De afgelopen jaren waren er tal van gevallen van grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs in België. Instellingen reageerden met pogingen om incidenten in de doofpot te steken of schoven een reactie op de lange baan. Dat grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs een internationaal fenomeen is, blijkt uit onderstaand artikel uit de krant van onze Indische zusterorganisatie.
Seksuele intimidatie in Kalakshetra: niets nieuws in de academische wereld
Door Akiba (ISA India)
In een wervelende week voor de prestigieuze klassieke academie groeiden beschuldigingen van seksuele intimidatie tegen docenten van Kalakshetra in Chennai snel uit tot een groot schandaal met openlijke studentenprotesten, een mislukte onhandige poging om de zaak in de doofpot te stoppen en een onderzoek door de deelstaatregering dat leidde tot een arrestatie van docent Hari Padman. Deze zaak heeft een van de belangrijkste instellingen van de brahmaanse en hindoeïstische bovenklasse in Zuid-India op zijn grondvesten doen schudden, en toont toch een waarheid aan die studenten over de grenzen van gemeenschap en kaste heen van nature kennen: dat de rijken en machtigen alles zullen doen om hun eigen mensen te beschermen.
“We hebben onszelf onderzocht en zijn vrijgesproken van alle fouten”
De protesten in maart en april waren het begin van de publieke aandacht, maar de geschiedenis van seksuele intimidatie gaat jaren terug. De zaak van Meera Krishna, een Bharatnatyam-studente (Indiase klassieke dans) die zich in 2019 terugtrok, en student X, 2012-2018, toont dit aan.
Beiden beweren dat Padman hen zowel in het openbaar als privé herhaaldelijk verbaal aanvielen en hen benaderde met seksueel getinte voorstellen. Klachten bij directeur Revathi Ramachandran (tevens hoofd van de interne commissie) vielen in dovemansoren. Ramachandran ging in haar poging om de misstanden in de doofpot te stoppen zo ver dat zij de studenten in het openbaar op een rij zette en eiste dat zij zich publiekelijk als slachtoffers bekendmaakten, hen met juridische stappen bedreigde en Padman een prijs gaf. Het verdient vermelding dat Padman slechts één van de vier beschuldigde leerkrachten van de school is.
Dergelijke doofpotaffaires zijn welbekend voor jonge vrouwen in de academische wereld. Achter recente geruchtmakende gevallen van seksueel misbruik aan de Banaras Hindu University en de Presidency University Kolkata gaat een etterende beerput schuil van een giftige academische cultuur. Elke vrouw die een aanzienlijke tijd in de academische wereld heeft doorgebracht, heeft een persoonlijk verhaal te vertellen over haar ervaring of die van een vriendin. Doofpotoperaties werken op een systeem van vriendjespolitiek: het management en de top komen vaak uit dezelfde kringen of dezelfde kaste. Ze hebben doorgaans banden met de politie en de lokale overheid. Een vrouw die de politie benadert omdat ze seksueel geïntimideerd of aangerand is, zal een zware strijd moeten leveren omdat de politie het onderdrukken van deze zaken eerder als haar taak beschouwt dan het oplossen ervan. Zelfs een poging om aangifte te doen kan negatieve gevolgen hebben wanneer de vertrouwelijkheid tussen het slachtoffer en de politie wordt geschonden. Instellingen die hun eigen naam willen beschermen, zullen alles in het werk stellen om de aanklager te vernietigen – dreiging met vergelding, publieke vernedering, juridische manoeuvres en zelfs de politie gebruiken om deze vrouwen lastig te vallen en te intimideren. Opgemerkt moet worden dat dit zowel bij leraren als bij studenten gebeurt.
Zogenaamde ‘onafhankelijke onderzoekers’ worden vaak als laatste redmiddel ingeschakeld om een oordeel te vellen ten gunste van de instelling en haar schuldige medewerker. Of het nu persoonlijke vrienden of betaalde acteurs zijn, vaak wordt op hen vertrouwd om het antwoord te vinden dat de instelling zoekt. ‘Onderzoekscommissies’, zelfs als ze voor het grootste deel bestaan uit eerlijke en goedbedoelende leden, zijn vaak bezaaid met saboteurs die het onderzoek verstoren en aanbevelingen afzwakken om toekomstige schandalen te voorkomen. Bovendien worden hun magere aanbevelingen vaak niet uitgevoerd door instellingen die de wil noch de moed hebben om ze uit te voeren.
De symptomen behandelen, niet de ziekte genezen
Een onderwijsinstelling die zichzelf heeft gebouwd op de maat van de elite en gericht is op de belangen van die elite, zal zich niet hervormen. Het doorvoeren van effectieve veranderingen zou neerkomen op een erkenning dat het systeem van meet af aan gebrekkig was, of nog meer, ontworpen om de onderdrukking en uitbuiting van vrouwen in stand te houden. De Brahmaanse gemeenschap kan haar eigen deelname aan deze misdaden, die zij beschouwt als het domein van de ‘inferieure’ kasten, niet onder ogen zien. Zij sluit de gelederen en doet het absolute minimum onder druk om de aandacht af te leiden. Hoewel Hari Padman en de andere professoren zijn ontslagen, zullen zij naar alle waarschijnlijkheid geen echte gevolgen ondervinden. Seriemisdadigers worden gewoon van plaats naar plaats geschoven, waarbij de ene deur opengaat en de andere dichtgaat. Hun handlangers uit de hogere klasse en de hogere kaste zullen hen altijd een uitweg bieden waardoor zij hun levensstijl kunnen behouden, compleet met een nieuwe reeks slachtoffers. Dit maakt deel uit van een ongeschreven code van de hogere klassen, die de suprematie van hun eigen gemeenschap absoluut willen behouden.
