Artikel door Anne Liu (Socialist Alternative, ISA in de VS)
De ceo van TikTok, Shou Zi Chew, kwam als winnaar uit de bus na een hoorzitting in het Amerikaanse parlement op 23 maart waarin parlementsleden ijverig de Koude Oorlog tussen de VS en China promootten en tegelijk een beschamende incompetentie over tech-gerelateerde kwesties aantoonden.
Dit was verreweg de meest publieke rechtszaak tegen de Chinese sociale media-app tot nu toe, die eerder al in 2020 door de regering-Trump met een verbod werd bedreigd. Nu komen beide traditionele partijen van big business met een wetsvoorstel om TikTok en andere ‘buitenlandse’ technologieën te verbieden onder het mom van gebruikersprivacy en nationale veiligheid.
Waarom is TikTok het doelwit?
De Amerikaanse heersende klasse bouwt al een paar jaar aan een zaak tegen de Chinese app. Het oorspronkelijke verbod van Trump werd afgeschoten door federale rechtbanken. In een poging om een onmiddellijke gerechtelijke nederlaag te omzeilen, trok Biden het bevel in 2021 in en verving het door een bevel aan het Committee on Foreign Investment in the United States (CFIUS) om de app te beoordelen. Het CFIUS beoordeelt financiële transacties en bedrijfsvoering die een “bedreiging” voor de nationale veiligheid kunnen vormen. In de afgelopen jaren kreeg de instelling een uitgebreide bevoegdheid in het kader van de toenemende economische concurrentie tussen de VS en China.
Amerikaanse wetgevers proberen nu verder te gaan met wat de “Patriot Act 2.0” wordt genoemd. De Republikeinen hebben een reeks voorstellen ingediend die specifiek tegen TikTok zijn gericht, maar het is de “Restrict Act”, die door beide partijen én het Witte Huis gesteund wordt, die de meeste kans maakt om aangenomen te worden. Dit wetsvoorstel is een poging van de Amerikaanse politici en zakelijke belangen om de macht over sociale mediaplatformen te consolideren op basis van een streven naar imperialistische belangen en ten koste van burgerrechten.
Het wetsvoorstel is ontworpen om de overheid extreem toezicht te geven op ons digitale leven en individuele gebruikers in het vizier te houden. Sectie 11, bijvoorbeeld, maakt het gebruik van VPN’s (een veelgebruikt instrument door individuen voor online privacy) om toegang te krijgen tot verboden software zoals TikTok een strafbaar feit dat wordt bestraft met een minimumboete van 250.000 dollar of 1.000.000 dollar als men dit bewust heeft gedaan. Om straffen als deze af te dwingen, geeft het wetsvoorstel ongecontroleerde macht aan federale entiteiten zoals het CFIUS en de minister van Handel om gewone mensen te bespioneren en te censureren vanop onze private routers, modems, VPN’s, telefooncamera’s, apps – kortom, alles wat gebruik maakt van het internet.
Zoals Edward Snowden in 2013 onthulde en zoals we nu zien, zullen kapitalistische regimes over de hele wereld fundamentele mensenrechten naar believen negeren als dat hun systeem ten goede komt. En net als de VS is de Chinese staat geen uitzondering. Het is in veel opzichten een voorbeeld voor andere heersende klassen in termen van massacensuur en het controleren van vrije meningsuiting. De CCP heeft een groot aantal mensen in dienst om de sociale media te controleren en door de autoriteiten betaalde personeelsleden voeren online campagnes tegen feminisme en degenen die onvoldoende nationalistisch worden geacht. Niet alleen worden accounts van mensen afgesloten, maar ze kunnen ook echte gevolgen krijgen zoals gevangenisstraf en zware pesterijen, zelfs voor dissidente Chinese staatsburgers in het buitenland.
De hoorzitting
Het lijdt geen twijfel dat de Amerikaanse regering hypocriet is door een Chinese app aan te pakken en tegelijkertijd het massale digitale toezicht tot ongekende hoogten op te voeren. In tegenstelling tot TikTok tot nu toe, is er concreet bewijs dat Facebook en Apple – beide Amerikaanse bedrijven – in 2018 bewust gebruikersgegevens hebben gedeeld met de CCP om marktaandelen in China veilig te stellen. Niets van dit alles kwam ter sprake tijdens de hoorzitting op 23 maart, waarna velen terecht wezen op de xenofobie en het racisme tijdens de ondervraging van TikTok-ceo Shou Zi Chew. De rechtse Texaanse vertegenwoordiger Dan Crenshaw bracht bijvoorbeeld een lange neerbuigende tirade over de Chinese tech-wetgeving, vooraleer hij eraan herinnerd werd dat Chew uit Singapore afkomstig is. Gezien de onverdraagzaamheid (en algemene domheid) die hier ten toon werd gespreid, kwam Chew nog het sterkste uit het hele debacle. Dit kwam vooral omdat sinofobie en imperialistische spanningen met China hand in hand gingen.
