ per dag verdienen. Dit cijfer, en het armoedepeil in het algemeen, zal ongetwijfeld toenemen eens de volledige draagwijdte van de gevolgen van de tsoenami-ramp duidelijk wordt. De tsoenami en de misdadige verwaarlozing door het imperialisme en de anti-arbeidersklasseregeringen – door het niet installeren van waarschuwingssystemen in de Indische Oceaan – kostten bijna 300.000 levens. Bovendien schat de IAO dat als gevolg van de tsoenami 1 miljoen jobs verloren gingen in Sri Lanka en Indonesië alleen.
Vandaag stelt de IAO dat tussen de 50 à 60% van de getroffen bevolking tegen het einde van 2005 in staat zal zijn voor hun inkomen in te staan, vooropgesteld dat hulp en steun snel gemobiliseerd kan worden. Gezien het slechte rapport dat kapitalistische regeringen in het verleden hebben behaald bij het leveren van hulp en geld, is een dergelijke ontwikkeling zeer onwaarschijnlijk tenzij deze regeringen onder een enorme druk van onderuit worden gezet. Als resultaat van de corruptie, de incompetentie en de onwil van de kapitalistische regering om het leven van de geraakte bevolking substantieel herop te bouwen, zullen we veel meer doden zien door aan armoede verbonden ziektes. Maar we zullen ook, net als altijd, zien dat de meerderheid van de vluchtelingen en de meest kwetsbare slachtoffers van de ramp vrouwen en kinderen zijn.
Armoede, seksueel misbruik en HIV/AIDS
Armoede is ook de belangrijkste oorzaak van de horror die het leven van miljoenen mensen in Afrika bepaalt. Rosa Luxemburg, een van de meest inspirerende en vastberaden revolutionaire leiders van de Duitse arbeidersbeweging in de vroege 20e eeuw, zei ooit dat de mensheid voor een keuze stond: socialisme of barbarij. Een van de laatste en vreselijkste voorbeelden van barbarisme dat heerst in grote delen van het Afrikaanse continent, is de nachtmerrie die zich ontwikkelde in Soedan. Duizenden families werden uit hun huizen gedreven, lijden honger en sterven in de slecht uitgeruste vluchtelingenkampen.
Zoals in andere situaties van oorlog of burgeroorlog worden massale verkrachtingen en andere vormen van seksueel geweld tegen vrouwen gebruikt als oorlogswapen. De slachtoffers van geweld en seksueel misbruik lijden vaak onder onherstelbare psychologische schade. In veel gevallen lijkt zelfmoord de enige oplossing voor die vrouwen die de nachtmerrie van geweld en vernedering overleefd hebben.
Armoede, seksueel geweld en gebrek aan onderwijs bij vrouwen hebben de laatste twee jaar in iedere regio van de wereld geleid tot een toename van het aantal vrouwen die leven met HIV/AIDS. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gebeurde de scherpste stijging (56%) in Oost-Azië, gevolgd door een toename van 46% in Oost-Europa en Centraal Azië. In sub-Sahara Afrika, de meest getroffen regio, zijn meer dan 60% van de volwassenen met HIV, vrouwen. Jonge vrouwen tussen 15 en 24 jaar hebben drie of vier maal meer kans geïnfecteerd te worden dan jonge mannen in dezelfde leeftijdsgroep. Bij veel meisjes en jonge vrouwen is hun eerste seksuele ervaring niet vrijwillig.
Door een gebrek aan informatie en onderwijs geloven mannen in een aantal Afrikaanse landen dat ze zichzelf tegen het dodelijke virus kunnen beschermen door seks te hebben met jonge vrouwen die geen seksuele ervaring hebben. Als gevolg worden jonge vrouwen verkracht en geïnfecteerd met HIV/AIDS.
Van de zes miljoen mensen die in de neokoloniale wereld nood hadden aan anti-Aids-medicatie, hadden volgens de WHO tegen juli 20004 slechts 440.000 mensen toegang daartoe.
Sommige politici, zoals de Britse minister Gordon Brown, hervonden kort geleden hun sympathie voor Afrika. Hij riep op voor een “Marshall Plan” voor het “verloren continent”. Maar zolang het kapitalisme bestaat, is het een illusie te geloven dat Afrika en andere berooide regio’s in de wereld verlost zullen worden van de armoede. Het geld dat aan deze landen werd beloofd, is niets in vergelijking met wat gespendeerd wordt om de imperialistische bezetting van Irak verder te zetten.
