Geweld op straat neemt toe. Beelden van jongeren die leeftijdsgenoten pesten, vernederen en mishandelen schokten deze zomer zodanig dat het tot protest kwam in Zelzate. De daders filmden de feiten opzettelijk om ermee te scoren in de eigen omgeving of zelfs op sociale media.
Er waren twee protestacties in Zelzate. Een betoging gesteund door extreemrechts met duizend aanwezigen, vooral rond de eis van meer politie en repressie. Een tweede betoging, gesteund door het gemeentebestuur, bracht 1200 mensen op de been om zich uit te spreken tegen pestgedrag, geweld en haat. Vooruit-voorzitter Conner Rousseau stelde dat zijn partij voorstander is van zowel meer repressie als sociale maatregelen die omstandigheden creëren waarin zinloos geweld minder voorkomt. Het meest concrete antwoord van het gemeentebestuur van Vooruit en PVDA was een burgemeestersbesluit waardoor de politie jongeren mocht controleren zonder aanleiding.
Extreemrechts probeert garen te spinnen bij het geweld. Zelzate is belangrijk voor het VB: in 2019 haalde het er 25% in de parlementsverkiezingen en het is bovendien de enige gemeente waar PVDA in het bestuur zit. Het antwoord van extreemrechts bestaat uit meer repressie: zerotolerantie, snelrecht en zware bestraffingen. Daarnaast uiteraard meer politie. Deze benadering wordt in Frankrijk toegepast, maar het leidt er niet tot minder geweld. Integendeel: eerder dit jaar kwam het tot enorme rellen in de banlieus na een zoveelste geval van dodelijk politiegeweld.
Een ruwe samenleving met een grote ongelijkheid, waarbij een grote groep uit de boot valt en de druk op de rest om niet uit de boot te vallen erg groot is, leidt onvermijdelijk tot meer ruw asociaal gedrag. Van zinloos geweld tot drugshandel en -geweld waarbij minderjarigen worden ingezet in Brussel of Antwerpen. Als er niets aan de organisatie van de samenleving wordt gedaan, zal er niets fundamenteel veranderen. Dat blijkt ook uit andere discussies over asociaal gedrag en overlast, onder meer rond het station Brussel Zuid of rond agressie tegen personeel van het openbaar vervoer. Meer personeel en dienstverlening, zoals loketten en personeel in de stations, zijn belangrijke eisen tegen deze agressie. Maar ook dat volstaat niet. Ongelijkheid, gebrek aan perspectief, individuele frustraties aangewakkerd door een systeem in crisis zorgen voor een sociale ravage. Als we dat niet aanpakken, komt er geen echt antwoord op agressie en asociaal gedrag.
Er zijn massale publieke investeringen nodig in ontspanningsmogelijkheden voor jongeren, in onderwijs en in degelijke jobs voor iedereen. Lokale besturen hebben daar een rol in te spelen, al is het maar in het opzetten van mobilisaties om de nodige middelen hiervoor af te dwingen van hogere overheden. Mobilisatie kan bovendien helpen om asociaal gedrag maatschappelijk te isoleren.