We moeten echter meteen duidelijk zijn: Chew is geen held. Hij is een van de vele ceo’s uit de techsector die profiteren van het uitbuiten van hun werknemers en onze persoonlijke gegevens. Bovenop de standaard inbraken zoals het kennen van je locatiegegevens, IP-adres, toetsaanslagpatronen, batterijduur, enz. verzamelt TikTok biometrische gegevens van miljoenen mensen in de vorm van gezichts- en stemafdrukken. Vorig jaar nog werd TikTok’s moederbedrijf ByteDance betrapt op het bespioneren van journalisten in een poging om werknemers te identificeren die informatie hadden gelekt naar de pers. Natuurlijk staat vast dat andere Amerikaanse bedrijven even flagrante schendingen van de privacy hebben begaan, zoals blijkt uit het Facebook-Cambridge Analytica-schandaal in 2018.
De oorlog tegen TikTok is onderdeel van een breder programma van strijd tussen de heersende klassen van de VS en China op het wereldtoneel, een strijd tussen de twee machtigste imperialistische staten voor dominantie. Tot nu toe omvat de Amerikaanse campagne om de opkomst van de Chinese macht de pas af te snijden het verbod op het delen van geavanceerde chiptechnologie, militaire opbouw, niet aflatende propaganda over de vermeende strijd tussen “autocratie en democratie”, en zelfs wetgeving in sommige staten om Chinese staatsburgers te verbieden land te kopen in de VS, vooral in de buurt van Amerikaanse militaire bases. Deze geopolitieke druk tegen China komt van zowel Democraten als Republikeinen, ook al vermijdt Biden het soort ‘Chinese griep’-retoriek die rechtstreeks bijdroeg aan de golf van dodelijk anti-Aziatisch geweld in de VS.
Uiteindelijk zou ByteDance wel eens gedwongen kunnen worden zijn Amerikaanse holdings te verkopen. Dat betekent niet per se dat TikTok zal worden gesloten. Maar als dat gebeurt, kunnen we aannemen dat een ander techbedrijf het kan en zal vervangen door een zeer vergelijkbare dienst.
Kunnen we blijven scrollen?
TikTok is waardevol voor zijn 1,05 miljard actieve maandelijkse gebruikers. Kunstenaars, kleine ondernemers, basisbewegingen en gewone mensen genieten van de digitale infrastructuur voor weinig tot geen kosten, waardoor de app voor velen een soort openbare dienst is. De werkelijke waarde van TikTok voor de massa komt echter zelden ter sprake in geopolitieke discussies over zijn toekomst. Omwille van de populariteit ervan in de VS, is TikTok een onderdeel geworden van de escalerende Koude Oorlog tussen de VS en China.
Het mogelijke verbod op TikTok is een ernstige kwestie van censuur in een tijdperk waarin sociale media een groot deel van ons sociale leven uitmaken. Hoewel sociale media veel positief potentieel hebben, zijn sociale mediabedrijven in handen van private techbedrijven. Die zijn uit op verslavend gedrag om de winsten te maximaliseren. Het winstmodel van deze platformen draagt bij tot heel wat ernstige problemen, waaronder de mentale gezondheidscrisis onder jongeren, de verspreiding van complottheorieën en verkeerde informatie, of nog het faciliteren van extreemrechtse haat.
Onder het kapitalisme, waar bedrijven praktisch ieders digitaal leven controleren en waar staatsmachten ons gebruiken als ruilmiddel, zal er nooit sprake zijn van echte privacy, volledige vrijheid van meningsuiting of heldere communicatie. Sociale media – samen met internettoegang in het algemeen – moeten gratis openbare voorzieningen zijn die democratisch worden beheerd door werkenden en gebruikers, niet door louche bedrijven wier belangen nooit op één lijn zullen liggen met de onze. In het protest van jongeren en werkenden tegen kapitalistische uitbuiting en imperialistische conflicten moeten we vechten om ook digitale bevrijding werkelijkheid te laten worden.