Om succesvol te vechten tegen armoede en HIV/Aids is een duidelijke breuk met het kapitalisme nodig, een breuk die een einde zal maken aan de dictatuur van het IMF en de Wereldbank. Als onderdeel van die internationale strijd moet de farmaceutische industrie genationaliseerd worden en onder controle en beheer van de arbeiders gebracht worden. Dit is de enige manier om de toekomst en een levenswaardig leven voor de massa’s in de neokoloniale wereld te verzekeren.
Het potentieel, de strijdwil en de capaciteiten van de Afrikaanse arbeidersklasse om zich te verenigen en te vechten tegen aanvallen op hun levensstandaard, werden vorig jaar aangetoond door stakingsbewegingen in twee belangrijke landen op het Afrikaanse continent. Zuid-Afrika zag de grootste staking ooit van de openbare diensten en Nigeria, het Afrikaanse land met het grootste aantal inwoners, werd overspoeld door verschillende algemene stakingen tegen de verhogingen van de petroleumprijzen. In beide gevallen leverden vrouwen een grote bijdrage tot het vastberaden karakter van de stakingsacties.
De herverkiezing van Bush en de aanval op vrouwenrechten
Toen George W. Bush in november 2004 herverkozen werd voor een tweede termijn, kon dat rekenen op het ongenoegen van miljoenen anti-oorlogsactivisten, ecologisten en veel arbeiders over de hele wereld. Maar nu heeft Bush, zich steunend op religieus rechts in de VS, zijn overwinning gebruikt om grote aanvallen uit te voeren op vrouwenrechten en op de holebi-gemeenschap.
Bush stelt zichzelf voor als een verdediger van de “traditionele Amerikaanse levensstijl”, door zich te verzetten tegen homohuwelijken en het recht op een keuze van vrouwen. Er waren in de voorbije periode referenda in elf staten over het verbieden van het homohuwelijk. Het reactionaire karakter van de religieuze fundamentalistische vleugel binnen de Republikeinse Partij werd samengevat door senator Tom Coburn, die op de verkiezingsdag in november beloofde “abortus te bannen en iedere dokter die abortus uitvoert te executeren”. In een poging haar politiek inzake vrouwenrechten aan de rest van de wereld op te leggen, eiste de Bush-administratie dat de Verenigde Naties publiek abortusrecht zou afkeuren.
Ongetwijfeld is de herverkiezing van Bush een stap terug voor vrouwen in de VS. Maar het zal ook leiden tot oppositie door de vrouwenbeweging. Dit werd in april 2004 aangetoond door de “Million Women March” ter verdediging van het recht om te kiezen. Socialist Alternative, de VS-afdeling van het CWI, nam deel aan deze betoging, de grootste vrouwenrechtenbetoging ooit, en riep op voor een nieuwe arbeiderspartij in de VS. Ze eisten ook: “gratis abortus op aanvraag” en “gratis gezondheids- en kinderzorg”.
Reeds enkele weken na de aanvang van zijn tweede ambtstermijn begon Bush een oorlog tegen de Amerikaanse arbeidersklasse. Het is een oorlog die grote delen van de bevolking in armoede kan laten wegzinken. Om tegemoet te komen aan de verkiezingsbelofte van Bush om het begrotingstekort te halveren, kondigde het Witte Huis de hardste besparingsmaatregelen aan sinds Ronald Reagan, een van de architecten van de neoliberale politiek in de jaren ’80. Onderdeel van de aanval zijn zware besparingen in welvaart, onderwijs en huisvestingsprogramma’s voor de armen. Volgens schattingen zou 1,1 miljard $ geschrapt worden in de voedselbonnenprogramma’s die arme mensen in de VS moeten helpen om voeding te kopen. Het plan houdt ook het dichtknijpen van Medicaid in, een programma dat voorziet in gezondheidszorg voor de armen. Hierbovenop werden plannen naar voor gebracht om de pensioenen te privatiseren.
