“Het is geen geheim dat COP26 een flop is. Het is duidelijk dat we de crisis niet kunnen oplossen met dezelfde methodes die ons in de crisis hebben gebracht.” Het was “een twee weken durend feest van business as usual en blah blah blah.” Dit zijn de woorden waarmee Greta Thunberg COP 26 samenvatte vanop het podium na de betoging in Glasgow. Wij waren met International Socialist Alternative sterk aanwezig op het protest. Het is duidelijker dan ooit dat het antwoord op de klimaatcrisis van de werkenden en jongeren zal komen, niet van de politici.
door Michael Bouchez uit maandblad De Linkse Socialist
Weken op voorhand al werden de verwachtingen getemperd voor het resultaat van COP26. COP21 in Parijs was waarschijnlijk de laatste waarvoor er op voorhand nog illusies werden gekoesterd in echte maatregelen. In Parijs werd in 2015 afgesproken dat er maatregelen moesten komen om de maximale stijging tot 1,5°C te beperken. Zes jaar later zijn er geen maatregelen en blijft de 1,5°C dode letter. COP 26 heeft concrete maatregelen opnieuw doorgeschoven naar een volgende COP …
In de traditionele media en bij politici is er een poging om toch hoopvol te zijn, om een aantal van de nieuwe beloftes op papier te gebruiken als bewijs van goede intenties. Die illusie blijven onderhouden, is even schadelijk als de houding van de politici zelf. De “nieuwe maatregelen” zijn geen poging om het klimaat of onze toekomst extra tijd te kopen, maar om het status quo, de aandeelhouders van vervuilende sectoren en hun politieke woordvoerders extra winsten te bezorgen.
Greta Thunberg formuleert het als volgt: “De leiders doen niet niets, ze creëren actief mazen in de wet en vormen kaders om er zelf beter van te worden en om te blijven profiteren van dit destructieve systeem. Dit is een actieve keuze van de leiders om door te gaan met de uitbuiting van mensen en de natuur en om de vernietiging van huidige en toekomstige leefomstandigheden plaats te laten vinden.”
Uiteraard werden ook zondebokken gevonden voor deze editie van de COP. Dit jaar waren het India en China. Zij krijgen de schuld omdat zij een akkoord over “geleidelijke afschaffing” van steenkool hebben omgevormd in “geleidelijke vermindering”. Dat het Chinese en Indische kapitalisme ook hun lobbywerk doen is duidelijk, maar ze waren daar niet alleen in. Ook Japan, Australië, Saudi-Arabië, Zuid-Afrika hebben druk gezet om een uitstap uit fossiele brandstoffen te bagatelliseren. De rode draad is de winstgevendheid van de sector in die landen.
De realiteit is dat de noodzakelijke maatregelen diametraal tegenover de belangen van het kapitalisme staan. De middelen die nodig zijn om te starten met echte, snelle en duurzame transitie zitten in de zakken van de multinationals. Die reusachtige investeringen op korte termijn in wetenschap en in de snelle uitrol van groene energieproductie en -distributie kunnen bovendien niet meteen winstgevend zijn vanuit kapitalistisch oogpunt. Voor hen telt enkel de kortetermijnwinst, zelfs indien het destructie op langere termijn betekent. Enkel een publiek gecontroleerde productie kan investeringen realiseren die op lange termijn de planeet en de mensheid ten goede komen.
Tegenover het feest van business as usual stonden de mobilisaties van jongeren, activisten en werkenden. Het is op straat, in de beweging en in de betogingen die de komende maanden en jaren overal ter wereld zullen plaatsvinden, dat we moeten discussiëren over socialistische eisen die het privaat bezit van de productiemiddelen in vraag stellen om de chaos en vernielingen van de vrije markt te vervangen door een democratisch geplande economie die rekening houdt met de ecologische kost van de productie. Dat zal en kan niet van de ‘wereldleiders’ komen.
