Goed nieuws! De mensen in België leven langer in goede gezondheid! Volgens de statistieken van het Planbureau vergrijst de Belgische bevolking. De levensverwachting van mannen, die 79 jaar bedroeg in 2018, zal stijgen tot 88 jaar in 2070. De levensverwachting voor vrouwen, die 83 jaar was in 2018, zal stijgen tot 90 jaar in 2070. Deze demografische verandering is een trend in heel Europa.
door Guy Van Sinoy uit maandblad De Linkse Socialist
Een langere levensverwachting in goede gezondheid is grotendeels te danken aan de sociale verbeteringen die de arbeidersbeweging in de loop der jaren heeft afgedwongen: arbeidsduurvermindering zonder loonverlies, betaalde vakantiedagen, beleid om arbeidsongevallen en beroepsziekten te voorkomen, hogere lonen die toegang geven tot gezonder en gevarieerder voedsel, betere woonomstandigheden, de ontwikkeling van preventieve geneeskunde, enzovoort.
De pensioenleeftijd verhogen?
Vandaag zijn werkgevers en alle traditionele partijen voorstander van de eerdere verhogingen van de pensioenleeftijd tot 67 jaar of zelfs voor bijkomende verhogingen. Daarvoor wordt steeds gewezen op het aandeel gepensioneerden dat steeds zwaarder zal doorwegen op de schouders van de jongere generaties, degenen die werken en via sociale bijdragen de pensioenen financieren. De inkomsten voor de sociale zekerheid zouden dus omhoog moeten om de pensioenen te blijven betalen.
Deze prognose is gedeeltelijk verkeerd omdat ze gebaseerd is op de mythe van een hermetisch gesloten België dat niet beïnvloed wordt door bevolkingsbewegingen. Maar in realiteit werd België vanaf de jaren 1930 een immigratieland (Polen, Italianen, Joegoslaven) omdat bedrijven een beroep deden op buitenlandse arbeidskrachten. Na de Tweede Wereldoorlog haalden de Belgische regeringen tienduizenden Italiaanse arbeiders naar België om in de mijnen te werken.
Vanaf de jaren 1960 deden de Belgische autoriteiten een beroep op meer migranten (Spanjaarden, Grieken, Portugezen, Marokkanen en Turken) om het demografische evenwicht te herstellen na de aanzienlijke vergrijzing van de Belgische bevolking, die vooral te wijten was aan het feit dat Belgische gezinnen minder kinderen kregen.
Langer werken is geen oplossing
In 2014 besliste de rechtse regering-Michel (MR, N-VA, Open VLD, CD&V) om de pensioenleeftijd te verhogen. Tot eind 2024 kan elke werknemer of zelfstandige op 65 jaar op pensioen. Tussen 2025 en 2029 wordt dat opgetrokken tot 66 jaar. Vanaf 2030 moet iedereen werken tot 67 jaar. Vanaf 2009 is de pensioenleeftijd voor vrouwen gelijkgesteld aan die van mannen: 65 jaar. Voorheen was de pensioenleeftijd voor vrouwen vastgelegd op 60 jaar.
Twee jaar langer werken, betekent 3500 uur extra werken. Een hogere pensioenleeftijd betekent dus een verlenging van de arbeidsduur, wat ingaat tegen de trend van een dalende arbeidsduur.1
Wereldwijd strijden voor betere pensioenen
Er zijn alternatieven voor het verhogen van de pensioenleeftijd. We zijn alsmaar productiever geworden en brengen de werkgevers dus meer op. In plaats van hen cadeaus te doen met lastenverlagingen, inclusief op sociale bijdragen en dus op ons uitgesteld loon, zouden de bazen meer moeten bijdragen.
Daarnaast zijn er heel wat jongeren die maar al te graag in België en Europa willen komen werken. In plaats van hen op te vangen en op te leiden, worden zij vandaag repressief vervolgd.
Het Afrikaanse continent maakt een demografische ontwikkeling door die tegengesteld is aan die van ons land. Sub-Sahara-Afrika heeft meer dan een miljard inwoners en de jongste bevolking ter wereld. Volgens de projecties van de VN zal de bevolking ten zuiden van de Sahara tegen 2100 verviervoudigen! Deze bevolkingsgroei komt er deels door de vooruitgang van de geneeskunde, maar deels ook door het ontbreken van sociale zekerheid. Hierdoor overleven ouderen enkel dankzij de steun van hun familie en is veel kinderen krijgen een garantie op nakomelingen.
Decennialang beschouwden België en de andere koloniale mogendheden het Afrikaanse continent als een grot van Ali Baba waar ze schaamteloos de natuurlijke rijkdommen konden plunderen: olie, diamanten, koper, chroom, mangaan, platina enzovoort. Vandaag proberen duizenden jongeren uit Afrika met gevaar voor eigen leven de Middellandse Zee over te steken om hun geluk te beproeven in Europa. Over het algemeen worden ze genadeloos afgewezen door grenswachten.
In plaats van de deur voor hen dicht te gooien, zou ons land jongeren uit Afrika kunnen verwelkomen, hen een beroepsopleiding geven en hen in staat stellen de arbeidsmarkt te betreden met een diploma. Dat kan bijdragen aan het internationaliseren van onze strijd voor betere pensioenen en degelijke sociale zekerheid, zodat niemand in onzekerheid belandt of geen andere uitweg ziet dan een wanhopige vlucht richting Europa.
- In 1905 werd de zondagsrust ingevoerd, in 1921 de 8-urendag en de 48-urenweek, in 1936 de betaalde vakantie en in 1973 de wet op de 40-urenweek. ↩︎