In combinatie met het moeras waarmee het VS-imperialisme wordt geconfronteerd in Irak, en het feit dat de binnenlandse veiligheid en defensiebudgetten de enige zijn die onaangeraakt blijven, betekent dit een potentieel zeer explosieve mix in de VS. Ongetwijfeld zullen initiatieven als “military families speak out”, die de terugtrekking van de troepen uit Irak eisen en waarin moeders van soldaten die in Irak werd vermoord een prominente rol spelen, een sleutelrol spelen in de oppositie en in het organiseren van verzet tegen de Bush-administratie.
In een pamflet om het begin van de oorlog, twee jaar geleden, te herdenken, zeggen ze: “In dit land, het rijkste ter wereld, komen soldaten terug thuis van de oorlog naar een onzekere economische toekomst. Hun kinderen hebben geen toegang tot onderwijs… We applaudisseren voor de 335 miljoen $ die werd beloofd aan de tsoenami-slachtoffers, maar de VS spenderen dat bedrag om de drie dagen in Irak. We hebben geld nodig voor jobs en onderwijs en niet voor oorlog en bezetting.”
Het offensief van de bazen en de strijd ertegen
De bazen en de kapitalistische regering in de ontwikkelde kapitalistische wereld voeren een offensief om de resten te vernietigen van de welvaartstaat die na de tweede wereldoorlog onder druk van de arbeidersklasse werd opgebouwd. Opnieuw zullen het vrouwen zijn, en vooral alleenstaande moeders, die het hardste zullen geraakt worden door die aanvallen. De zogenaamde “hervorming” van de werkloosheidswetgeving in Duitsland is niet enkel een onderdeel van het grootste armoedeprogramma in de na-oorlogs Duitse geschiedenis, het versterkt ook de traditionele rolverdeling. De hervormingen die sinds januari dit jaar hebben plaatsgevonden, houden rekening met het inkomen van de partner bij het toekennen van werkloosheidsbijdragen en de hoogte ervan.
Bovendien zullen deze veranderingen alleenstaande ouders hard raken. Alleenstaande moeders hebben nu reeds een grotere kans op langdurige werkloosheid door onvoldoende kinderopvang enz. Ze komen daarom meer in aanmerking om geraakt te worden door de nieuwe wetten op uitkeringen, die de werkloosheidsuitkeringen per maand doen dalen tot 345 euro in het Westen en 331 euro in het Oosten van het land na één jaar werkloosheid. Als gevolg hiervan zal de kinderarmoede, die al een recordhoogte heeft bereikt, nog verder toenomen.
Dezelfde vormen van besparingen in uitkeringen vinden plaats in heel Europa. In Groot-Brittannië discrimineren de aanvallen van de Blair-regering op pensioenen vrouwen wiens pensioen in het algemeen lager is dan dat van mannen. De voorgestelde nieuwe reglementen zullen niet enkel leiden tot een algemene stijging van de pensioenleeftijd van 60 tot 65 in de openbare sector, maar ook tot een fundamentele daling van de vrouwenpensioenen. In de huidige reglementering wordt het maximumpensioen grotendeels bepaald door de lonen die de gepensioneerden hadden op het einde van hun carrière. Gewoonlijk zijn dit de hoogste lonen in het arbeidsleven van werkenden. De nieuwe reglementering neemt de hele carrière in overweging. Terwijl dit in het voordeel kan zijn van enkele werkenden, zullen vrouwen, die carrièrepauzes hebben door hun verantwoordelijkheid voor de kinderopvang, een de-facto daling van hun pensioenen zien.
De leden van de Socialist Party (CWI-afdeling in Engeland en Wales) in de vakbonden van de openbare diensten en de leden van International Socialists (CWI-afdeling in Schotland) hebben een vitale en beslissende rol gespeeld in de argumentatie voor een nationale algemene 24-urenstaking van de openbare sector op 23 maart.
In Rusland zijn gepensioneerden de strijd aangegaan tegen de aanvallen door de regering-Poetin. Massale betogingen, blokkades van snelwegen en andere vormen van protest werden spontaan georganiseerd, in veel gevallen door vrouwelijke gepensioneerden. Het verzet en de protesten leidden tot een gedeeltelijke overwinning. Poetin moest gas terugnemen en toegevingen doen. In sommige gevallen moest de Russische president bijvoorbeeld toelaten dat lokale autoriteiten het gratis openbaar vervoer voor gepensioneerden herinvoerden.
