Drie Covid-golven later: waar blijft de herwaardering van de gezondheidszorg?

29 mei – Grote Betoging voor de Zorg, tweede ronde

We roepen al onze lezers op om 29 mei in hun agenda vast te leggen. Het is de datum voor de tweede Grote Zorgbetoging, georganiseerd door De Zorg in Actie/La Santé en Lutte, samen met een reeks ondersteunende organisaties. Kom betogen, maar houd het daar niet bij: vraag collega’s, familie en vrienden om mee te gaan en vraag hen om op hun beurt te mobiliseren. Steun De Zorg in Actie/La Santé en Lutte verder ook op alle mogelijke manieren, hun moed en vastberadenheid zijn een voorbeeld dat naleving verdient!

Artikel door Anja Deschoemacker uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Want het gaat niet goed in de zorg en zelfs het einde van de pandemie – als die er ooit komt met een vaccinatiestrategie op maat van de grote farma-bedrijven – zal de problemen niet oplossen. Die slechte situatie was er al voor de pandemie en is sindsdien enkel verergerd. Met druppels op een hete plaat zullen we er niet komen! 

Toegankelijke en kwaliteitsvolle gezondheidszorg – een verworvenheid van decennia arbeidersstrijd

Toegang tot gezondheidszorg is van in het begin van de arbeidersstrijd een centraal gegeven, de eerste ziekenkassen zien we al bij de eerste arbeidersorganisaties in ons land. De strijd voor de uitbouw van openbare ziekenhuizen en een toegankelijke eerstelijnszorg was één van de speerpunten voor de eerste socialistische verkozenen. Het zijn dan ook de gewone werkenden en armen die hieruit het meeste baat halen, de rijkere bevolking is immers in staat dure zorg te betalen. 

Na de Tweede Wereldoorlog kwam het eindelijk tot een verplicht verzekeringssysteem binnen het kader van de oprichting van de sociale zekerheid. Decennia van arbeidersstrijd waren nodig om in die sociale zekerheidskassen voldoende fondsen te krijgen en de gezondheidszorg zo op te bouwen dat Belgische politici zich in de jaren 1980 op de borst konden kloppen met “de beste gezondheidszorg in de wereld”. 

Dat was overigens een flinke overdrijving: België kon in realiteit nooit tippen aan die landen die een volledig publieke gezondheidszorg uitbouwden met inbegrip van een eerstelijnszorg die gratis was voor de gebruikers. De politici die de pluimen van decennia strijd voor toegankelijke gezondheidszorg op hun eigen hoed steken, waren overigens degene die van dan af aan diezelfde gezondheidszorg structureel begonnen af te bouwen. 

Decennia neoliberaal beleid

Vanaf het begin van de jaren 1990 begon een reeks van besparingsrondes die tot vandaag doorgaat. De 4 miljard euro extra voor zorg sinds vorige zomer is dan ook maar een druppel op een hete plaat. De afbouw van de verhouding van het aantal verpleegkundigen tegenover het aantal patiënten is ver gegaan. Zo staat de ziekenhuisfinanciering slechts één verpleegkundige per 11 patiënten toe, tegenover één verpleegkundige per 8 patiënten gemiddeld in de Europese Unie en één per 5 patiënten in Noorwegen. (cijfers van 2019). 

De enorme werkdruk die dat veroorzaakt, gekoppeld aan de lage lonen, maakt dat verpleegkundigen vaak uitvallen voor langdurige ziektes en dat de gemiddelde loopbaanduur voor een verpleegkundige slechts 7 jaar is. Het is ook nefast voor patiënten: al in 2014 berekende Europees onderzoek dat voor elke extra patiënt per verpleegkundige het risico om binnen de 30 dagen na een (routine)operatie te overlijden met 7% toeneemt. En toch bespaarde de toenmalige regering met Maggie De Block nog verder!

Bovendien is door opeenvolgende besparingen de toegankelijkheid van de zorg enorm gekrompen. Volgens een enquête van Solidaris in september 2020 stelt 46,9% van de mensen minstens één keer nodige zorg uit voor financiële redenen. Dat cijfer loopt op tot 52,6% van de vrouwen en 60,5% van de eenoudergezinnen.

De strijd opvoeren voor een massale herfinanciering en herwaardering van de zorg

Voor iedereen in de zorgsector is het duidelijk dat de besparingen uit het verleden de belangrijkste factor waren in de hoge dodentol vanwege de pandemie. De 4 miljard extra in de zorg, die bekomen is door de strijd van de zorgwerkers, kan slechts als een eerste stap worden gezien als we de situatie willen omkeren en gaan naar kwaliteitsvolle, voor iedereen toegankelijke en menselijke zorg, met degelijke werkvoorwaarden en goede lonen voor al het personeel. 

Als we het personeelstekort willen oplossen, zullen hogere lonen immers niet volstaan en al helemaal niet de peulschil die vandaag is bekomen. De werkdruk moet drastisch dalen en de zorg moet op een menselijke manier kunnen worden verleend. We moeten dus af van het idee dat zorg “rendabel” moet zijn en van zorginstellingen die gerund worden als fabrieken. Indien niet, zullen professionelen uit de zorg de sector blijven verlaten. 

Wij steunen de eisen van ‘De Zorg in Actie’ ten volle. Voor een herfinanciering van de gezondheidszorg:

  1. Investeer in de zorginstellingen: meer personeel in alle personeelscategorieën;
  2. Versterking van de omkaderingsnormen;
  3. Voor een einde aan de administratieve last;
  4. Herwaardering van de lage lonen en het eind aan onzekere contracten;
  5. Voor een democratische controle van de werknemers en gebruikers op de budgetten;
  6. Voor toegankelijk kwaliteitszorg voor iedereen;
  7. Openen van de patenten op vaccins en op farmaceutische productie in het algemeen.

Het zorgpersoneel heeft met gerichte actie in het afgelopen jaar al verschillende aanvallen kunnen afslaan en meerdere toegevingen afgedwongen. De bewustwording onder bredere lagen rond de noodzaak aan een degelijke gezondheidszorg heeft de krachtsverhouding tegenover de regeringen sterk veranderd. Het feit dat die regeringen miljarden uitgeven om de economie overeind te houden, maakt ook dat hun argument tijdens de vorige decennia van neoliberalisme – “er is geen geld”- niet meer gebruikt kan worden. 

We hebben allemaal belang bij de strijd van het zorgpersoneel, niet alleen als gebruikers, maar ook als werkenden in andere sectoren. Die krachtsverhouding omzetten in reële overwinningen zal alle werknemers in essentiële diensten en beroepen toelaten stappen vooruit te zetten: in het onderwijs, in het openbaar vervoer, in de schoonmaak en de distributiesector … 

De Zorg in Actie/La Santé en Lutte is duidelijk: alle groepen die door de regeringen vergeten zijn in de crisis – van jongeren tot bejaarden die hun sociaal leven moesten begraven omdat de gezondheidszorg het anders zou begeven, van leerkrachten tot mensen-zonder-papieren die in de informele sector aan het werk zijn, van essentiële werkers tot (tijdelijke) werklozen … alle slachtoffers van de crisis zijn welkom op de betoging mét hun eigen eisen. Enkel samen kunnen we een samenleving bekomen waarin zorg en essentiële diensten voor iedereen voorrang nemen op winsten van de economische elite.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie