Spoorpersoneel moet de rust die het verdient effectief krijgen – Voor massale investeringen in personeel en dienstverlening
Het werd al jarenlang aangeklaagd door het personeel en is nu bevestigd door de sociale inspectie: het werkritme bij de NMBS is onmogelijk en zelfs onwettelijk. Heel wat recuperatiedagen en vrije dagen kunnen niet opgenomen worden. De eerste aankondiging van de NMBS dat het de achterstallige dagen dan maar zou uitbetalen, goot olie op het vuur. Het personeel wil de rustdagen waar het recht op heeft. Hoe de NMBS dat organiseert, is niet het probleem van het personeel. Wel spreekt het voor zich dat er heel wat extra collega’s nodig zullen zijn.
Reizigers zijn wel eens slecht gezind als ze op de trein horen dat er vertraging is. Dat slaat soms in woede over als er sprake is van stelselmatige vertragingen en afschaffingen. Bij het personeel is dat niet anders bij de boodschap dat er vertragingen en afschaffingen van vrije dagen zijn. Dat komt bovenop soms erg hectische werkuren. Zo staan treinbegeleiders enkele maanden per jaar ‘buiten reeks’ waarbij ze vaak pas een dag op voorhand weten of en wanneer ze moeten werken, met de mogelijkheid om bijvoorbeeld om 4 uur ’s ochtends te moeten starten. Dergelijke flexibiliteit is nefast voor elk sociaal leven. De fundamentele reden hiervoor is het personeelstekort, wat een ernstige werkplanning onmogelijk maakt.
Bij de NMBS, nochtans in publieke handen, is het blijkbaar te veel gevraagd om de wettelijke bepalingen inzake werkduur en rust na te komen. Afspraken over arbeidstijd omvatten feestdagen, rustdagen, compensatiedagen … Eenzijdig die afspraken niet nakomen – wat de directie doet – is schandalig. De opeenvolgende regeringen en de politiek aangestelde directie staan met de billen bloot nu dit ook door de sociale inspectie is bevestigd. Onder het personeel is er een uitbarsting van woede.
Bij acties in het verleden was er vaak negatieve media en werd het spoorpersoneel als ‘onverantwoord’ voorgesteld als het staakte om te krijgen waar het recht op heeft. Nu is het voor iedereen duidelijk dat niet het stakende personeel maar de directie, en bij uitbreiding de regering, compleet onverantwoord is. Als er nu geen strategie en actieplan wordt besproken onder alle collega’s om samen sterker te staan tegen de directie en de regering, wanneer dan wel? De vaststellingen van de sociale inspectie kunnen bovendien aangegrepen worden om een bredere steun onder reizigers en de gemeenschap in het algemeen op te bouwen.
Het spoorpersoneel wil dat de rustdagen niet uitbetaald worden, maar kunnen opgenomen worden. Dat zegt veel over de woede en de onhoudbare werkdruk. Het feit dat de NMBS-directie meteen aan uitbetalen denkt, geeft aan dat een oplossing op langere termijn daar niet op de agenda staat. Extra personeel voorzien zodat het overeengekomen werkritme effectief kan toegepast worden, wordt niet overwogen. Dat vraagt uiteraard tijd, maar het is de enige echte optie en niet toevallig een eis die al jarenlang gesteld wordt door het personeel. Als iedereen vandaag de rustdagen zou opnemen waar er recht op is, zouden er een tijdlang amper treinen rijden.
De toestand bij de NMBS is een schande. Als de reizigers daar niet meer hinder van ondervinden, komt dat door de enorme inzet van de spoormannen- en vrouwen. Toch worden frustraties over hinder vaak net tegen die mensen geuit, zelfs in het coronajaar 2020 was er amper een afname van het aantal gevallen van agressie. Het wordt hoog tijd om daar verandering in te brengen. Nu de klimaatuitdaging zich zo scherp stelt, dringt een massale investering in meer en beter openbaar vervoer zich op. Politici beweren op te komen voor het klimaat, maar zijn al jarenlang verantwoordelijk voor een beleid dat bewust niet voldoende investeert in openbaar vervoer.
Personeel en reizigers hebben dezelfde belangen, ze moeten samen opkomen voor wat nodig is: personeel dat aan normale voorwaarden kan werken, meer collega’s en meer dienstverlening zodat het openbaar vervoer kan uitbreiden.