Het laatste jaar waren we getuige van een algemene opgang van arbeidersprotest, vooral in Europa. Vrouwen speelden hierin een belangrijke rol. Het feit dat vrouwen vaak de meest vastberaden en toegewijde vechters zijn in de strijd ter verdediging van de levensstandaard, lonen en arbeidsomstandigheden, werd prachtig aangetoond door de heldhaftige staking van de kinderverzorgsters in de crèches in Schotland. Zo’n 4.000 arbeiders, vooral vrouwen, namen deel aan een staking van negen weken over loon en erkenning. De meerderheid van de betrokken verzorgenden hadden geen traditie van betrokkenheid in vakbonden, laat staan van deelname aan een staking. Dit weerspiegelt een belangrijke bewustzijnsverandering en toont een glimp van de vastberadenheid die vrouwelijke arbeiders zullen ontwikkelingen als de klassengevechten exploderen.
Het verdiepen van de crisis van het kapitalistische systeem zal ook leiden tot een toename van massa-ontslagen. De jongere generatie zal het steeds moeilijker hebben om een degelijke en vaste job te vinden. De situatie is hard voor jonge vrouwen. Vrouwen tussen 15 en 24 jaar maken bijna de helft uit van alle werkloze vrouwen.
Het CWI in België, de Linkse Socialistische Partij/Mouvement pour une Alternative Socialiste (LSP/MAS), initieerde een “Jongerenmars voor Werk, Gelijkheid en Gratis Onderwijs”, die plaats zal vinden op 19 maart. In die campagne zal ook nadruk gelegd worden op de situatie waarmee vrouwen geconfronteerd zijn. Ze roepen op voor degelijke lonen, het recht op een voltijdse job, degelijke openbare diensten zoals kinderopvang, en een einde aan seksisme en racisme in de werkplaatsen. Hiermee wil LSP/MAS jonge werkende vrouwen aanmoedigen om hun stem te laten horen op 19 maart.
Vrouwenhandel en prostitutie
De herinvoering van het kapitalisme in de voormalige Sovjet-Unie en andere landen in Oost-Europa, het afbreken van alle vooruitgang van de geplande economie, en de daaropvolgende dramatische toename van de armoede, is de belangrijkste oorzaak voor de toename in prostitutie en vrouwenhandel in en vanuit die landen.
Mensenhandel is niets anders dan moderne slavernij en de meest brutale vorm van uitbuiting. Het is de derde grootste criminele industrie in de wereld na de wapen- en drughandel. Het is de snelst groeiende criminele industrie en één van de meest “winstgevende” sectoren. Het omvat ook prostitutie, pornografie, bruidshandel en commercieel seksueel misbruik van kinderen.
Mensenhandel stelt openlijk, zonder masker, de brutale en hebzuchtige natuur te kijk van het kapitalisme, dat ernaar streeft ten alle koste iedereen en alles te veranderen in goederen om winst te maken. Sekshandel brengt miljarden dollars winst op met een zeer laag risico voor de handelaars. Beloften van een beter leven, een einde aan een leven van miserie,… zo worden de meest vrouwen en meisjes gevangen in de brutale wereld van sekshandel. Ieder jaar worden naar schatting 30.000 tot 50.000 vrouwen verhandeld in de VS. Eens in de VS kan een vrouw haar handelaars een gemiddelde van 30.000 $ per week opbrengen door zo’n 20 maal per daag verkracht te worden, zeven dagen per week. Als vrouwen weigeren, worden ze geslagen en soms vermoord.
Zogezegd om de situatie voor prostituees te verbeteren, hebben sommige landen zogenaamde “tolerantiezones” ingevoerd of zelfs prostitutie gelegaliseerd. De bittere realiteit van de legalisatie van prostitutie werd onlangs duidelijk gemaakt door de situatie van een vrouw in Duitsland, waar prostitutie in 2002 werd gelegaliseerd. Recente veranderingen in de werkloosheidswetgeving kunnen mensen dwingen bijna gelijk welke job te aanvaarden die hen wordt aangeboden. Een werkloze vrouwelijke IT-specialiste werd een job aangeboden als barmeid door de werkloosheidsdienst. De bar bleek een bordeel te zijn en de werkloze vrouw werd geacht als prostituee te werken. Toen ze weigerde de job aan te nemen, werd ze bedreigd door schorsing van haar werkloosheidsuitkering. Gelijkaardige gevallen vonden plaats in Nederland. Terwijl publieke woede het eerder onwaarschijnlijk maakt dat die politiek op grote schaal wordt toegepast in die landen, zijn dat de feiten die gecreëerd worden door de legalisatie van prostitutie.
