Al maanden wordt het najaarsoffensief van patronaat en regering tegen de arbeidsvoorwaarden en de lonen voorbereid. Nog voor de zomer lieten SP.a ministers Vande Lanotte en Vandenbroucke verstaan dat structurele ingrepen vereist zijn om de vergrijzing op te vangen. In diezelfde periode werd op diverse ministerraden een cocktail van aanvallen op de werklozen en fiscale geschenken aan patroons en fraudeurs opgestart.
Eric Byl
Al die tijd bleef het rustig langs vakbondszijde. Hier en daar werd wel betoogd tegen de maatregelen in de werkloosheid, maar verder dan wat stoom aflaten lieten de vakbondsapparaten het niet komen.
Intussen hielden de regeringen het been stijf tegenover de nonprofit, lieten de vakbonden bij de NMBS de opsplitsing van het bedrijf in aanloop naar verdere liberalisering passeren en lieten de vakbonden bij De Post de postbodes die staakten tegen de invoering van georoute en poststation in gespreide orde de ene nederlaag na de andere incasseren.
Zwakheid zet aan tot agressie. Zo heeft het patronaat de lakse houding van de vakbondsleiding in het voorjaar geïnterpreteerd. Heel de zomer lang, tot vandaag, hebben patronaat, pers en regeringen de publieke opinie voorbereid op een ogelooflijk menu van sociale afbraak.
Arbeidsduurverlenging zonder extra loon, loonstop, verdrievoudiging van het aantal toegestane overuren, nog minder beperkingen op interimarbeid, vemindering van de sociale lasten en de vervanging ervan door BTW, afschaffing van het anciënniteitsbeginsel, beperking van de eindeloopbaanmogelijkheden, gelijkschakeling van het statuut van openbare diensten met dat van de privé, etc.
Delegees en militanten moesten die stroom van patronale propaganda maandenlang ondergaan zonder antwoord van hun vakbonden. Uit de top 30.000 van Belgische bedrijven, opgesteld door het uitgesproken rechtse weekblad Trends, blijkt nochtans dat de bedrijfswinsten in 2003 verdubbelden tot 27,8 miljard euro. Per inwoner op actieve leeftijd staken de 30.000 grootste Belgische bedrijven liefst een kleine 300.000 bfr. op zak.
De defaitistische houding van de vakbondsapparaten staat echter in scherp contrast met de actiebereidheid aan de basis. Heel het jaar door werd gestaakt en betoogd door postbodes, buschauffeurs, in de non-profit en talloze privébedrijven.
Een poging tot invoeren van de 40-urenweek in het Luikse bedrijf Marichal- Ketin werd van tafel geveegd door de lokale vakbondsdelegatie. De afdanking van 300 arbeiders bij Splintex werd voorlopig gestopt door de de eenheid van de arbeiders en hun doortastend optreden.
Aan de basis wil men het offensief van het patronaat beantwoorden. Die druk en de agressie van het patronaat deden de vakbondsapparaten uiteindelijk reageren met een betoging op 21 december. Laat dat geen eindpunt zijn, maar een begin van tegenoffensief van de arbeiders. Roep je secretaris, je hoofddelegee of je delegee ter verantwoording. Enkel een goed voorbereide algemene staking kan het tij keren.
