Op de bijeenkomst van de internationale leiding van het CWI eind november ging er speciale aandacht naar de discussie over perspectieven en taken voor de arbeidersbeweging in Brazilië en Venezuela.
Els Deschoemacker
Begin 2005 vindt opnieuw een Wereld Social Forum plaats in Porto Allegre. Ondanks de beperkte mogelijkheden op het WSF voor politieke organisaties om zich openlijk te profileren, zullen de turbulente politieke en sociale ontwikkelingen weerspiegeld worden op dit WSF. Duizenden jongeren en arbeiders zullen eraan deelnemen en bewust op zoek gaan naar die ideeën en organisaties die een antwoord kunnen bieden. LSP/MAS zal aanwezig zijn als deel van een internationale delegatie van het CWI.
Venezuela: programma Chavez onvoldoende om de problemen van de arbeidersklasse op te lossen
Celso uit Chili: “Voor de derde keer redden de massa’s het politieke vel van Chavez. De extreem hoge opkomst voor het referendum deze zomer, de hoogste in de Venezolaanse geschiedenis, toont de immense publieke steun voor de sociale hervormingen. Maar de torenhoge werkloosheid en de slechte lonen en arbeidscondities tonen ons dat het reformisme van Chavez zich afspeelt binnen de limieten van het kapitalisme en geen fundamentele oplossingen te bieden heeft.”
“Voor het referendum kon men de indruk ontwikkelen dat Chavez naar links opschoof. Dit is vandaag niet meer zo. Het Chavisme kent een duidelijke bonapartistische tendens. Het regime balanceert systematisch tussen de twee klassen in de maatschappij. Als Chavez zich zeker voelt, dan spreekt hij verzoenende taal naar de reactionaire oppositie en stuurt hij de massa’s naar huis. Als hij zich onzeker voelt, mobiliseert hij diezelfde massa’s. Ten opzichte van het imperialisme spreekt hij dreigende taal, maar garandeert de VS ook dat er onder geen beding een onderbreking komt in de oliebevoorrading.”
“Met het CWI in Venezuela, onze eerste leden werden het afgelopen jaar gerecruteerd, brengen we een nieuw bulletin uit met de naam “Revolutionair socialisme”. Daarmee gaan we de discussie aan over de nood aan onafhankelijke organisaties van de arbeidersklasse, onafhankelijk van Chavez en de burgerij, alsook over de nood aan een eigen programma. De hele vraag is hoeveel tijd het revolutionair proces in Venezuela nog heeft. De burgerij is niet afgestapt van het voornemen om Chavez te verwijderen. Hoe langer deze situatie aanblijft, hoe meer tijd de reactie heeft om zich te re-organiseren.”
“De polarisatie en immense steun voor de bolivariaanse revolutie is nog steeds dominant. Het pro-Chavez kamp won bij de verkiezingen in oktober de controle over 270 van de 334 lokale besturen en 20 van de 22 regio’s. Maar er was ook kritiek. De UNT vakbond stelde bijvoorbeeld dat de bolivariaanse kandidaten verkozen moeten worden, in plaats van aangeduid door Chavez. Deze kritiek toont aan dat Chavez’ politiek getest wordt. Deze ontwikkeling zal een voedingsbodem creëren voor de opbouw van het CWI in Venezuela.”
Brazilië: proces van reorganisatie onder de arbeidersbeweging
André uit Brazilië: “Brazilië kende wellicht één van de belangrijkste anti-kapitalistische partijen ter wereld, de Arbeiderspartij van Lula. Deze partij weigert echter om te breken met het kapitalisme en is zich snel aan het omvormen tot een instrument van de burgerij en het imperialisme.”
“Na een economische neergang in 2003 en een serie van schandalen, kon Lula zijn positie dit jaar deels herstellen door een economisch herstel van bijna 6% in de eerste twee kwartalen van 2004, omwille van een groei in export. De werkloosheid daalde van 13 naar 11%, maar de nieuwe jobs zijn allemaal laag betaald en kennen slechte arbeidscondities.”
“De neoliberale hervormingspolitiek van Lula laat geen twijfel bestaan. Publiek-private samenwerking in de universiteitssector staat op de agenda. Ter voorbereiding van structurele hervormingen van de arbeidsmarkt, werkt de regering aan een syndicale hervorming waarbij meer macht moet gaan naar de bureaucraten aan de top van de vakbond. Genetisch gemodificeerd voedsel werd toegelaten op de markt, ondanks de belofte om dit niet te doen, en van de beloofde landhervormingen, werd slechts 44% van het streefdoel gerealiseerd. Alle sociale programma’s komen onder druk te staan omwille van de werkelijke prioriteiten van PT, namelijk de afbetaling van de schuld en de strenge fiscale normen die de regering hanteert. Dit is niet alles. Een schandaal ontwikkelde zich toen de minister van defensie publiekelijk de martelingen onder de dictatuur verdedigde. De vraag van mensenrechtenactivisten om de militaire archieven te openen, stootte op een njet van Lula. Ook internationaal is de rol van de PT reactionair. In Haïti helpen Braziliaanse troepen een regering overeind te houden die aan de macht gekomen is via een staatsgreep en die gesteund werd door de VS. Zo wil Lula duidelijk credibiliteit opbouwen met de VS alsook een zitje verkrijgen in de VN veiligheidsraad.”
“Hoewel de PT in de gemeenteraadsverkiezingen in een heleboel kleinere steden vooruitgang boekte, verloor ze ook belangrijke posities in een aantal van de grotere steden, zoals in Porto Allegre en in Rio De Janeiro. In Rio haalde de PT in de presidentsverkiezingen nog 80%. Deze keer haalde ze er haar slechtste resultaat ooit. Een deel van de posities werd ingenomen door kandidaten links van de PT, wat het potentieel voor links aanduidt. Maar ook de burgerij doet er haar voordeel mee. In Sao Paulo bijvoorbeeld won de PSDB, de partij van de ex-president Cardoso, ten nadele van de PT.”
“Deze politiek stoot op steeds meer weerstand. Dit jaar staakten bankarbeiders één maand tegen de voortdurende aanvallen. De laatste 10 jaar gingen 400.000 van de 800.000 jobs verloren in de sector. De PT ondermijnt haar eigen positie aangezien ze in het verleden op heel wat steun kon rekenen in deze sector. Drie van de PT ministers zijn ex-leiders van bankarbeiders.”
“De concrete ervaring doet een deel van de arbeidersklasse conclusies trekken. De lancering van de PSOL, de nieuwe linkse partij, is de politieke uitdrukking van een deel van dit proces. Eén van de prioriteiten van de PSOL is om zich te legaliseren en sterke structuren op te bouwen. Maar de druk van het electoralisme is zich nu reeds aan het ontwikkelen. Hoewel deze partij misschien wel het meest linkse programma heeft van alle nieuwe linkse initiatieven, is er het gevaar dat het dode letter blijft. Revolutionair Socialisme, onze organisatie in Brazilië, was één van de eerste pleiters voor het opzetten van een linkse partij zoals de PSOL. We moeten deze partij helpen bouwen, maar de verdediging van een revolutionair programma binnen deze partij, blijft cruciaal.”
