“Mega-streik.” Nu ook groeiend sociaal protest in Duitsland

Op maandag 27 maart hielden de vakbonden een zogenaamde ‘Mega-streik’. Is dit het begin van een grotere stakingsbeweging in Duitsland?

Artikel door Sozialistische Alternative (SAV, ISA in Duitsland)

Sinds 2015 zijn er niet veel grote stakingsbewegingen geweest in Duitsland. Socialisten en strijdbare syndicalisten kijken met afgunst naar Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk en wensen een soortgelijke stakingsbeweging. Sinds begin 2023 is die wens mogelijk aan het uitkomen. Met een gemiddelde inflatie van ongeveer 8%, een zelf gecreëerd tekort aan arbeidskrachten in sommige sectoren, groeiende woede over grote winsten (vooral in de geprivatiseerde transport- en pakketbezorgingssectoren Deutsche Post en Deutsche Bahn), en een zorgcrisis in ziekenhuizen en kleuterscholen zorgen daarvoor. Dit alles heeft werknemers op straat en naar stakingspiketten gebracht. Alleen al in de eerste twee maanden van dit jaar heeft de dienstenvakbond ver.di meer dan 65.000 nieuwe leden geworven.

De stakingsbeweging valt samen met grotere onderhandelingsrondes in enkele sectoren. De grootste is die van de werknemers in de publieke sector bij de gemeenten en de federale staat. De openbare dienstenvakbond ver.di eist een loonsverhoging van 10,5% en minimaal 500 euro meer per maand, dus tot 20% voor de laagstbetaalde groepen in de publieke sector. Tot deze groep behoren verpleegkundigen, kleuterleidsters en maatschappelijk werkers, maar ook allerlei personeel in overheidsdienst: luchthaven- en havenpersoneel, tunnelbeveiliging en werknemers van het openbaar vervoer, zoals bus- en trambestuurders.

De tweede onderhandelingsronde betreft de postsector, die mogelijk al is afgesloten – op het moment van schrijven zijn er nog steeds referenda over een nieuw akkoord. Oorspronkelijk eiste ver.di een loonsverhoging van 15% voor één jaar, maar sindsdien is dat teruggebracht tot iets minder dan 11%. Met 8,4 miljard euro winst voor Deutsche Post is het alleszins duidelijk dat er middelen zijn. Veel personeelsleden zijn niet tevreden met het nieuwe aanbod.

Ten derde onderhandelt de spoorwegvakbond EVG op dit moment met de Deutsche Bahn over een loonsverhoging van 12%, terwijl de directie van de Deutsche Bahn eerder instemde met een loonsverhoging van 14% voor de eigen CEO’s.

Politieke stakingsbeweging

Op 3 maart was er een gezamenlijke klimaatstaking van klimaatactivisten en personeel van het openbaar vervoer (bus en tram). Op 8 maart riep ver.di de verpleegkundigen en de kinderopvang op om actie te voeren als onderdeel van feministische stakingen. Politieke stakingen zijn officieel niet legaal in Duitsland. Dit waren echter pogingen om de arbeiders- en sociale bewegingen met elkaar te verbinden. Op 22 maart werd nog een grote stakingsdag georganiseerd in de publieke sector, die tot nu toe de grootste en meest politieke stakingsdag was, met duizenden werknemers die niet alleen staakten maar zich ook aansloten bij demonstraties en stakingsposten in enkele honderden steden.

Mega-stakingsdag

Op maandag 27 maart organiseerden ver.di en EVG voor het eerst in hun geschiedenis een gecoördineerde staking. Zoals ver.di schreef in hun verklaring van 23 maart: “Dit is nog nooit eerder op deze manier gebeurd. Uit protest tegen onvoldoende voorstellen in de cao-onderhandelingen voor de ongeveer 2,5 miljoen werknemers van de federale overheid en gemeenten en voor de werknemers van bedrijven van Deutsche Bahn AG, staken de leden van de transportvakbonden DGB ver.di en EVG aanstaande maandag (27 maart) (…) voor het eerst gezamenlijk en geven daarmee een duidelijk signaal af aan de werkgevers: ‘Samen kunnen we meer!’.”

