Historische massabeweging in Frankrijk: naar een algemene staking om Macron te stoppen

Sinds 19 januari betogen en staken miljoenen Fransen tegen de pensioenhervorming van Macron. Naast andere asociale maatregelen wil de president de pensioenleeftijd verhogen van 62 naar 64 jaar. Dit is de belangrijkste hervorming van zijn tweede ambtstermijn. Het protest is groot. Dit kan verder groeien door te werken naar een algemene staking van onbepaalde duur waarvan de verderzetting elke dag gestemd wordt op algemene vergaderingen op de werkvloer. Zo kan Macron en het volledige besparingsbeleid gestopt worden.

door Philip Chmell uit maandblad De Linkse Socialist

Op de eerste actiedag (19 januari) waren er meer dan twee miljoen betogers. Die actiedag werd georganiseerd door een gemeenschappelijk front van de acht grootste Franse vakbonden: CFDT, CGT, FO, CFE-CGC, CFTC, Unsa, Solidaires en FSU. Het was een historische en veelbelovende start. Nadien volgden in januari en februari nog vier andere actiedagen en stakingen, met tussen de 1,3 en 2,8 miljoen deelnemers.

Midden februari waren twee derden van de Franse bevolking tegen de pensioenhervorming. Onder wie jonger is dan 35 jaar is zelfs 81% tegen! Vanaf het begin waren de meest strijdbare lagen van de jongeren vastberaden om zich bij de vakbondsstrijd aan te sluiten. Dit gebeurt nog meer dan in vorige bewegingen. Twee dagen na de eerste mobilisatie was er een betoging met 150.000 mensen in Parijs na een oproep van jongerenorganisaties en La France Insoumise.

De vierde actiedag op zaterdag 11 februari was belangrijk voor de betrokkenheid van werkenden in precaire arbeidsomstandigheden, voor jongeren en voor al wie niet zo gemakkelijk aan stakingen in de week kan deelnemen. Er was een zeer strijdbare sfeer en het besef dat een reeks opeenvolgende eenmalige betogingen zonder actieplan niet volstaat. Dat is belangrijk. Macron hoopt op een herhaling van de beweging eind 2019 en begin 2020. Er werd toen hard gestreden, maar het ontbrak aan een doortastend en opbouwend actieplan naar een algemene staking van langere duur. De pandemie gooide toen roet in het eten van de regering, die besliste om de hervorming on hold te zetten.

Het land blokkeren met een algemene staking van langere duur

De situatie ziet er anders uit dan drie jaar geleden. De dynamiek is veelbelovend. De samenwerking van het vakbondsfront was sinds 2010 nooit zo sterk. Dit is het resultaat van massale druk van de basis die de leiding dwingt om verder te gaan dan velen van hen wilden.

Het vakbondsfront roept op tot een nieuwe nationale stakingsdag op 7 maart en tot acties om “Frankrijk te blokkeren.” Verschillende vakbondsafdelingen gaan verder en roepen op tot een algemene staking van onbepaalde duur, waarbij elke dag over de verderzetting wordt gestemd. Deze dynamiek en de druk van onderaf kan die vakbondsafdelingen en federaties die treuzelen ertoe bewegen om zich aan te sluiten bij de mobilisatie naar een algemene staking van onbepaalde duur. Ze zullen dit pas doen als ze vrezen dat de prijs te hoog is als ze niet op deze kar springen. De leiding van de CFDT, de grootste vakbond, is gekant tegen een oproep voor zo’n staking van onbepaalde duur. Ze hoopt dat de beweging landt eens de hervorming door het parlement is goedgekeurd. 

Om de maatregelen door het parlement te krijgen, heeft Macron de steun nodig van de Republikeinen (de vroegere UMP). Die gebruiken hun positie om meer asociale toegevingen af te dwingen. De regering wil voorkomen dat ze in een minderheid gesteld wordt en artikel 49.3 moet gebruiken om de hervorming met een volmachtdecreet door te drukken. De regering moest in het najaar en de winter van 2022 al tien keer beroep doen op die ondemocratische kunstgreep om de begroting voor 2023 erdoor te krijgen. De pensioenhervorming op die manier doorduwen, zou het protest en de stakingen ongetwijfeld verder aanwakkeren. Dit wijst op een zwakke positie van de regering van Macron. De onthullingen van de leugens omtrent de valse belofte om het minimumpensioen te verhogen van 900 naar 1200 euro droegen daar eveneens toe bij.

De toegenomen aandacht voor de parlementaire werkzaamheden werd mee aangewakkerd door een lawine van meer dan 20.000 amendementen die vooral door NUPES werden ingediend. NUPES is de linkse coalitie onder leiding van La France Insoumise, waartoe ook de PS, PCF en de Groenen behoren. Het doel van die amendementen was om de parlementaire behandeling te vertragen en om aan te tonen dat de regering het debat hierover uit de weg wil gaan. Vooral de PCF trok veel amendementen terug in en concentreerde zich op een stemming over artikel 7 van de hervorming, dat de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar behelst. De vakbondsleidingen, waaronder die van de CGT, stelden hun hoop in een overwinning in het parlement en onderschreven die tactiek, ondanks de grote strijdbaarheid aan de basis van de CGT.

Mélenchon van La France Insoumise merkte op: “Waarom overhaast naar artikel 7 gaan? Leggen we ons neer bij de rest van de wet?” Wellicht zou een stemming over dat artikel door Macron gewonnen worden, ondanks zijn zeer kleine meerderheid. Het is correct om het belang van verzet tegen de volledige pensioenhervorming te benadrukken en om te waarschuwen tegen pogingen om de beweging te verdelen door beperkte toegevingen aan te bieden. Mélenchon had echter ook moeten verduidelijken dat de strijd niet in het parlement wordt gewonnen, maar op straat en op de werkplek. Een deel van de traditionele media beseft dit ook. Een artikel van Bloomberg (12 februari) stelde: “De omvang en de dynamiek van de betogingen in Frankrijk zijn vaak beslissend gebleken voor de pensioenhervormingen van vorige presidenten. In 1995 zag de regering van Jacques Chirac af van een pensioenhervormingsplan na verlammende stakingen. Langdurig protest onder leiding van studenten zorgde in 2006 tot een ommezwaai in de arbeidswetgeving, zelfs nadat het parlement de wijzigingen had goedgekeurd.”

Van de algemene staking naar maatschappijverandering

De komende weken kunnen we de mobilisatie naar een hoger niveau tillen. Dit kan op basis van bijeenkomsten op de werkplekken, die openstaan voor alle collega’s, en door het opzetten van soortgelijke strijdcomités op de middelbare scholen, de universiteiten en in de volkswijken. Zo kunnen we opbouwen naar een algemene staking van onbepaalde duur.

Er is een toename van syndicale strijd in verschillende landen. In Groot-Brittannië waren er een half miljoen stakers op 1 februari. In ons land zijn er acties, onder meer in de zorg en de openbare diensten. Als we ons internationaal organiseren in een Europese stakingsdag tegen besparingen en voor echte loonsverhogingen boven de inflatie, zouden we veel sterker staan.

Delen:
Printen:

De plannen om in de eerste week van maart scholen en universiteiten te blokkeren, de oproep tot een feministische staking op 8 maart door een breed platform met vakbonden, en de oproep van een tiental vakbonden en collectieven tot een “Lente voor de openbare diensten” met gezamenlijke acties in maart, zijn belangrijk. Dit alles kan bijdragen tot een verdere escalatie van de beweging vanaf 7 maart.

De mobilisatie op zaterdag 11 februari en de focus op mobilisatie in kleine steden waren goede stappen om de beweging te verbreden. Het is van cruciaal belang al het mogelijke te doen om die lagen te overtuigen die tot nu toe niet hebben deelgenomen. Mogelijk zijn zij nog niet overtuigd van de reële kans op een overwinning. We kunnen hen betrekken door de kwestie van de koopkracht mee op te nemen en te koppelen aan het verzet tegen de pensioenhervorming en het volledige besparingsbeleid van Macron. Delegaties van stakers kunnen een stakingsagenda opstellen en een reeks bezoeken aan werkplekken organiseren. Met algemene vergaderingen op alle niveaus kan de syndicale slagkracht uitgebreid worden en dit met democratische controle van onderuit over de beweging, de eisen en belangrijke beslissingen zoals over stakingen.

Er is een toename van syndicale strijd in verschillende landen. In Groot-Brittannië waren er een half miljoen stakers op 1 februari. In ons land zijn er acties, onder meer in de zorg en de openbare diensten. Als we ons internationaal organiseren in een Europese stakingsdag tegen besparingen en voor echte loonsverhogingen boven de inflatie, zouden we veel sterker staan.

Het argument van de onbetaalbaarheid van de pensioenen is absurd. De grote bedrijven deelden vorig jaar 80,1 miljard euro uit aan hun aandeelhouders. De overheid geeft elk jaar 157 miljard euro steun aan de bedrijven. De grote bedrijven en de sleutelsectoren van de economie (financiën, energie …) onteigenen en nationaliseren onder arbeiderscontrole zou een rationele en democratische planning van de economie mogelijk maken, om iedereen een waardige toekomst op een leefbare planeet te garanderen.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie