De onmogelijkheid om vakantie te nemen, het helse tempo, het gebrek aan uitrusting, de contraproductieve hervormingen, de onzekere toekomst … Iedereen is het erover eens dat de situatie van de spoorwegen rampzalig is. Als we onze toekomst niet in de handen van wereldvreemde managers willen leggen, moeten we collectief handelen. Daarom staken we op 5 oktober.
Pamflet van Libre Parcours. PDF
De staking zet druk op de regering tijdens het begrotingsconclaaf. De budgettaire situatie van de spoorwegen is catastrofaal. Aan het begin van zijn mandaat wist de Minister van Mobiliteit een illusie te creëren door een reeks investeringen aan te kondigen, voornamelijk in infrastructuur. Maar deze regering heeft de besparingen van vorige regeringen nooit teruggedraaid. Budgetten zijn opgevreten door de COVID-crisis, en nu door de energiecrisis. De voorstellen van de minister in zijn “Visie 2040” vergen veel meer investeringen, terwijl het niet eens zeker is dat de NMBS haar opdrachten van openbare dienst zal blijven uitvoeren.
De bazen van de NMBS en Infrabel schatten dat zij de komende 10 jaar 3,4 miljard euro extra nodig hebben. Maar dit cijfer omvat geen enveloppe voor het personeel, waarvan de lonen sinds 2008 niet zijn verhoogd en waarvan de arbeidsomstandigheden alleen maar zijn verslechterd. Zozeer zelfs dat het aantal collega’s dat zelf ontslag neemt sterk toeneemt.
Voor een echt eisenpakket
Het gemeenschappelijke vakbondsfront vraagt terecht om meer personeel, maar het heeft geen zin om personeel aan te werven als men onmiddellijk terug vertrekt. De arbeidsomstandigheden moeten veel beter. Een staking kan niet zonder een duidelijk eisenpakket, met concrete doelen voor alle spoorwegarbeiders en voor elke bedrijfstak:
- Een fundamentele loonsverhoging.
- Een termijn waarin een verlofaanvraag automatisch moet worden aanvaard.
- Nieuwe maatregelen voor een gezond evenwicht tussen werk en privé.
- Fundamentele investeringen in infrastructuur en personeel om het beloofde aanbod te kunnen realiseren en verder uit te breiden.
Door op democratische en transparante wijze een dergelijke lijst van eisen op te stellen, zouden we meer collega’s kunnen overtuigen om in actie te komen. Het moet gezegd dat de drie vakbonden lang hebben gewacht om dan plots te mobiliseren… De vaagheid van het huidige plan leidt tot wantrouwen en maakt dat sommige collega’s enkel oog hebben voor de problemen van de eigen beroepscategorie. Ook om die specifieke kwesties aan te pakken, staan we samen sterker. Ons eisenpakket stellen we best samen op, met een eenheidsbenadering om verdeeldheid te bestrijden. Ons actieplan moet gericht zijn op het behalen van overwinningen.
Voor een echt actieplan
Veel collega’s zijn bang dat het plan bij de geringste concessie van de regering overboord wordt gegooid. Gezien de budgettaire situatie zal het niet gemakkelijk zijn om middelen te bekomen voor een ambitieus sociaal protocol. Dit terwijl er geld is! De miljarden euro’s die aan aandeelhouders worden uitbetaald, kunnen ingezet worden om onze eisen te realiseren. Het volstaat niet om gewoon de druk op te voeren, er is nood aan een actieplan dat verder bouwt aan een krachtsverhouding om ons eisenpakket af te dwingen.
Op 9 november is er een algemene staking van alle sectoren om de energieprijzen uit de klauwen van de markt te halen en om betere lonen te eisen. We kunnen die staking voorbereiden met tussentijdse acties. Bijvoorbeeld met algemene personeelsvergaderingen die openstaan voor alle collega’s, of ze nu lid zijn van een vakbond of niet, gekoppeld aan werkonderbrekingen.
Enkele dagen geleden publiceerde de Franstalige vereniging Navetteurs.be het volgende persbericht: “[…] wij zijn het volledig eens met de eisen van alle vakbonden. Als gebruikers in goede omstandigheden willen reizen, hebben ze betrouwbaar materieel, een degelijke infrastructuur en voldoende personeel nodig […]”. Het contrast tussen de beloften van de ministers en de realiteit op het terrein is alleen maar groter geworden, zowel voor het spoorwegpersoneel als voor de gebruikers.
De explosie van de energieprijzen toont de rampzalige gevolgen van een beleid dat alles ‘aan de markt’ overlaat. We moeten de projecten van liberalisering en privatisering stoppen en opkomen voor massale publieke investeringen in een openbare spoorwegdienst. Laten we de staking van 5 oktober gebruiken als uitgangspunt voor een nieuwe strategie om de middelen te krijgen die het openbaar vervoer zo hard nodig heeft.
