ArcelorMittal is de grootste staalproducent ter wereld. Het bedrijf doet het uitstekend. In het tweede kwartaal van 2021 werd internationaal een nettowinst van 4 miljard dollar winst geboekt. In de Gentse vestiging wordt een grote investering in groen staal gedaan. Daarvoor worden niet de eigen winsten aangesproken: ArcelorMittal kijkt naar de Europese, Belgische en Vlaamse overheden. Naar de belastingbetaler dus.
door Thomas (Gent)
Op kosten van de gemeenschap
De investering van 1,1 miljard euro in de Gentse vestiging, beter bekend als Sidmar, is goed voor een vermindering van de Vlaamse CO2-uitstoot met 4%. Het bedrijf stelt zich ambitieuze doelen: tegen 2035 een vermindering van de uitstoot met 35% en tegen 2050 wil het volledig klimaatneutraal zijn. De totale investering hiertoe zou 10 miljard dollar bedragen tegen 2030. Van de 1,1 miljard voor ArcelorMittal Gent komt slechts 350 miljoen euro van het bedrijf zelf. De Vlaamse overheid geeft 350 miljoen euro en de Europese Investeringsbank 400 miljoen. Er was amper debat over die grote bijdrage van de Vlaamse overheid.
Het is niet uitzonderlijk dat zo’n groot bedrijf langs de kassa van de gemeenschap passeert. In 2021 krijgt het voor 450 miljoen euro emissierechten van de overheid en nog een compensatie voor “indirecte emissiekosten” ter waarde van 13 miljoen euro (in 2020). Er zijn stevige kortingen op de energiefactuur: voor 43 miljoen euro per jaar. Als kers op de taart is er 4 miljoen euro strategische ecologische steun. Oh ja, hadden we al gezegd dat ArcelorMittal zelf al jaren amper belastingen betaalt?
Er is dus sprake van groene investeringen die vooral door de gemeenschap betaald worden en die het bedrijf moeten klaarstomen om ook onder toekomstige strengere milieuregels recordwinsten te blijven boeken.
Personeel profiteert niet mee
De aandeelhouders kregen na de aankondiging van de winstcijfers in het tweede kwartaal meteen 100 miljoen euro aan dividenden. Voor de cijfers van het tweede kwartaal bekend werden gemaakt, gingen analisten uit van een rendement voor de aandeelhouders van 1,5% dit jaar. Voor het personeel in Gent kan er geen 1,5% opslag van af. Het werd voor de winstcijfers beloond met een pakje friet of een hamburger.
De werkdruk in de fabriek ligt erg hoog. Dit leidde begin oktober tot spontane acties, waarbij ook werd aangeklaagd dat de aandeelhouders weglopen met het grote geld terwijl het personeel het met een pakje friet of een hamburger moest stellen. De actie zette druk op de directie die in het kader van de tweejaarlijkse cao-onderhandelingen een loonsverhoging van 1% voorstelde en een coronapremie van 500 euro. Voor een groot deel van het personeel volstaat dit niet: er moet werkbaar werk komen. Van de 73,5% die stemde over het voorstel van cao stemde 75,5% tegen. Dat is een duidelijk signaal.
Een echte groene conversie van de industrie moet gepaard gaan met degelijke loon- en arbeidsvoorwaarden. Om dat te bekomen, kunnen we niet rekenen op de goede wil van multinationals die enkel oog hebben voor de aandeelhouders en daarvoor het eigen personeel uitpersen en de gemeenschap laten betalen voor vergroening van de productie. Nadat de gemeenschap heeft opgedraaid voor de lasten van de investeringen, wordt het tijd dat ze ook kan genieten van de lusten van de winsten zodat deze geïnvesteerd worden in zowel het personeel als het klimaat. Dit zal niet zomaar gebeuren: we moeten een krachtsverhouding opbouwen en opkomen voor een breuk met het kapitalistisch privébezit van de productiemiddelen.
