Nationaliseer de energiesector

Verhoog de lonen!

We werden met maximaal 10.000 deelnemers verwacht op de militantenconcentratie en betoging van het gemeenschappelijk vakbondsfront op 21 september. Uiteindelijk waren we met bijna 20.000! Dit was geen gewone concentratie van actieve leden van de vakbonden, deze actie werd door allen gezien als urgent en noodzakelijk! Zelfs werkenden die niet in vakbonden georganiseerd zijn, sloten aan.

De grote opkomst en de enorme woede over de tekortschietende maatregelen van de regering maken dat zelfs de meest twijfelende vakbondsleiders de staking van 9 november nog maar moeilijk in vraag kunnen stellen. Een actiedag, zoals Marc Leemans van het ACV het voorstelt, zal niet voldoende zijn om te winnen. Ondertussen staakte het spoorwegpersoneel op 5 oktober en een week later dat van het Franstalig onderwijs. In verschillende sectoren is de maat meer dan vol. Voor velen is het geen kwestie van niet willen betalen, maar niet meer kunnen betalen. Een indexsprong voor de sociale bijdragen door de werkgevers, één van de pistes van de Federale regering, is niet aanvaardbaar! Dit zal de tekorten nog groter maken in de zorg, de kinderopvang, het onderwijs, het openbaar vervoer,…

Dit terwijl energiereuzen massaal veel winst maken: In het tweede kwartaal van dit jaar alleen was BP goed voor 18 miljard dollar winst, Total 5,7 miljard dollar, ENI 3,8 miljard dollar, Exxon 17,9 miljard dollar, Chevron 11,6 miljard dollar … Engie (moederbedrijf van Electrabel) boekte 5,2 miljard euro winst in de eerste helft van dit jaar. Het kreeg nog eens 600.000 euro Vlaamse subsidies cadeau. Er is geen andere optie dan in actie komen voor controle op onze economie!

Hoe kunnen we een sterke staking op 9 november voorbereiden?

1/ Breng de waarheid aan het licht

De werkgevers lieten een gedeeltelijke schatting van de loonkloof met de buurlanden uit een vertrouwelijk document lekken. De automatische indexering zorgt ervoor dat het verschil tussen de lonen en de prijsstijgingen beperkt blijft. Het ABVV merkt echter op dat de betrokken studie bevestigt dat “de winstcijfers boven het gemiddelde van de voorbije jaren blijven liggen.” Er zijn dus middelen voor de noodzakelijke loonsverhoging  van minstens 2 euro per uur (330 euro bruto per maand). Als bedrijven zeggen dat ze daartoe niet in staat zijn en als ze dreigen met jobverlies, dan moeten ze de boeken openen zodat de werknemers dit kunnen controleren. De bazen mogen dan meteen uitleggen waarom ze geen reserve hebben aangelegd voor moeilijker momenten. Indien nodig moeten bedrijven genationaliseerd worden om jobs te redden.

2/ Elke werkplek betrekken

Infosessies en personeelsvergaderingen kunnen sectorspecifieke eisen opstellen om alle collega’s volop te betrekken en te mobiliseren. Om de strijd over de sectoren te verenigen, spelen interprofessionele vergaderingen, meetings en acties een belangrijke rol.

3/ Verenig alle onderdrukten in de samenleving

Een echte krachtsverhouding opbouwen vraagt om steun en betrokkenheid. Denk maar aan de jongeren, die steeds moeilijker een toekomst kunnen uitbouwen. Of gepensioneerden, die een groot deel van de mensen in armoede uitmaken. Acties in opbouw naar 9 november kunnen ook samen met hen. De wekelijkse colèredagen van de PVDA bijvoorbeeld kunnen de dynamiek naar de algemene staking versterken als de oproep open genoeg is naar syndicale delegaties, het middenveld, studenten, de vrouwenbeweging,…

4/ Een actieplan om te winnen

Het opbouwend actieplan met geslaagde acties in het najaar van 2014 toonde onze gezamenlijke slagkracht. De regering-Michel bleef toen enkel overeind omdat er geen tweede, krachtiger actieplan kwam met bijvoorbeeld een reeks algemene stakingen van 24, 48 of 72 uur. We kunnen ons die fout niet opnieuw permitteren.

Betogingen of regionale stakingen in oktober kunnen helpen om meer mensen bij de voorbereiding van 9 november te betrekken. Maar we hebben ook een actieplan nodig voor de volgende fase. We mogen niet plooien zonder een echte loonsverhoging en een nationalisatie van de hele energiesector onder controle van de werkenden!

Delen: Printen:

De prijzen controleren? Nationaliseer de volledige energiesector!

