Gisteren publiceerde de krant De Morgen een artikel waarin het ABVV-topman De Leeuw aan het woord liet over de sociale onderhandelingen in de sectoren en de houding van het patronaat. Volgens De Morgen zijn de waarschuwingen van De Leeuw aan het patronaat “uitzonderlijk”. In werkelijkheid gaat het nog om voorzichtige standpunten zonder een oproep tot duidelijke acties. Na de aangekondigde ontslagen bij Aleris in Duffel, Philips in Turnhout en vandaag Bosch in Tienen is dat wel erg beperkt.
In De Morgen stelt De Leeuw terecht vast dat het patronaat in het offensief gaat. Bij de onderhandelingen voor CAO’s in de sectoren worden de uitzonderlijk slechte voorstellen van het IPA niet eens volledig toegekend. Dat is onder meer het geval in de metaal (waar de bonus via ecocheques en dergelijke niet volledig wordt toegekend aan deeltijdsen) of de voeding. De Leeuw haalt vooral uit naar de CAO die in de metaal werd voorgesteld (en goedgekeurd door onder meer het Vlaamse ABVV Metaal van Herwig Jorissen).
De Leeuw had al moeite om het IPA verkocht te krijgen en als de onderhandelingen in de sectoren daar nog onder gaan, wordt het wel heel moeilijk. Daarom concentreert hij zich op de 250 euro die werd beloofd. “Wij eisen dus in alle sectoren en alle bedrijven de correcte uitvoering van het IPA: iedereen plus 250 euro. Ook de deeltijdsen.” Verder spreekt hij zich – net als een meerderheid van de ABVV-militanten in die sector – uit tegen het voorstel om in de bouw 50 overuren extra in te voeren. In het eerste voorstel van het patronaat werd nog meer geëist, maar na een succesvolle stakingsdag werden de eisen afgezwakt. Onvoldoende volgens de militanten die met hun acties hadden aangetoond dat strijd loont.
De onderhandelingen in de sectoren verlopen moeizaam en brengen spanningen met zich mee. Het patronaat vindt dat die onderhandelingen vrij vlot verlopen en dat er een “sereen klimaat” is, dat wil zeggen dat ze in staat zijn om een aantal zaken af te dwingen. Het patronaal offensief wordt verder voorbereid. VBO-topman Timmermans verklaarde reeds dat er nood is aan een nieuw Generatiepact.
Op dit ogenblik regent het herstructureringsplannen en afdankingen. Daartegenover valt het ontbreken van een sterk syndicaal antwoord op. De Leeuw stelde in De Morgen: “Ik zie nu overal vooral heel veel frustratie. In plaats van daar bedachtzaam mee om te gaan en gemaakte afspraken na te komen, drukken de werkgevers de gaspedaal nog extra in. Ik vrees dat dit tot grote woede kan leiden. En als ABVV laten we onze mensen niet in de steek. Dan komen er maar acties.”
Tegenover de massale afdankingen van de afgelopen periode had al veel sneller een eengemaakt syndicaal antwoord moeten komen. Het klopt dat het patronaat een arrogantie ten toon spreidt die tot frustraties leiden. Maar een deel van het probleem is het gebrek aan een duidelijk syndicaal anticrisisprogramma. Het begeleiden van de afbraak biedt geen oplossing. Er is nood aan een offensief voor werk (door arbeidsduurvermindering zonder loonsverlies), het behoud van brugpensioen (intrekking Generatiepact) gefinancierd door het intrekken van de fiscale cadeau’s (zoals notionele intrestaftrek en lastenverlagingen). Dat zijn maar enkele elementen waarrond een anti-crisisprogramma kan worden uitgewerkt. Jammer genoeg hebben we van De Leeuw nog geen standpunten in die richting gehoord, hij beperkt zich tot het evidente: het vaststellen van de patronale arrogantie. Houdt hij zich voor het overige wat op de vlakte wegens de verkiezingsperiode (waarbij zijn partij, de SP.a, er na een jarenlang neoliberaal beleid niet in slaagt om een antwoord te formuleren op de crisis van het kapitalisme)?
Een strijdbaar programma gekoppeld aan een echte mobilisatie, bijvoorbeeld in het kader van de Europese betoging van 15 mei, zou een keerpunt kunnen vormen. In de plaats van bedrijf per bedrijf naar de slachtbank te trekken, zou dit het begin van een gezamenlijk offensief kunnen zijn waarbij de discussie gaat over ons antwoord op de crisis. Waar wacht De Leeuw op?
