Als het slecht gaat, zoals tijdens de pandemie, moeten de werkenden alles recht houden. Als het wat beter gaat, eind vorig jaar, worden eerst de zakken van de patroons gevuld. Tegen dat wij aan de beurt zijn, is er inflatie en swingen de energieprijzen de pan uit. En dan zouden we het moeten stellen met een aalmoes?! Toch zijn er vakbondsleiders die vinden dat de regering redelijk is en die met de handrem op mobiliseren. De politici, de patroons en de media buiten dat meedogenloos uit. Wat we nodig hebben, is een stevig actieplan om een krachtsverhouding op te bouwen.
Woede organiseren
In Le Soir en De Standaard schreef Béatrice Delvaux over het “licht ontvlambaar” karakter van de huidige periode. “Tal van gezinnen en individuen leven in een beangstigende situatie en worden geconfronteerd met reële financiële en economische problemen,” merkt ze op. Ze waarschuwde: “Opgepast voor hun woede, die door een kleinigheid kan worden opgewekt.” Uiteraard is er angst en woede. De arbeidersbeweging heeft een strijdplan nodig om te winnen. Zoniet dreigt men dat thuis op te kroppen en kunnen allerhande krachten, waaronder extreemrechts, er garen bij spinnen om verdeeldheid en ellende te versterken.
Het is niet omdat de regering-De Croo in de huidige omstandigheden niet even hard durft uit te pakken als de regering-Michel in 2014, dat dit beleid een ‘evenwichtig compromis’ zou zijn. De arbeidersbeweging moet vertrekken van wat de werkenden en hun gezinnen nodig hebben. De koopkrachtmaatregelen van de regering zijn een druppel op een hete plaat. Moeten we echt met 1000 euro extra deze winter doorkomen? Terwijl de pandemie nog raast, durft de regering het groeipakket voor de zorg van 2,5 naar 2% verlagen. Intussen krijgen de bedrijven een indexsprong van de bijdragen aan de sociale zekerheid. Dat zal de tekorten in de zorg, de kinderopvang, het onderwijs, het openbaar vervoer … nog groter maken.
Als het slecht gaat, zoals tijdens de pandemie, moeten de werkenden alles recht houden. Als het wat beter gaat, eind vorig jaar, worden eerst de zakken van de patroons gevuld. Tegen dat wij aan de beurt zijn, is er inflatie en swingen de energieprijzen de pan uit. En dan zouden we het moeten stellen met een aalmoes?!
We kunnen niet vertrouwen op partijen die duidelijk andere belangen dan de onze verdedigen. Een overwinstbelasting is welkom, maar raakt niet aan de essentie: accumulatie van rijkdom bij enkelen op basis van de uitbuiting en ellende van de werkende klasse. Als we onze strijd niet organiseren, wacht ons een algemene en snel toenemende verarming.
Ons niet laten verdelen, maar strijd veralgemenen
Negen november omvormen tot een actiedag beantwoordt niet aan de uitdagingen. De werkenden produceren alle rijkdom in de samenleving. Dat moet maar eens duidelijk gemaakt worden met de algemene staking op 9 november. Als de regering niet wil luisteren, moet daar een verlengstuk aan komen.
We hebben er alle belang bij dat de staking van 9 november zo sterk mogelijk is. We worden immers allemaal geraakt door de winsthonger van de kapitalisten, zowel in onze thuissituatie als op het werk. Bovendien is het duidelijk dat we verder moeten bouwen aan een krachtsverhouding om onze eisen effectief af te dwingen. De beweging verder veralgemenen is nodig om overwinningen te boeken. De voorbije weken waren er acties bij het spoor, het Franstalig onderwijs, de VRT, de kinderopvang, het Brussels OCMW-personeel … Die strijd bijeenbrengen, zou elk van die bewegingen op zich versterken. Het zou meteen duidelijk maken dat er een ander perspectief mogelijk is dan dat van de N-VA die in Vlaanderen de oppositie in het parlement en de media domineert met oproepen tot een harder Thatcheriaans beleid.
De angst en woede zijn niet fundamenteel anders langs Nederlandstalige of Franstalige kant. Als er een verschil in dynamiek is, komt dit mee door het politieke landschap en het bijhorende publiek debat. De beweging van 2014 toonde hoe de arbeidersbeweging het publiek debat kan keren. Het Franse protest dat op gang getrokken is door de arbeiders van de raffinaderijen toont dit eveneens. We mogen ons niet laten verdelen: waar de beweging al sterker staat, moet deze positie gebruikt worden om anderen mee te trekken.
De recessie zal steeds meer als argument tegen onze eisen uitgespeeld worden. Als bedrijven zeggen dat het water hen aan de lippen staat en dreigen met jobverlies, moeten hun boeken geopend worden zodat de werkenden kunnen nagaan of dat wel klopt. Ze mogen uitleggen waarom de recordwinsten niet gebruikt werden als reserve voor moeilijker tijden. Bedrijven die door aandeelhouders en managers geplunderd worden, moeten genationaliseerd worden om jobs te redden.
Actieplan en programma
We moeten tonen dat we onze strijd ernstig nemen. Dat kan door ze met zowel het nodige geduld als gevoel voor urgentie op te bouwen en te richten op duidelijk omschreven doelen. Het opbouwen van de beweging gebeurt op elke werkplaats. Personeelsvergaderingen, eventueel gekoppeld aan acties tijdens een pauze of met werkonderbrekingen, zijn belangrijk om de betrokkenheid te versterken. Die kunnen mee opbouwen naar nieuwe algemene stakingsacties, die meteen gekoppeld worden aan escalerende vervolgstakingen van bijvoorbeeld 48 of 72 uur.
Op de personeelsvergaderingen kunnen we onze eisen per bedrijf en per sector verfijnen, maar ook overkoepelende eisen bespreken. Met de werkende klasse moeten we onze eisen en strategie bespreken en hierover meebeslissen.
Een eerste belangrijke eis is die van de nationalisatie van de volledige energiesector. Een nationalisatie onder controle van de werkenden en de gemeenschap zou ons echte controle over de prijzen geven. Deze eis werd in de aanloop naar 9 november door enkele vakbondscentrales opgenomen. Door er een speerpunt van te maken, kunnen we een perspectief bieden aan al wie angstig uitkijkt naar de volgende energiefactuur.
In ruil voor het behoud van de index willen de werkgevers ons een loonstop laten slikken. We mogen ons niet laten chanteren. Onze portemonnee heeft de extra zuurstof van een loonsverhoging nodig. Naast het herstel van de volledige index, kan de eis van een algemene en directe loonsverhoging met 2 euro per uur (of 330 euro per maand) werkenden uit de laagst betaalde en vaak weinig syndicaal georganiseerde sectoren onmiddellijk meer koopkracht geven. Zo zouden we bovendien per direct de loonnormwet van 1996 breken.
Om dit af te dwingen, is er nood aan een actieplan dat grondig besproken, voorbereid en georganiseerd wordt in opbouw naar sterke algemene stakingen. Als we opkomen voor onze levensstandaard en toekomst, botsen we op een rot systeem dat van crisis naar crisis gaat. De honger naar een omwenteling op sociaal, politiek en ecologisch vlak neemt toe. Dat zien we ook met de uitbreidende stakingsgolven in onder meer Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Doorheen onze strijd bouwen we aan een nieuwe macht, die van de werkende klasse die een einde kan maken aan het kapitalistisch systeem van onderdrukking en uitbuiting om een nieuwe socialistische samenleving te vestigen.