Voor de slachtoffers van seksuele intimidatie dreigt vaak ‘zachte vergelding’ of de ‘zachte zwarte lijst’. De dagen van het openlijk victim-blamen en het bestoken van slachtoffers met seksistische, communautaire en kasteïstische scheldwoorden lopen ten einde, maar de praktijk van het straffen van slachtoffers door isolatie is in volle gang. Dit gebeurt door fluistercampagnes of door publieke kennis ervan te verspreiden onder studenten en personeel. Zo worden slachtoffers gezien als problematisch of controversieel. Zelfs instellingen die een neutraal standpunt innemen of zichzelf als onbetrokken beschouwen, geven liever kansen aan niet controversiële kandidaten. Slachtoffers die zich uitspreken, merken vaak dat om mysterieuze redenen hun financiering opdroogt, kansen worden gegeven aan minder gekwalificeerde kandidaten of dat potentiële medewerkers of begeleiders plots erg koud en afstandelijk zijn. Op deze manier smoort de academische wereld langzaam iedereen die de stilte durft te doorbreken.
Er is een beweging nodig om te winnen
Ondanks al deze pogingen om jonge vrouwen het zwijgen op te leggen, is er een stevige protestbeweging bezig. De Indische bevolking staat wereldwijd bekend om zijn bereidheid om ondanks alle tegenslagen terug te vechten. Protesten verhogen het bewustzijn en vormen de publieke opinie en laten de machthebbers zien dat we misbruik niet tolereren. Ze bieden een arena waar slachtoffers kunnen delen in collectieve ervaringen en zich gesterkt voelen om hun eigen lot een plaats te geven. En er zijn echte overwinningen geboekt wanneer op de juiste plaatsen aanhoudende druk werd uitgeoefend. Publieke woede en massale actie zijn de brandstof voor politieke verandering. Maar op dezelfde manier kan de spontane verbranding van brandstof slechts beperkte en lokale effecten hebben. Een politieke motor moet vorm krijgen om een beweging voort te stuwen en haar buiten haar beperkte reikwijdte naar de wijdere wereld te brengen. Zonder het opbouwen van politieke macht zullen we alleen de beperkte concessies kunnen winnen die de heersende klasse bereid is ons te geven om ons het zwijgen op te leggen. Alleen door langdurige en consequent georganiseerde activiteit kunnen we de noodzakelijke macht opbouwen om onze eisen te realiseren. We zijn niet tevreden met restjes van de tafel.
Het beëindigen van seksuele intimidatie en misbruik in het onderwijs is meer dan alleen het ontslaan van leerkrachten. Het openbaar maken van het nationale register van zedendelinquenten en het weren van daders uit het onderwijs kan helpen voorkomen dat seksuele roofdieren actief blijven in het onderwijs. Effectieve veiligheidsmaatregelen en zelfs simpele zaken als straatverlichting kunnen de onveiligheid terugdringen. Een commissie van studenten en docenten, gesteund door een sterke studentenvakbond, en uitgerust met de bevoegdheid om disciplinaire maatregelen te nemen tegen daders zou meer doen dan studenten helpen naar voren te komen en een echt afschrikmiddel vormen voor seksueel geweld op de campus. Het legt ook de basis voor verdere overwinningen in de toekomst door een politieke organisatie in het leven te roepen die vrouwelijke studenten mondiger maakt. Op lange termijn moeten culturele en economische kwesties worden aangepakt. In de overgrote meerderheid van de verkrachtingszaken is de dader iemand die het slachtoffer persoonlijk kent. We moeten een einde maken aan de verkrachtingscultuur en de economische achterstelling van vrouwen, die verhinderen dat slachtoffers zich melden en dat er naar hen geluisterd wordt als ze zich melden.
Overal ter wereld, van Amerika tot Iran en Zuid-Afrika en verder, staan vrouwen op en nemen zij het heft in handen. In Ierland stonden ISA en ROSA-kameraden mee vooraan om een abortusverbod ongedaan te maken dat letterlijk in de grondwet stond. In Brazilië strijden onze kameraden nog steeds voor de uitbreiding van de bescherming tegen feminicide. In de Verenigde Staten maakte ons socialistische gemeenteraadslid Kshama Sawant in Seattle deel uit van de beweging om van Seattle met succes de eerste veilige stad voor het recht op abortus te maken, ondanks de historische intrekking van abortusrechten door het door Trump benoemde Hooggerechtshof. Deze overwinningen komen niet voort uit spontane lokale verontwaardiging, maar uit aanhoudende politieke actie als onderdeel van een bredere socialistische feministische beweging. En wat de vrouwenbeweging in andere landen heeft gedaan, kunnen wij hier doen.
Doe mee aan de strijd!
International Socialist Alternative (ISA) en Campagne ROSA zijn overal ter wereld actief. Onze internationale conferentie 2023 in Wenen in maart trok leden uit 20 landen. We bouwen onze krachten op hier in India, waar bijna een vijfde van alle vrouwen op aarde woont. De behoefte aan internationale solidariteit is wederzijds en wederkerig. Als je wil terugvechten, neem dan vandaag nog contact met ons op om aan te sluiten. We hebben niets te verliezen en een wereld te winnen!
