Alle illusies in de doelstelling om dit jaar nog het Noord Ierse parlement opnieuw te installeren, verdwenen samen met de 27 miljoen pond die uit een Noord-Ierse bank werden gestolen vlak voor kerstmis. De onderhandelingen over het lokale parlement zaten al vast voor de bankoverval toen de Democratic Unionist Party eiste dat er foto-bewijzen zouden komen van de ontwapening door het IRA. Er was weinig kans dat het tot onderhandelingen zou komen voor de herfst. Maar zelfs dat wordt nu minder waarschijnlijk.
Peter Hadden, Belfast
De regeringen in zowel Dublin als Londen leggen de verantwoordelijkheid voor de bankoverval bij het IRA, alhoewel er geen concrete bewijzen daarvan zijn. Los van de vraag of het IRA inderdaad de overval heeft gepleegd, denken de meeste mensen dat ze schuldig zijn.
Het beeld dat het IRA verantwoordelijk is, vormt een potentieel onoverkoombaar obstakel voor toekomstige onderhandelingen. Het ontwapenen, zelfs met fotografische bewijzen, zal nu wellicht niet voldoende zijn voor de unionistische DUP.
Die wil de volledige ontbinding van het IRA en wil dat aangetoond wordt dat dit gebeurd is. Het zal echter bijzonder moeilijk zijn om te voldoen aan de verwachtingen van Ian Paisley, de leider van de DUP. Het is bovendien erg betwijfelbaar of het IRA effectief enige intentie heeft om volledig te ontwapenen.
Terwijl het niet aangetoond is dat het IRA verantwoordelijk was voor de bankoverval bij Northern Bank, waren er recent wel grootschalige diefstallen waar zij duidelijk wel achterzaten. Er is ook een toename van het aantal afstraffingen met schietpartijen uitgevoerd door de Provos.
Er is weinig kans op een nieuw akkoord tussen Sinn Fein (de ‘politieke vleugel’ van het IRA) en de DUP, waardoor de Britse en Ierse regeringen uitkijken naar de gemeenteraadsverkiezingen van 5 mei en de verkiezingen voor het Britse parlement die wellicht op dezelfde datum zullen plaatsvinden.
Er wordt voor gezorgd dat alle verantwoordelijkheid voor het falen van de onderhandelingen afgeschoven wordt op Sinn Fein en het IRA in de hoop dat dit schade zal toebrengen aan Sinn Fein waardoor de SDLP opnieuw haar positie kan heroveren als grootste nationalistische partij.
Als dat effectief het resultaat is van de verkiezingen van 5 mei, zal de Britse regering wellicht de optie hebben om een nieuw regionaal parlement te laten verkiezingen in de hoop dat een versterkte SDLP bereid is om een akkoord te sluiten met de DUP. Die hoop zal echter waarschijnlijk tevergeefs zijn. Het feit dat veel katholieken geloven dat het IRA verantwoordelijk was voor de bankoverval zal weinig of geen verschil maken bij de verkiezingen
In plaats van zich te versterken, zal de SDLP (Sociaal-democratische arbeiderspartij – geen gematigde pro-kapitalistische nationalistische partij), wellicht eerder verliezen aan Sinn Fein. Ten minste twee van de drie zetels van de SDLP in het Britse parlement, waaronder ook de vroegere zetel van John Hume in Derry, zouden wel eens naar Sinn Fein kunnen gaan.
Anderzijds zal het feit dat de DUP langs unionistische kant sterker staat dan de Ulster Unionist Party (UUP) van Trimble wellicht ook verder versterkt worden. Hierdoor wordt de kans op het opzetten van een regionaal parlement beperkter dan ooit.
De ruzie over de foto’s en de bankoverval zijn mogelijks de oorzaak voor de huidige crisis, maar de onderliggende redenen voor de situatie gaan veel dieper. De afgelopen tien jaar waren er tal van ‘staakt-het-vurens’ van het IRA en van de protestantse milities. Maar er is geen stap verder gezet in de richting van een echte en blijvende oplossing.
Sektaire polarisatie
In deze periode is de kloof tussen de protestantse en katholieke wijken, zeker bij de volkswijken, sterk toegenomen. De sectaire polarisatie is scherper en dieper dan voorheen. Het "vredesproces" van de rechtse en sectaire politici en rechtse regeringen heeft geen einde gemaakt aan het sectarisme. Het heeft er enkel toe geleid dat de sectaire politici de samenleving kunnen besturen waarbij ervan uitgegaan wordt dat die samenleving permanent verdeeld zal blijven.
De groei van Sinn Fein en de DUP vormen de politieke uitdrukking van de toegenomen verdeeldheid. Zelfs indien ze tot een akkoord zouden komen, zal het geen blijvend akkoord zijn. Eind vorig jaar kwam het bijna tot een akkoord, maar dat bevatte een onwerkbaar schema dat snel zou afgevoerd worden. Zoals een aantal journalisten terecht stelden, was het een voorstel tot het "balakaniseren" van Noord-Ierland.
Een echte oplossing moet opgebouwd worden door het verenigen van de arbeidersbuurten. Het potentieel daarvoor is recent nog aangetoond toen zowel Protestantse als Katholieke arbeiderswijken heel wat steun gaven aan de strijd van de brandweermannen, de ambtenaren en andere arbeiders die betrokken waren in strijdbewegingen.
Het wordt ook aangetoond door de enorme oppositie tegen de waterbelastingen die de Britse regering het komende jaar wil invoeren. De Socialist Party heeft een campagne opgezet om de belasting niet te betalen. Die campagne krijgt massale steun in arbeidersbuurten. Volgens bepaalde peilingen zou tot 85% van de bevolking stellen dat ze de belasting niet zal betalen.
Zo’n campagnes gaan in tegen sectaire verdeeldheid en komen onvermijdelijk in conflict met de sectaire krachten die willen de arbeiders in hun sectaire kamp blijven. De waterbelasting zijn een bijzonder moeilijk thema voor deze politici aangezien twee jaar geleden, voor de opschorting van het parlement, de UUP, DUP, SDLP en Sinn Fein allen akkoord gingen met het principe om een waterbelasting door te voeren.
De sectaire politiek heeft gefaald op alle vlakken. De taak nu bestaat erin om een alternatief op te bouwen tegenover de sectaire partijen. Zo’n alternatief moet de arbeiders verenigingen in de strijd voor een socialistische oplossing.
