Op 20 oktober kondigde PepsiCo — de multinational van Pepsi-Cola, maar ook Lays-chips en Looza-fruitsap bijvoorbeeld — een herstructurering aan waarbij in België 20% van de ondersteunende bedienden hun job zouden verliezen. Wereldwijd heeft PepsiCo zo’n 300.000 werknemers, waarvan een kleine 1000 in België. Die zitten verspreid over de chips-productiesite in Veurne en de ondersteunende bedienden in voornamelijk Zaventem, maar ook deels Zeebrugge en Hasselt. Onder die bedienden zouden 49 VTE’s (voltijdse equivalenten) verdwijnen.
Artikel door een ACV-delegee uit maandblad De Linkse Socialist
Waarom? Het bedrijf berekende dat het overal ter wereld behalve in Europa een personeelskost heeft van minder dan 8% van hun nettowinst. In Europa bedraagt de personeelskost 10% van de nettowinst en dat is ‘te hoog’. In tijden van stijgende grondstofprijzen, die weliswaar zoveel mogelijk maar niet volledig doorgerekend worden aan de consument, hakt het bedrijf in op de personeelskost om de aandeelhouders de volle pot te blijven garanderen. De zogezegd ‘slechte cijfers’ van Europa zijn quasi alleen aan Rusland toe te schrijven, maar toch wordt de besparingsoefening in heel Europa doorgetrokken. In de meeste landen kreeg een aantal personeelsleden al hun ontslagbrief. In België moet echter de procedure van de Wet-Renault gerespecteerd worden. Eerst krijgen de vakbonden de tijd om in een informatie- en consultatiefase verder geïnformeerd te worden en tegenvoorstellen te doen. Als er toch ontslagen vallen, wordt een sociaal plan opgemaakt met vertrekmodaliteiten en voorzieningen voor wie achterblijft.
Wat deze herstructurering des te wraakroepender maakt, is dat PepsiCo uiteraard geen kleine KMO is die met moeite het hoofd boven water kan houden. Integendeel: tijdens de pandemie werden méér dan ooit Lays chips verkocht toen iedereen thuis in lockdown zat. Wereldwijd boekte het bedrijf 7 miljard dollar nettowinst in 2020, in 2021 opnieuw 7 miljard en in de eerste drie kwartalen van 2022 ook al 3 miljard. Als de personeelskost niet meer dan 8% van die nettowinst mag bedragen, is de uitbuitingsgraad dus zeer extreem: zelfs als al het personeel een loonsverhoging van 1000% zou krijgen, zou er nog steeds winst gemaakt worden!
De werkdruk voor het personeel van PepsiCo ligt nu al erg hoog, en dat zal er niet op verbeteren met deze herstructurering. Als antwoord daarop moeten we opkomen voor arbeidsduurvermindering met compenserende aanwervingen en zonder loonverlies.
De procedure-Renault is te beperkt: een bedrijf dat mensen op straat wil zetten, kan volgens de huidige Belgische wetgeving uiteindelijk niet tegengehouden worden. Trouwens: als de herstructurering enkel in België zou doorgevoerd zijn, was er waarschijnlijk niet eens sprake geweest van een ‘collectief ontslag’ en zou de procedure Renault niet van toepassing zijn. Dan zou de directie wellicht de ontslagen ‘met mondjesmaat’ doorvoeren — gespreid in de tijd, om telkens onder de drempel van de Wet-Renault te blijven. Dat deden ze in het verleden ook al zo. Maar nu kwam de herstructurering van hogerop in de multinational, waardoor de Belgische directie gedwongen werd om de aankondiging samen met de andere landen te doen.
Kortom, we moeten niet rekenen op juridische oplossingen: een syndicale strijd is nodig om ervoor te zorgen dat de werkende klasse erop vooruit gaat, zodat we kunnen gaan naar een samenleving waarin er duurzaam en sociaal rechtvaardig geproduceerd wordt naar behoefte, niet naar de onstilbare winsthonger van de grote aandeelhouders.