De nood aan massale nieuwe arbeiderspartijen
De oorsprong van de Internationale Vrouwendag gaat terug tot het midden van de 19e eeuw en vormde destijds een uitdrukking van de groeiende druk om vrouwenrechten toe te kennen in de VS en Europa. Op het begin van de 20e eeuw was de campagne voor vrouwenstemrecht van enorm belang voor de vrouwenbeweging en was het een belangrijke eis van de Internationale Vrouwendag. Het afdwingen van dat vrouwenstemrecht nam decennia strijd in beslag. Zelfs vandaag is het nog steeds niet voor iedere vrouw afgedwongen. Waar vrouwen wel mogen stemmen, hebben veel arbeidersvrouwen het moeilijk om een partij te vinden die effectief voor hun belangen opkomt.
De verkiezingen in Afghanistan in september 2004 werden door de pro-kapitalistische media geprezen en gebruikt als een reden om de invasie in het land na de aanslagen van 11 september 2001 in de VS goed te praten. Er werd bijzonder veel nadruk gelegd op het feit dat 40% van de geregistreerde kiezers vrouwen waren. Dit werd voorgesteld als een grote stap voorwaarts voor de vrouwenrechten in Afghanistan. Terwijl wij het positief vinden dat vrouwen mochten stemmen, moeten we echter ook vaststellen dat de positie van vrouwen in het land nog grotendeels bepaald wordt door feodale tradities en overblijfselen van de regels die voorheen werden opgelegd doro het reactionaire Taliban-regime. Hetzelfde geldt ook voor andere delen van de wereld.
In Baluchistan, een provincie in Pakistan waar stammenleiders en feodale heersers nog steeds domineren, zijn vrouwen amper zichtbaar in het publieke leven. Onderwijs voor vrouwen is quasi onbestaand omdat het niet toegelaten wordt door de stammen. Vrouwen worden amper toegelaten om hun huizen te verlaten. Eremoorden, gedwongen huwelijken en andere vreselijke, onmenselijke gewoonten en tradities vinden er nog op grote schaal plaats.
Volgens de traditionele ‘gewoonten’ moet een vrouw die een voor haar onbekende man ontmoet, gaan neerzitten en haar rug keren naar deze man. Ze moet die positie aanhouden tot de vreemdeling gepasseerd is. Reactionaire en feodale wetten zoals deze zullen niet onmiddellijk verdwijnen, en het kapitalisme zal geen fundamentele weg vooruit aanbieden om economisch en ook cultureel stappen vooruit te zetten in deze landen. Dat is waarom veel vrouwen geen mogelijkheid zien om uit de verschrikkelijke omstandigheden te ontsnappen.
De Socialist Movement in Pakistan, een afdeling van het CWI, heeft bijzonder veel aandacht voor de situatie van vrouwen. Het voorbije jaar organiseerde onze organisatie publieke meetings en speciale werkgroepen rond de kwestie van geweld binnen het gezin. De leden van de Socialist Movement zijn ook actief betrokken in een campagne tegen de ‘Hudood Wetten’ die discriminatoir zijn tegenover vrouwen. Zo wordt door deze wetgeving opgelegd dat vrouwen die het slachtoffer zijn van een verkrachting vier mannelijke getuigen moeten aanbrengen om de verkrachting aan te tonen en anders zelf kunnen vervolgd worden wegens ‘overspel’.
Als gevolg van de campagnes die we voeren, werden leden van de Socialist Movement al bedreigd door religieuze fundamentalisten. Een belangrijk onderdeel van onze campagnes bestaat er in om vrouwen in de informele sector actief te betrekken bij vakbonden en om campagne te voeren voor een massale arbeiderspartij die vooraan staat in de strijd voor vrouwenrechten.
