!! Spoiler waarschuwing !!
Aftersun, geschreven en geregisseerd door Charlotte Wells, volgt een zomervakantie in de late jaren 1990 van het Schotse vader-dochter duo Sophie en Callum, gespeeld door Franki Corio en Paul Mescal. De film is geprezen door critici, en met reden. Wells’ regiedebuut is een meesterwerk dat kinderjaren, ouder worden, verlies en vernieuwing verkent met een pijnlijke ontroering waarvan elke kijker een echo zal vinden in zijn eigen menselijke relaties.
Recensie door Harper Cleves (Socialist Party, ISA in Ierland)
Het heldere perspectief en de zorgvuldige maar onopvallende cinematografie vertellen over de alledaagsheid van een zomervakantie, terwijl elk moment met emotie en betekenis wordt ingepakt. De film begint door de lens van een camcorder, en vanaf het eerste flikkerende beeld op het scherm wordt een toon gezet.
Sophie heeft het chaotische filmische oog van een nieuwbakken 11-jarige. Ze zoomt in en uit. Ze steekt de draak met het dansen van haar vader, vergelijkt hem met een honderdjarige, hoewel hij pas 30 jaar oud is. Ze draait de camera terug naar zichzelf om een gek gezicht te trekken. Ze vraagt Callum hoe hij zich zijn volwassen leven had voorgesteld toen hij 11 was. Hij pauzeert. En dan, voordat hij kan antwoorden, spoelt de band terug, een schaduw van wie we denken dat het de volwassen Sophie is die op een bank zit, kort zichtbaar in de weerspiegeling van het scherm; een kortstondige vereniging van heden en verleden voordat de scène oplost in pixelachtige beelden van een zomer in omgekeerde richting.
Deze eerste twee minuten luiden een verhaal in dat doordrenkt is van bitterzoete nostalgie. Het publiek beleeft de vakantie nu niet samen met de 11-jarige Sophie en de 30-jarige Callum. In plaats daarvan zitten we naast de volwassen Sophie op die bank; nauwelijks zichtbaar, verlangend naar een lang vervlogen jeugd; een versie van een relatie die bestaat op camcordertapes en onze herinnering en nergens anders. De camcorderbeelden zijn in de hele film te zien, naast afwisselende scènes van Callum die danst onder flitsende vluchten, schijnbaar los van het verhaal. Verleden, heden en droom lijken elkaar te overlappen en naast elkaar te bestaan; haar herinneringen zijn verzadigd met zowel terugblikken als verzinsels. Dat is de briljante verbintenis tussen vertelstandpunt en cinematografie.
De intimiteit van deze film wordt natuurlijk ook bereikt door de onmiskenbare prestaties van Paul Mescal en Franki Corio. Mescals vertolking van een door verdriet geplaagde jonge vader is stil. Iedereen die wel eens op vakantie is geweest met een liefhebbende alleenstaande vader zal het verdriet herkennen dat zelfs in het plezier zit; de poging om een oprechte band te smeden met een kind waar hij van houdt, maar dat hij niet zo vaak ziet als hij zou willen. Soms slaat hij de bal compleet mis, maar zijn pogingen betekenen iets.
Corio van haar kant zet feilloos een intelligent en oplettend kind neer, dat zich echter nog steeds oud voelt. Ze is slungelig en trekt gezichten en krijgt kleurrijke haarwindsels op haar vakantie. Liggend op goedkope plastic ligstoelen naast het hotelzwembad zegt ze tegen Callum: “Soms kijk ik tijdens het spelen naar de lucht, en als ik de zon kan zien, denk ik aan het feit dat we allebei de zon kunnen zien, dus ook al zijn we eigenlijk niet op dezelfde plaats… we zijn het op een bepaalde manier wel, weet je?”
Beide acteurs beginnen samen te wijzen op een meer fundamentele droefheid. In een scène beschrijft Sophie dat ze zich soms zwaar en neerslachtig voelt, zelfs na een goede dag. Ze kijkt of haar vader dat kan begrijpen. Het is duidelijk door een gebalde kaak en een onverholen blik dat hij dat kan. In plaats daarvan verandert hij van onderwerp.
De vakantie en de film eindigen kort na Callums 31e verjaardag. Er wordt geïmpliceerd dat hij zich kort daarna van het leven berooft. De volwassen Sophie, net 31, heeft zelf een kind. Uiteindelijk is dit een verhaal over de liefde van een gewone vader, die zijn best deed en veel fout deed. En een dochter die moet uitzoeken hoe ze verder kan met de erfenis van zijn pijn in haar eigen leven. Is dit niet het verhaal dat we allemaal aan het uitzoeken zijn – hoe om te gaan met het beste en het slechtste dat we geërfd hebben van degenen van wie we houden terwijl we ons eigen leven leiden?
Voor marxisten zijn het deze verhalen in het leven van gewone mensen die de kern vormen van onze strijd voor een beter bestaan. Er bestaat een potentiële toekomst waarin de Callums van deze wereld hun kleinkinderen ontmoeten; waarin de Sophies talloze herinneringen maken met hun vaders. Dat is een wereld die het waard is om voor te vechten; een wereld waarin onze talenten en geneugten volledig tot uiting kunnen komen – en onze liefde ook.