En inderdaad, het Duitse vervoer was verlamd. Bijna geen enkel vliegtuig, trein, bus, tram of andere vormen van openbaar vervoer bewoog. Vrachtschepen werden stilgelegd en tunnels afgesloten. Voor ver.di was dit een belangrijke boodschap. De derde onderhandelingsronde met de federale en gemeentelijke overheden is net begonnen. Deze zal drie dagen duren. De leiding van ver.di hoopt een akkoord te sluiten dat voldoende is om te vermijden dat de werkenden een referendum eisen voor een staking van onbepaalde duur. Ze staken veel energie in de ‘megastaking’ in de hoop er een eindpunt van te maken.

Heel wat vakbondsleden en verschillende secretarissen hopen echter op een referendum en een staking van onbepaalde duur om meer af te dwingen. In werkelijkheid gaat de staking niet alleen over loon. Het gaat om onderbezetting, burn-outs en arbeidsomstandigheden die kinderen in de kinderopvang, patiënten in ziekenhuizen en passagiers in treinen en bussen in gevaar brengen. Het is een belangrijke beweging die al heeft laten zien dat ze een groot deel van de Duitse arbeidersklasse kan politiseren. In sommige sectoren, zoals luchthavens, havens en sommige spoorwegen, is al meer dan 30 jaar niet meer gestaakt.

Er is een enorme bereidheid om te vechten. Veel collega’s zeggen dat de geëiste vaste loonsverhoging van 500 euro voor twaalf maanden een minimum is en dat men daar niet onder mag gaan. Ook compensatie in de vorm van een belastingvrije en premievrije eenmalige uitkering is onaanvaardbaar. Zo’n eenmalige uitkering moet er bovenop komen. Maar de vaste loonsverhogingen van 500 euro moeten er nu komen.

Geen rotte compromissen

De onderhandelingen in de postsector zijn een belangrijke graadmeter voor de hele publieke sector. Terwijl 85,9% van het personeel voor een staking van onbepaalde duur stemde, ging de leiding op de dag van het referendum meteen terug naar de onderhandelingstafel waar ingestemd werd met een akkoord dat niet veel beter was dan wat net weggestemd was door de leden. Dat is een waarschuwing voor de werknemers in de publieke sector die in dezelfde vakbond zitten. Veel collega’s bij de Post zijn ontevreden en er zijn veel petities onder de werknemers om tegen het nieuwe voorstel te stemmen en te staken voor betere voorwaarden. De stemming vindt plaats tot en met 30 maart. De media verklaren het resultaat van de onderhandelingen bij de post reeds als definitief, maar de uitkomst blijft onzeker. Dat is het geval zelfs indien de drempel om een akkoord weg te stemmen erg hoog is: 75% moet het voorstel afwijzen, anders wordt het aanvaard.

Tegelijkertijd heeft de spoorwegvakbond EVG verklaard dat de volgende stakingsdata pas na Pasen zullen vallen, wat de mogelijkheden ondermijnt om de druk op te voeren en nu een echte stakingsbeweging op te bouwen. Het potentieel bleek nochtans op de dag van ‘Mega-Streik’: ongeveer 30.000 spoormensen en meer dan 120.000 werkenden uit de publieke sector namen op 800 locaties deel aan de stakingsdag. De toespraken en activiteiten bleven politiek gezien ver achter bij de toenemende strijdbaarheid die al merkbaar was tijdens de vorige stakingsdagen van de publieke sector. De klimaatbeweging, zoals Fridays for Future, gaf openlijk steun aan de stakingsdag. Daarmee werd de steun van de werkenden aan de klimaatstaking begin maart beantwoord.

SAV-leden in Duitsland hebben gemobiliseerd voor en kwamen tussen in de stakingen. We eisen de volledige uitvoering van de eisen, een escalerende stakingsstrategie naar een volledige staking voor onbepaalde tijd en de opbouw van delegatiestructuren en stakingscomités op alle werkplekken. We hebben affiches opgehangen langs de routes van de betogingen, namen deel aan protesten en piketten, verzamelden petities ter ondersteuning van de staking, verkochten onze krant en spraken op verschillende stakingsbijeenkomsten.

De komende dagen zullen we zien of de stakingen verder escaleren, omdat beperkte voorstellen weggestemd worden, of als de vakbondsleiding de woede voorlopig weet te bedwingen. Maar zelfs dan kunnen andere collectieve onderhandelingen later dit jaar leiden tot nieuwe escalaties van sociale strijd. De koortsachtige uitspraken van de werkgeversorganisaties over de noodzaak om het stakingsrecht “verder te reguleren” wijzen alvast op zenuwachtigheid in die kringen.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie