Dit voorjaar voerden we acties en stakingen tegen de schandalige loonnorm. Onze lonen mogen dit en volgend jaar met slechts 0,4% stijgen. Dit dictaat van de bazen wordt opgelegd door de regering. Ondertussen worden we met de neus op de feiten gedrukt: wonen wordt steeds duurder, energieprijzen schieten de hoogte in en alles wordt duurder. En onze lonen? Die volgen niet! Integendeel: startlonen liggen vandaag zelfs 2,4% lager dan in 2019.
Artikel door Julien (Brussel) uit De Linkse Socialist
Tegen de achtergrond van een kapitalisme in verval, moeten de bazen en hun politici ons geen lessen geven. Het is hun winsthonger die maakt dat de zorg wankelde door de pandemie, dat de klimaatrampen steeds erger en concreter worden en ook dat de ongelijkheid onwaarschijnlijke proporties aanneemt. Niet onze looneisen zijn onverantwoord, hun systeem is dat! Het kapitalisme biedt ons enkel crisis.
Betoging voor hogere lonen
Het ABVV roept op tot een betoging in Brussel op 24 september. “De loonnormwet verplettert onze lonen,” is het motto. Deze wet blokkeert elke vooruitgang, waardoor onderhandelingen compleet nutteloos geworden zijn. De vastberadenheid om een einde te maken aan deze wet neemt toe. Om dat te realiseren, zal er meer nodig zijn dan een betoging in Brussel. Er is een echt actieplan nodig waarmee het enthousiasme wordt georganiseerd in een krachtsverhouding waarin de solidariteit van alle werkenden essentieel is.
In de eerste helft van dit jaar waren er veel acties tegen het voorstel van Interprofessioneel Akkoord en bijhorende loonnorm van 0,4%. De staking van 29 maart werd heel goed opgevolgd, maar maakte helaas geen deel uit van een breder plan. Het effect ervan was dan ook beperkt.
Dit kan een zeker cynisme met zich meebrengen: waarom betogen als er mogelijk niets mee bereikt wordt? We moeten daar tegen ingaan: strijd is nooit bij voorbaat verloren. De bazen van het VBO zijn zich daar overigens van bewust. Zij zetten hun ideologische strijd voort. VBO-topman Pieter Timmermans verklaarde in juli dat “deze loonnorm het concurrentievermogen van de ondernemingen in stand houdt en meer manoeuvreerruimte biedt voor een hoognodige inhaalbeweging na een jaar van stagnatie en achteruitgang.” Hij zei ook nog: “We zullen hard moeten werken om een begroting in evenwicht te bereiken.” In juli stelde het VBO in haar ‘Focus Conjunctuur’: “Een cruciale voorwaarde [voor economisch herstel] blijft daarbij dat de sociale vrede (…) de komende maanden ook effectief tot stand komt.” Kortom: de bazen zijn zich bewust van de woede onder de werkenden en vrezen onze reactie.
Vechten voor alle lonen
Het ABVV eist een “grondige herziening van de loonnormwet.” Het wetsontwerp van de PVDA en wijlen Marc Goblet van de PS pleitte voor een indicatieve in plaats van een bindende loonnorm. Dergelijke voorstellen zouden zeker een belangrijke stap vooruit zijn voor de werkenden. Zo’n stap zal er niet komen zonder goed georganiseerde strijd. We weten hoe dat kan en wat het effect ervan is. In het najaar en de winter van 2014 zagen we hoe een opbouwend actieplan met een betoging in aanloop naar regionale stakingen in voorbereiding van een nationale algemene staking de regering deden wankelen.
Als we er toch voor gaan, kunnen we het beter niet bij beperkte aanpassingen houden. Laten we de wet van 1996 volledig van tafel vegen. Met de eis van een minimumloon van minstens 14 euro per uur en een minimale norm voor de verhoging van onze lonen, kunnen we onze collega’s meekrijgen. De stijgende levensduurte zet de eis van een herstel van de index op de agenda. We kunnen de bazen en hun managers een koekje van eigen deeg bezorgen door een maximum te eisen op hun dividenden en op de toplonen van CEO’s.
De bazen en de regering zullen er alles aan doen om de debatten te beperken tot de Groep van 10 en het parlement. De vakbonden en linkse vertegenwoordigers zoals Raoul Hedebouw moeten de steun elders zoeken: bij de werkenden op hun werkplaatsen en in hun wijken. Met een grootschalige informatiecampagne kan het enthousiasme nieuw leven ingeblazen worden en is het mogelijk om aan te tonen dat er een mobilisatiebereidheid is.
Met open algemene vergaderingen in elke regio kunnen we onze eisen verder verfijnen en democratisch beslissen over een actieplan. Er zullen nationale acties nodig zijn, maar de impact van lokale acties op bedrijven, industriezones, in steden en gemeenten is zeker ook niet te verwaarlozen. Er is een maximale betrokkenheid van de vakbondsleden en hun gezinnen nodig. Zij moeten de campagne in handen nemen: met een nationaal of een zelfgemaakt pamflet naar hun collega’s en kennissen stappen, oproepen voor lokale acties. Uiteraard zullen we fouten maken. We kunnen daaruit leren en onze beweging verder versterken. Als we niets doen, zal de loonnorm niet alleen onze lonen maar ook die van de toekomstige generaties ondermijnen.
Verdedig elke job
Na de staking van 29 maart verklaarde het VBO dat het ‘jammer’ was dat de “vakbonden het moeilijke economische herstel belemmeren” en “het concurrentievermogen van onze economie in gevaar brengen en bijgevolg de werkgelegenheid schaden.” Volgens hen hebben ze geen andere keuze dan onze lonen in de diepvries te steken. Er zou niet genoeg geld zijn om zowel de werkgelegenheid te handhaven als de lonen te verhogen. De rijkste 10% in ons land bezit 42% van de rijkdom. Ondanks de crisis is het vermogen van miljonairs in 2020 met 2,4% gestegen. In het tweede kwartaal steeg de nettowinst van de Bel20-bedrijven met 87% en van alle Belgische beursbedrijven gemiddeld zelfs met 160%. De forse stijging wordt niet alleen toegeschreven aan het herstel na de coronacrisis, maar ook aan hogere prijzen en een verlaging van kosten voor bedrijven: onder meer door thuiswerk en door de startlonen die gemiddeld 2,4% lager liggen dan in 2019.
Als bedrijven zeggen dat zij zich geen loonsverhogingen kunnen veroorloven, moeten ze het maar eens bewijzen door hun boekhouding te openen. Als bedrijven dreigen met collectieve afdankingen en sluitingen, moeten we opkomen voor de nationalisatie van deze bedrijven. Als er niet genoeg werk voor iedereen is, laten we het dan verdelen met een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen.
