De voorbije maanden ging extreemrechts wereldwijd in het offensief tegen LGBTQIA+rechten. In de Amerikaanse staat Tennessee zijn dragshows verboden in het openbaar. Transgenderzorg voor minderjarigen ligt onder vuur. Boeken die niet heteronormatief zijn, worden verboden. Ook in Europa is er een opgang van LGBTQIA+fobie door extreemrechts.
VB-militanten zoals Dries Van Langenhove lieten zich opmerken met intimidaties en geweld tegen LGBTQIA+personen of symbolen. Extreemrechts noemt de Pride-vlag soms een ‘pedofielenvlag’. Onder druk van de Pride-beweging en de groeiende maatschappelijke acceptatie moest ook het Vlaams Belang de afgelopen jaren echter een ommekeer maken. In 2019 veroorzaakte de nieuw gekozen VB-ster Dominiek Sneppe-Spinnewyn verontwaardiging toen ze zei: “Holebi’s die trouwen en kinderen krijgen is een brug te ver.” Inmiddels werd aanvaard dat VB-ondervoorzitter Chris Janssens uit de kast kwam. Tegelijkertijd verzet hij zich tegen LGBTQIA+organisaties: “Het beste wat zij kunnen doen, is ophouden met bestaan.” VB-voorzitter Van Grieken merkte op dat hij persoonlijk tegenstander is van bijvoorbeeld adoptie door koppels van hetzelfde geslacht, maar dat er geen draagvlak is om dat terug te draaien.
In de campagne voor 9 juni lag het Vlaams Belang onder vuur omwille van dit standpunt. Dat toont aan hoe de backlash van extreemrechts en conservatief rechts ook opnieuw een tegenreactie uitlokt. Polarisatie is nooit eenzijdig. Veel mensen waren geschokt door de standpunten van het Vlaams Belang. Bart De Wever zweeg ondertussen in alle talen over zijn eigen boekje ‘Over woke’ waarin hij verzet tegen onderdrukking afdoet als “postmoderne” “irrationale zelfafbraak.” Hij besefte ongetwijfeld dat conservatief-rechtse standpunten rond LGBTQIA+rechten weinig stemmen opleveren…
Vooral Petra De Sutter van Groen ging in het verweer tegen de transfobie van het VB. Dat leverde De Sutter een groot aantal extra voorkeurstemmen op waarmee ze bijna eigenhandig Groen over de kiesdrempel hielp. Eindelijk werd het VB van antwoord gediend! Tegelijk moeten we vaststellen dat de kritieken op het VB zich voornamelijk beperkten tot het verdedigen van reeds afgedwongen rechten. Er werd niet gepleit voor een offensieve strijd voor nieuwe rechten en verbetering, terwijl wachtlijsten in de trans- en jeugdzorg rampzalige gevolgen hebben. Er is nood aan massale investeringen in sociale huisvesting, onderwijs, preventie, trans- en mentale zorg. Dat kwam helaas niet aan bod, ook de PVDA was niet offensief hieromtrent.
Het VB kreeg de wind van voren rond LGBTQIA+rechten. De strijd is echter verre van gestreden. Extreemrechts ging vooruit in de Europese verkiezingen en zit in verschillende Europese regeringen die maatregelen nemen tegen LGBTQIA+rechten. De onderzoeksgroep Corporate Europe Observatory merkt op hoe “haatgroepen” zoals de Amerikaanse Alliance Defending Freedom (ADF) steeds meer geld in lobbywerk in Europa pompen. Die groep speelde een actieve rol in het verzet tegen Roe v Wade in de VS en voert ook hier campagne tegen abortus en tegen LGBTQIA+rechten. Waar ADF in 2018 2,6 miljoen dollar in Europa uitgaf, was dit midden 2021-midden 2022 opgelopen tot 5,2 miljoen dollar. Er zijn tientallen conservatieve stichtingen die miljoenen dollars richting Europa sturen om een conservatieve agenda door te drukken. Deze groepen vinden gehoor bij extreemrechts, maar ook bij andere conservatieve partijen. De ADF was betrokken bij de extreemrechtse top van de Conservative Political Action Conferences in Brussel in april.
De versterking van extreemrechts leidt tot meer haatspraak en geweld. Het bestaan van trans personen wordt betwist. De rechten die de afgelopen jaren zijn afgedwongen, liggen onder vuur. Dit zijn zorgwekkende evoluties. Het beste antwoord hierop is een offensieve benadering die doorheen strijd voor nieuwe sociale rechten de brede passieve steun kan omzetten in actieve solidariteit. In de voorbije periode was het voor activisten steeds meer vanzelfsprekend om protestbewegingen met elkaar te verbinden. Op de Pride in Brussel was er een blok ‘Queers for Palestine’. Op het antifascistisch protest in Brussel op 16 juni waren er veel Pride-vlaggen en badges. Al deze banden kunnen nog versterkt worden in het protest van de werkende klasse tegen het dreigende rechtse beleid dat tot meer verdeeldheid en dus tot meer haat kan leiden.
Het feit dat onze rechten onder vuur liggen, maakt het nog belangrijker om met de LGBTQIA+beweging en alle bondgenoten te strijden. Pride begon als een protest. Het is belangrijk dat we kunnen feesten, maar ook protest blijft meer dan nodig. Door sociale eisen te stellen, kunnen we meer bondgenoten meetrekken tegenover de toenemende haat. Doe mee met Campagne ROSA en de campagne Pride is a Protest!
