De tekst hieronder is een samenvatting van een opiniestuk ondertekend door 83 Franstalige kinderpsychiaters en psychiaters. Het verscheen op 25 januari op de website van La Libre met een volledige lijst van ondertekenaars.
“Als psychiaters en kinderpsychiaters constateren wij sinds enkele maanden een zodanige toename van het aantal verzoeken om hulp, dat wij niet meer in staat zijn deze allemaal binnen de gestelde termijn te behandelen. (…) Zo duurt het in de meeste kinderpsychiatrische ziekenhuizen voor adolescenten zes maanden tot een jaar voordat een jongere kan worden opgevangen.”
“Op veel plaatsen in de zorg worden psychiaters, kinderpsychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers en andere werkers in de geestelijke gezondheidszorg nu al gedwongen keuzes te maken over welke patiënten ze behandelen. En het netwerk is zo verzadigd dat ze zelden een echte alternatieve oplossing kunnen bieden.”
“De psychologische gevolgen van de pandemie verergeren een situatie van verzadiging die reeds voor de pandemie in vele subsectoren van de geestelijke gezondheidszorg aanwezig was. Wij kunnen niet blijven geloven dat de beroepsbeoefenaars in de geestelijke gezondheidszorg over voldoende middelen beschikken en zullen beschikken om alle patiënten te begeleiden die bij hen aankloppen, tenzij we allemaal opkomen voor een meer harmonieuze samenleving die minder psychisch lijden veroorzaakt.”
“De meeste mensen die psychologische zorg nodig hebben, hebben geen geestesziekte in de medische zin van het woord, maar zijn mensen die beschadigd zijn door het leven of door de manier waarop de maatschappij werkt. In feite kan ieder van ons op een dag in een situatie terechtkomen van zo’n intense psychologische nood dat we professionele hulp nodig hebben. Dit risico neemt toe als we in een ongunstige gezins- en/of sociaal-professionele context leven.”
“Gezien het huidige falen van de geestelijke gezondheidszorg, maar ook van de jeugdzorg, het maatschappelijk welzijn en de psychosociale wereld als geheel, is het dringend noodzakelijk om de kwestie van preventie aan te pakken. Wij hopen op een paradigmaverandering, waarbij voorkomen beter is dan genezen en waarbij we meer werken aan de diepere oorzaken van de problemen, teneinde het psychisch lijden te verminderen, op het niveau van individuen, groepen, koppels en gezinnen, van de vroege kinderjaren tot de bejaarden. Studies en recente grootschalige telewerkexperimenten bevestigen dat er een nauw verband bestaat tussen de organisatie van het werk en het psychologisch evenwicht van de werknemers.”
“Wat voor volwassenen en de werkvloer geldt, geldt evenzeer, zo niet nog meer, voor onze kinderen en jongeren. Als gevolg van de pandemie werd het onderwijsstelsel aangepast. Dit verliep bijzonder chaotisch: de van de leerlingen en leerkrachten gevraagde werklast was niet voldoende aangepast aan de verschillende stadia van de pandemie, het leerplan van de school werd slechts in geringe mate aangepast, sommige leerlingen hadden het zwaarder dan gewoonlijk, terwijl andere zich door hun school ‘in de steek gelaten’ voelden, enz. Hoewel de meerderheid van de jongeren eronder leed en het aantal vroegtijdige schoolverlaters toenam, zagen we soms ook dat de verminderde druk sommige leerlingen in staat stelde hun angst te zien afnemen, soms ten voordele van hun schoolintegratie. Hieruit blijkt dat, net als op de werkvloer, het evenwicht van de jongeren deels afhangt van de organisatie van het onderwijs.”
“Deze bevindingen zijn slechts voorbeelden van een veel ruimere realiteit, namelijk die van de wisselwerking tussen onze levensomstandigheden en onze psychische gezondheid. In hun eentje zullen de hulpverleners niet in staat zijn de uitdaging aan te gaan om het lijden te verzachten van individuen en groepen die hulp nodig hebben.”