Een politieke uitdrukking
Wereldwijd zijn slechts 15,2% van de parlementsleden vrouwen. Tegelijk moeten vrouwen soms echt zoeken naar partijen die effectief voor hun belangen opkomen. Dit komt ook tot uiting in de discussie rond de mogelijkheid om een vrouwenpartij op te zetten rond vrouwen die voortkomen uit de Linkse Partij in Zweden. Volgens opiniepeilingen zou 20% van de vrouwen – waaronder veel slecht betaalde vrouwen – overwegen om voor zo’n partij te stemmen.
Socialisten denken niet dat een groter aantal vrouwelijke parlementsleden automatisch leidt tot een verbetering van de situatie van arbeidersvrouwen. Hun belangen worden niet verdedigd door vrouwelijke parlementsleden, ministers of presidenten zoals de VS-minister Condoleeza Rice, de Duitse minister voor gezondheid Ulla Schmidt, de Britse onderwijsminister Ruth Kelly of de Sri Lankese president Chandrika Kumaratunga. Die zijn allemaal mee betrokken bij een beleid dat de arbeidersklasse aanvalt. De twee Belgische ministers die het hardst ingaan tegen de stakingen van de non profit, waar heel wat vrouwen werken, zijn net twee vrouwen.
Het beperkte aantal vrouwen in de parlementen vormt echter wel een uitdrukking van het patriarchale karakter van de politiek vandaag. Er mag geen twijfel over bestaan dat socialisten positief staan tegenover een grotere deelname van arbeidersvrouwen aan politieke activiteiten en daar zelf ook actief naar streven. Wij komen op voor nieuwe arbeiderspartijen en nemen deel aan initiatieven die in deze richting ontwikkelen. Bij dergelijke initiatieven komen wij op voor een socialistisch programma. Dat is het geval in de P-SOL (Partij voor socialisme en vrijheid) in Brazilië of het Electoraal alternatief voor Werk en Rechtvaardigheid in Duitsland.
Het karakter van die nieuwe formaties is nog absoluut onduidelijk op dit ogenblik. Hun toekomstig succes en ontwikkeling zal mee afhankelijk zijn van het programma en de campagnes die ze voeren om op te komen voor een verbetering van de levensstandaard van arbeidersvrouwen doorheen strijd.
Om het leven van arbeidersvrouwen te verbeteren, komen socialisten op voor een programma dat onder meer volgende elementen omvat:
– verwerping van de neo-liberale aanvallen van regering en patronaat
– organiseren van het verzet tegen ontslagen
– arbeidsduurvermindering zonder loonsverlies
– volwaardige jobs voor iedereen
– stop de lage lonen, voor een degelijk minimumloon
– organiseren van gezamenlijke campagnes met de vakbeweging om op meer arbeidsplaatsen een vakbondsvertegenwoordiging te kennen
– gratis en degelijke kinderopvang voor iedereen
– voor het recht van vrouwen om zelf te beslissen op ze kinderen wensen
– het voeren van campagnes tegen geweld binnen het gezin, seksuele intimidatie op het werk en andere vormen van discriminatie in de samenleving
Uiteindelijk moeten vrouwen die komaf willen maken met de armoede en onderdrukking, mee strijden om komaf te maken met het kapitalistisch systeem waar enkel de winst telt. Dat kan enkel door een massale beweging van de arbeidersklasse die overgaat tot het nationaliseren en het onder publieke controle plaatsen van de grote bedrijven die de afgelopen jaren massale rijkdommen bijeengebracht hebben op basis van de uitbuiting van de arbeiders op internationaal vlak. Arbeidersvrouwen zullen van cruciaal belang zijn in deze strijd die uiteindelijk zal leiden tot de bevrijding van de mensheid en echte gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Op het eerste ‘Alrussische Congres van werkende vrouwen’ in oktober 1918, stelde Lenin: “De ervaring van alle bevrijdingsbewegingen heeft aangetoond dat het succes van een revolutie afhankelijk is van de graad van deelname van vrouwen.” Dat blijft ook vandaag relevant en het succes van de opbouw van nieuwe sterke arbeiderspartijen zal mee afhangen van de mate waarin deze er in slagen om arbeidersvrouwen te betrekken in hun werkingen.