Waarom nationaliseren?

Noch het belasten van de ‘overwinsten’, noch een tijdelijke begrenzing van de prijzen binnen de markt is  een duurzame oplossing. Dat zal ofwel leiden tot subsidies waarbij de gemeenschap betaalt, ofwel zullen de kapitalisten hun recordwinsten verdedigen. Ze kunnen de lonen beperken of afdanken om het personeel van de sector te laten betalen. Ze kunnen ook chantage over de bevoorrading organiseren door de productie te vertragen of tijdelijk te stoppen om tekorten te creëren. Ze hebben zoveel macht dat het niet volstaat om de sector te reguleren. De volledige sector moet uit de handen van de private sector worden gehaald.

Is dat wel realistisch?

We denken soms dat we weinig macht hebben. Nochtans toonden corona maar ook algemene stakingen wie alles doet draaien. In de crisis van 2008/09 was het voor de regering geen probleem om de banken te nationaliseren. We willen deze keer niet hun verliezen collectiviseren nadat ze grote winsten geboekt hebben. De grote aandeelhouders hebben al genoeg geprofiteerd van de crisis, ze moeten niet uitgekocht of gecompenseerd worden. Enkel de kleine aandeelhouders kunnen gecompenseerd worden op basis van bewezen behoefte. We willen onze levensstandaard redden door groene betaalbare energie te produceren.

Voor een volledige nationalisatie onder democratische controle

Een energiesector ‘in publieke handen’ kan veel vormen inhouden. Het kan gaan om een prijsregulering (altijd met een winstmarge) waarbij de bevoorrading door de private markt gebeurt. Dat is het voorstel van de PS, dat meer lijkt op een campagnevoorstel dan een echt voorstel dat in de regering verdedigd wordt. De PVDA is voorstander van een publieke pool naast de private bedrijven op de markt. Het probleem is dat deze publieke bedrijven onderworpen worden aan de concurrentie met de markt en dus met de winstlogica. Kijk maar hoe Proximus en Bpost, waarin de overheid 51% van de aandelen bezit, hun economische activiteiten volledig uitvoeren zoals in private bedrijven.

De nationalisatie van de gehele energiesector (productie, distributie, onderzoek en ontwikkeling) en de financiële sector is ook noodzakelijk om speculatie te voorkomen. Dit zou de nodige financiële middelen mobiliseren voor massale investeringen in groene energie voor huishoudens en kleine handelaars, als onderdeel van een rationele en ecologische planning van de economie. Om bureaucratisch wanbeheer te vermijden, moet dit gebeuren onder de controle en het beheer van de werkenden zelf. Dit impliceert de oprichting van bedrijfscomités met democratisch gekozen vertegenwoordigers van het personeel, de vakbonden en de gemeenschap in het algemeen (met inbegrip van de lokale gemeenschap en de consumenten).

Noodprogramma voor deze crisis van het kapitalisme:

• Betalen om te gaan werken? Geen denken aan! Volledige vergoeding van de vervoerskosten.
• Volledig herstel van de index met controle van de werkende klasse over de berekening en samenstelling ervan. Telkens wanneer de index wordt overschreden, moeten alle lonen en uitkeringen onmiddellijk worden verhoogd.
• Breek de loonwet! Verhoog alle lonen met 2 euro per uur (330 euro per maand)!
• Verhoging van het minimumloon tot €15 per uur of €2.470 bruto per maand en het minimumpensioen tot €1.700.
• Gelijk loon voor gelijk werk! Voor een individualisering van sociale uitkeringen en de herwaardering ervan boven de armoedegrens.
• Tegen de onhoudbare werkdruk en voor werkgelegenheid: de 30-urige werkweek zonder loonverlies, met compenserende aanwerving.
• We hebben een massaal investeringsplan nodig om openbare diensten zoals openbaar vervoer, kinderopvang, onderwijs, gezondheidszorg uit te breiden en gratis te maken …
• Voor onze portemonnee en voor een groene transitie: nationalisatie van de hele energiesector!
• Bevries alle huurprijzen. Voor de massale bouw van sociale woningen, zodat de vastgoedmarkt niet wordt overgelaten aan de grillen van huisbazen en speculanten.
• Belast de grote fortuinen.
• De financiële sector nationaliseren onder democratische controle om kapitaalvlucht te vermijden opdat de gemeenschap een overzicht heeft van alle geldstromen en de beschikbare middelen worden geïnvesteerd in wat sociaal noodzakelijk is
• Stop de oorlog in Oekraïne! Een einde aan alle imperialistische conflicten.
• Voor een democratisch geplande economie, democratisch socialisme.