Voornaamwoorden maken steeds vaker deel uit van het maatschappelijk debat. Voornaamwoorden die afwijken van de traditionele binaire voornaamwoorden worden vaak voorgesteld als iets nieuws. De rechten van LGBTQIA+personen worden steeds vaker in vraag gesteld en aangevallen. In Vlaanderen zijn Vlaams Belang en N-VA ervan overtuigd dat het bestaan van transgender- en niet-binaire personen een directe aanval is op de zogenaamde traditionele gezinswaarden. Georges-Louis Bouchez van de MR zei dan weer dat het respecteren van iemands voornaamwoorden enkel maar tot onnodige verwarring zal leiden en dat dit een buitensporige poging tot politieke correctheid is die vrije meningsuiting beperkt.
door Sam (die/hun)
Het kapitalistisch systeem beweert dat het rigide binaire gendersysteem altijd heeft bestaan en dat het bestaan van genderidentiteiten die buiten die binariteit vallen een recente uitvinding is. Maar het is net het binaire gendersysteem dat ontstond als gevolg van de opkomst van de klassenmaatschappij. Binnen het klassensysteem, en later binnen het kapitalisme, ontstonden er rigide genderrollen en verwachtingen. Want het kapitalisme steunt op de stabiliteit van het nucleaire kerngezin en de binaire genderrollen.
De oorsprong van de onderdrukking van niet-binaire- en transgenderpersonen ging gepaard met de opkomst van de patriarchale samenleving. De heersende elite gebruikt(e) LGBTQIA+fobie als instrument om haar eigen positie veilig te stellen.
Niet-binaire-, transgender- en gender non-conforme personen hebben namelijk altijd bestaan. Deze genderidentiteiten zijn helemaal niet nieuw, maar zijn doorheen de geschiedenis onderdrukt en vervolgd door het klassensysteem.
In Noord-Amerika werden er bijvoorbeeld heel wat verschillende genderidentiteiten erkend, dit werd ook gereflecteerd in hun taal. De bekendste hiervan zijn de two-sprited personen. Deze hadden vaak belangrijke posities in hun stam. Maar dit is slechts één van de vele voorbeelden.
Het begrip niet-binair mag dan relatief nieuw zijn (dit begrip werd voor het eerst gebruikt tijdens de late jaren ’80), maar het gebruik van genderneutrale voornaamwoorden is helemaal niet nieuw. Het eerste gebruik van “they” als een genderneutraal voornaamwoord in de Engelse taal dateert van 1375. Chaucer, Shakespeare en Jane Austen hebben “they” als genderneutraal voornaamwoord gebruikt in hun boeken. Maar ook heel wat 16e-eeuwse medische teksten maakten gebruik van genderneutrale voornaamwoorden.
Tijdens de 19e en de 20e eeuw zijn er heel wat verschillende genderneutrale voornaamwoorden gebruikt, maar tegenwoordig zijn “they/them” de meest voorkomende Engelse genderneutrale voornaamwoorden. Het gebruik van de genderneutrale voornaamwoorden “die/hun” in het Nederlands en “iel” in het Frans is echter veel recenter. Het Franse “iel” wordt sinds 2010 gebruikt en is sinds 2021 officieel erkend.
Het respecteren van iemands voornaamwoorden is ook een politieke kwestie. We zien dat vooral personen die de strikte genderpatronen zichtbaar overschrijden het slachtoffer worden van LGBTQIA+foob geweld. Om het opgedrongen rigide karakter van het binaire gendersysteem te bestrijden, moeten we ook de oorzaak hiervan bestrijden, namelijk het kapitalisme zelf. Want het kapitalisme en de heersende klasse zullen de strikte genderbinariteit altijd in stand proberen te houden om hun voortbestaan te garanderen.
Om dit systeem te bestrijden hebben we nood aan het uitbouwen van een beweging die strijdt tegen alle vormen van onderdrukking en verdeeldheid.
