Productie van betaalbare groene energie onder de democratische controle en het beheer van werkende mensen
Zowat iedereen is bang van de energiefacturen. Voor een huishouden van vier personen loopt die factuur gemiddeld op tot 8000 euro per jaar: 5.320 euro voor gas en 2.580 euro voor elektriciteit. Dat is onbetaalbaar! Het is 15 keer duurder dan in 2020! Tegelijkertijd stijgen de winsten van de energiebedrijven. In het tweede kwartaal van dit jaar maakte Total 5,7 miljard euro winst en Shell 18 miljard euro. Het Italiaanse ENI zag zijn winst vervijftienvoudigen.
Artikel door een vakbondsafgevaardigde uit maandblad De Linkse Socialist
De bazen uit de sector proberen hun winsten te verdedigen en roepen tal van redenen in om ze te rechtvaardigen. Tegelijk wordt het voor steeds meer mensen duidelijk dat wij meer betalen om hun aandeelhouders te verrijken. Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) moet net als alle traditionele politici erkennen dat de markt niet werkt.
En de realiteit is eigenlijk nog erger. De markt heeft immers nooit gewerkt. De liberalisering van de productie en distributie van energie had als doel om de concurrentie te vergroten en werd voorgesteld als een maatregel die lagere prijzen zou opleveren. Het is op alle vlakken een complete mislukking. De prijzen rijzen de pan uit, de grote energiemonopolies zijn dominant en de productie hangt af van fossiele bronnen die CO2 uitstoten of van uranium, van niet-hernieuwbare en beperkte bronnen.
Nationaliseer de hele sector
De meerderheid van de bevolking moet de energiesector controleren zodat productie tegen een betaalbare prijs mogelijk is. Er mag bij de nationalisatie geen sprake zijn van een uitkoop of compensatie van de huidige profiteurs. Die hebben hun zakken al genoeg gevuld! We moeten integendeel de beschikbare middelen gebruiken om te investeren in een nationaal publiek plan om openbare en particuliere gebouwen wijk per wijk te renoveren en te isoleren, en tegelijk de nodige middelen te investeren in een dringende energietransitie.
Enkele voorheen overtuigde aanhangers van het ongebreidelde kapitalisme moeten nu op hun standpunt terugkeren en pleiten voor staatsplanning om de klimaatuitdaging aan te gaan. Bruno Colmant was kabinetschef van de neoliberaal Didier Reynders (MR). Hij verklaarde onlangs: “Elke dag maakt me meer ongerust. We zien de stiltes die voorafgaan aan de grote gevaren. Staatsplanning is onmisbaar.” (1)
We mogen uiteraard niet vertrouwen op de staat die de sector heeft geliberaliseerd en de winsten in de zakken van de aandeelhouders liet verdwijnen. Zoals de vakbondsactie van 21 september aantoonde, groeit de woede. De woede moet bewust worden georganiseerd met de eis van de nationalisatie van de energiesector, zodat deze beantwoordt aan de sociale behoeften en niet aan de hebzucht van een handvol kapitalisten.
De strijd aangaan met een actieplan
We moeten de acties opvoeren en een zo sterk mogelijke algemene staking organiseren op 9 november. Dit begint met het ontmaskeren van alle leugens die de bazen ons vertellen. We staan sterker op basis van personeelsvergaderingen over de dreigende verarming en onze antwoorden daarop (verhoging van het minimumloon tot 15 euro per uur, verhoging van alle lonen met 2 euro per uur extra, individualisering van sociale uitkeringen en verhoging van het bedrag ervan tot boven de armoedegrens …). Met regionale intersectorale vergaderingen en lokale en nationale acties kunnen we het enthousiasme vergroten en de beweging ontwikkelen.
Op de actiedag van 21 september werd in de wandelgangen gesproken over nationale en provinciale betogingen in oktober. Een uitstekend idee om op te bouwen naar de algemene staking van 9 november, maar de militantenconcentratie was toch het best mogelijke ogenblik om die acties aan te kondigen? De ruim 10.000 aanwezigen hadden met die actiekalender naar hun werkplaatsen kunnen terugkeren om hiermee op te bouwen richting 9 november.
Laten we duidelijk zijn: de staking van 9 november mag geen eindpunt zijn. Als er niet naar onze bekommernissen wordt geluisterd, moeten we onze acties doorzetten. Waarom niet meteen stakingen van 48 of 72 uur aankondigen om de beweging ook na 9 november een perspectief te bieden?
1) “Het neoliberale kapitalisme is niet langer verenigbaar met de klimaatuitdaging”, Opiniestuk van Bruno Colmant, La Libre.be, 7 augustus 2022.
