Afgelopen zaterdag was er een groot klimaatprotest in het Duitse Lützerath. Minstens 35.000 mensen trotseerden regen, wind en modder. De politie reageerde heftig met knuppels, waterkanon en pepperspray. De staat werd ingezet als ordedienst van de energiebedrijven. Opmerkelijk op de betoging: er waren in geen velden vertegenwoordigers van de Groenen te bespeuren. Er waren leden en militanten van die partij, maar hun vlag durven ze niet bovenhalen op dergelijk protest. De grote aanwezigheid toont het potentieel om de beweging verder uit te bouwen. Deze moet gericht zijn op de onteigening van de energiebedrijven om een groene transitie mogelijk te maken. Nu de gevolgen van klimaatverandering zo voelbaar zijn en de dreigende ramp concreter wordt, mag daar niet mee getreuzeld worden.
In het Duitse dorp Lützerath wil het energiebedrijf RWE bruinkool winnen. Het heeft daarvoor de oorspronkelijke bewoners uitgekocht en met de steun van de regionale regering, waarin de groenen vertegenwoordigd zijn, worden stappen gezet om tot in 2030 aan bruinkoolwinning te doen. De strijd om het dorp werd een symbool van het verzet van klimaatactivisten tegen energiebedrijven en de overheid.
Hieronder een vertaling van een artikel dat Sozialistische Alternative (SAV) in aanloop naar het protest van afgelopen zaterdag publiceerde.
De staat kan niet snel genoeg gaan. Omdat energiebedrijf RWE de goedkope bruinkool onder Lützerath in handen wil krijgen om nog meer winst te maken, worden klimaatactivisten meedogenloos weggeslagen door duizenden politieagenten. De Groenen veinzen solidariteit met de protesten, maar hebben ingestemd met de vernietiging van Lützerath. Hun redenering dat dit reeds door de rechtbanken was bevestigd, toont alleen aan dat zij dichter bij de staat en het kapitaal staan dan bij de klimaatbeweging.
De staat dient de energiebedrijven met de brutale uitzetting van de activisten in het dorp. Niet alleen omdat RWE en co. politici gewoon kunnen kopen. Maar ook omdat het de taak is van de burgerlijke staat, zelfs zonder corruptie, om het burgerlijke systeem, het kapitalisme, draaiende te houden. Daarin krijgt RWE het ‘recht’ om hele stukken land te vernietigen om bruinkool te bemachtigen, dat bij verbranding miljoenen tonnen CO2 uitstoot, om de energie misschien goedkoper te produceren en winstgevender dan de concurrentie te verkopen. De daaruit voortvloeiende kosten voor de planeet en de mensen erop maken geen deel uit van deze zakelijke berekeningen. Protest hiertegen wordt met geweld opgeruimd. Het toont het verband tussen staat, kapitaal, winst en klimaatvernietiging.
Energiezekerheid?
Onder verwijzing naar het gebrek aan gas uit Rusland is in 2022 besloten meer steenkool te gebruiken voor de opwekking van elektriciteit. Naar verluidt wordt bruinkool in Lützerath ontgonnen voor de energiezekerheid. Het gebruik van steenkool voor de opwekking van elektriciteit is in 2022 toegenomen, maar dat geldt ook voor gas! De elektriciteitsproductie uit bruinkool is in 2022 met 5,4% (5,4 TWH) toegenomen. De elektriciteitsproductie uit steenkool steeg met 21,4% (10,8 TWh), die uit aardgas met 1,7% (0,7 TWh). Hernieuwbare energiebronnen hebben ook 8,5% (18,5 TWh) meer elektriciteit opgewekt. En tegelijkertijd werd elektriciteit bespaard: het verbruik daalde met 4% (20,3 TWh).
Waarom is het gebruik van kolen en gas dan toegenomen? Er werd meer elektriciteit uitgevoerd, namelijk 51,1% (8,9 TWh). Het grootste deel daarvan ging naar Frankrijk, met een stijging van 136% (8,8 TWh), omdat Frankrijk afhankelijk is van kernenergie. Veel van de verouderde kerncentrales waren in reparatie. Anderen hadden geen koelwater in de hete zomer. Voor de Duitse elektriciteitsbedrijven was dit een geweldige zaak. Daarmee alleen hebben ze miljarden verdiend.
De oorlog in Oekraïne is verschrikkelijk – maar die gebruiken als rechtvaardiging voor meer kolengestookte elektriciteitsopwekking is cynisch bedrog. De elektriciteitsbedrijven konden hun winsten enorm verhogen door kolencentrales in het net te plaatsen. De elektriciteitsprijzen bleven sterk stijgen. De schade aan het milieu is ondertussen onbetaalbaar.
Beweging uitbouwen
Het volstaat niet om politici op te roepen eindelijk naar de wetenschap te luisteren. Zelfs als de politiek dat zou willen – de beslissende (namelijk: economische) macht is in handen van het kapitaal, en zonder die te breken zullen er geen fundamentele veranderingen plaatsvinden.
Een eerste stap daartoe zou zijn om de energiebedrijven te onteigenen – maar ook de banken die nog steeds investeren in winstgevende klimaatvernietiging. Alleen zo is het überhaupt mogelijk om democratische controle over de energieproductie te krijgen. De miljarden aan activa van RWE, Deutsche Bank en Co. kunnen dan worden geïnvesteerd in de onmiddellijke omschakeling op hernieuwbare energiebronnen. Met de macht over de economie zou de samenleving ook kunnen besluiten om over te schakelen op andere klimaatvriendelijke productie, of om de productie van nutteloze goederen (zoals reclame) helemaal stop te zetten. Werknemers moeten inspraak hebben en recht hebben op doorbetaling van loon en vervangende werkgelegenheid als hun bedrijf moet sluiten vanwege de klimaatbescherming. Veel banen zouden echter kunnen worden omgezet. In plaats van auto’s kan een fabriek ook voorstadstreinen of bussen bouwen om het openbaar vervoer per spoor massaal uit te breiden.
Klimaatbescherming betekent klassenstrijd!
Werknemers hebben de sleutel tot een dergelijke transformatie van de samenleving in handen. Door simpelweg te besluiten te stoppen met werken, kunnen ze meer verlammen dan welke blokkadebeweging dan ook. De vakbeweging moet daarom een strategische partner van de klimaatbeweging zijn. De vakbondsleiders moeten de kapitalisten niet zozeer zien als ‘sociale partners’. Vakbonden zijn opgericht als strijdorganisaties en moeten dat opnieuw worden. Niet alleen voor een paar procent meer loon om de twee jaar, maar ook voor politieke doelen – zoals een samenleving waarin de behoeften van mensen en het milieu voorop staan, niet winst. Die Linke zou beter ophouden met de SPD en de Groenen als coalitiepartners te zien en in plaats daarvan de strijd aangaan als onderdeel van de klimaatbeweging en de arbeidersbeweging. Tegen het kapitaal, tegen het winstsysteem, tegen de pro-kapitalistische partijen: voor een socialistische en ecologische transformatie van de wereld.
Wij eisen:
- Bescherm het klimaat – Onmiddellijke stop van bruinkoolwinning in en ontmanteling van kolencentrales.
- Onmiddellijke sluiting van alle kerncentrales
- Miljarden euro’s overheidsinvesteringen in de omschakeling van de energievoorziening naar hernieuwbare energiebronnen.
- Nationalisatie onder arbeiderscontrole en omschakeling van de productie naar ecologisch veilige en duurzame producten.
- Volledige loondoorbetaling en nieuwe degelijke jobs voor alle werknemers in fabrieken en sectoren die gesloten moeten worden voor klimaatbescherming.
- Gezamenlijke strijd van arbeiders en klimaatactivisten
- Betaalbare mobiliteit voor iedereen – herinvoering van het 9-euro-ticket, zitplaatsen voor iedereen, massale uitbreiding van het openbaar vervoer, gratis lokaal vervoer, snelheidsbeperking op snelwegen.
- Draag de energie- en auto-industrie, grote bedrijven en banken over aan de overheid.
- Democratische controle en beheer door arbeiderscomités en de werkende bevolking.
- Wereldwijd in actie tegen de vernietiging van klimaat en milieu.
