Terroristische Tatmadaw richt bloedbad aan in Myanmar
International Socialist Alternative spreekt, samen met arbeiders en jongeren over de hele wereld, haar totale afschuw en woede uit over de bloedige gebeurtenissen van afgelopen weekend in Myanmar.
Terwijl de militaire junta-leider Min Aung Hlaing zaterdag een banket organiseerde om de ‘Dag van de strijdkrachten’ te vieren, richtten zijn soldaten op straat een bloedbad aan. Daarbij kwamen 114 vreedzame betogers om het leven. Het werd nog erger: op zondag openden troepen het vuur op rouwenden die een begrafenis bijwoonden. Het lijkt erop dat de militairen bereid zijn tot het uiterste te gaan om hun heerschappij te verdedigen, terwijl de bevolking van Myanmar haar heroïsche strijd voortzet om zich te bevrijden van de dictatuur. Zoals velen zeggen, verschilt de Tatmadaw (het leger) nu nauwelijks meer van een terroristische organisatie. De Tatmadaw moet worden ontbonden.
Een opmerkelijk kenmerk van de strijd in Myanmar in de afgelopen weken is de eenheid van de verschillende nationale groepen, terwijl het leger blijft proberen hen te verdelen. De vele verschillende etnische groepen voeren nu al tientallen jaren strijd, ook gewapend, met de eis voor meer autonomie. Aung San Suu Kyi werd bijna universeel veroordeeld toen zij in 2017 de aanvallen van het leger op het Rohingya-volk rechtvaardigde. Hoewel er in delen van het land een staakt-het-vuren is afgekondigd, heeft het leger opnieuw bevolkingsgroepen in het noorden en oosten aangevallen. In het weekend werden twee nachten op rij dorpen die door het Karen-volk werden bezet, aan luchtaanvallen onderworpen.
Het “Algemeen Stakingscomité van Nationaliteiten” voert nu de steun op voor de stakingsgolf onder de eisen:
- Afschaffing van de dictatuur
- Vrijlating van politieke gevangenen
- Een federale democratische unie opbouwen
- Afschaffing van de grondwet van 2008
In een open brief aan alle gewapende etnische groeperingen, waaronder Karen National Army, Chin National Front, Arakan Army, Revolutionary Council of Shan state, National Socialist Council of Nagaland-Khaplang, staat: “Het is noodzakelijk dat de gewapende etnische organisaties collectief de bevolking beschermen.” Velen interpreteren dit als een poging om een nieuw federaal leger op te richten om de Tatmadaw te verslaan.
Een verenigde strijd van de verschillende volkeren tegen het militaire regime zou een enorme stap voorwaarts betekenen, en gekoppeld aan de oproep tot “hervatting van de staking” zou dit betekenen dat het epicentrum van wat voorheen een strijd van etnische groepen op het platteland was, nu naar de steden zou worden verlegd. Maar er is een gevaar. Als het nieuwe leger, zelfs indien het verenigd is, enkel een militaire strategie volgt, is er het gevaar dat Myanmar een oorlogsgebied wordt, vergelijkbaar met wat er in Syrië gebeurde.
Indien echter een multi-etnische zelfverdediging wordt opgericht en gecontroleerd door democratisch verkozen comités, gebaseerd op de werkplaatsen en de gemeenschappen, en gecombineerd met een algemene staking in het hele land, dan is er een enorme kans om de staatsgreep te verslaan.
De arbeidersklasse en de onderdrukte volkeren van Myanmar blijven in het centrum staan van het verzet tegen dit bloedige regime. Zo hebben artsen in Mandalay vrijdagochtend bij het krieken van de dag een staking tegen de militaire junta gelanceerd. Zoals onze correspondent uit Myanmar opmerkte: “De staking bij dageraad was zeer effectief. Het laat zien dat ze de staatsgreep op geen enkele manier steunen, dat we altijd vurig moeten zijn, altijd in opstand moeten komen.”
De stakingen van medisch personeel lopen voorop, maar de afgelopen weken waren er ook stakingen in de transportsector, het bankwezen, het onderwijs en de textielsector. Op woensdag riep het personeel van grote winkels in het hele land, waaronder City Mart, Sein Gay Har, Capital Hypermarket en Orange, waar de arbeiders al hadden geweigerd goederen te verkopen die geproduceerd zijn in fabrieken die eigendom zijn van het leger, op tot een stille staking. In de loop van de nacht werden honderd van de belangrijkste personeelsleden in Yangon gearresteerd en meegenomen voor verhoor.
Deze stakingen volgen op grote stakingen in de textielsector eerder in maart. De situatie in de textielsector is bijzonder moeilijk. De sector is in de afgelopen twee decennia gegroeid als een alternatieve, goedkopere, bron dan andere Aziatische landen, waaronder China. Hoewel de belangrijkste afnemers in het Westen gevestigde multinationals zijn, zoals H&M, TopShop en Gap, zijn bijna alle bedrijven eigendom van de aan het leger gelieerde Myanmar Economic Holdings Public Company Ltd (MEHL) en Myanmar Economic Corporation Ltd (MEC), of zijn het gemengde ondernemingen, hoofdzakelijk met in Hongkong gevestigde bedrijven.
Mensenrechtengroeperingen pleiten al jaren voor sancties tegen het Myanmarese leger, met name sinds de afslachting van de Rohingya’s. Westerse regeringen en bedrijven hebben dit geweigerd. Pas nu is men het vanwege de wereldwijde woede over de massamoorden eens geworden over beperkte sancties tegen MEHL en MEC. Beperkt, omdat de belangen van westerse oliemaatschappijen als Chevron, dat een joint venture heeft met de regering van Myanmar, ongemoeid zijn gelaten.
Pogingen om een embargo in te stellen op de verkoop van wapens aan het leger hebben evenmin veel succes. China, Rusland, India en Israël zijn schepen, pantservoertuigen, gevechtsvliegtuigen en raketten blijven leveren. Het zijn door Rusland en China geleverde gevechtsvliegtuigen die afgelopen weekend zijn gebruikt bij luchtaanvallen op mensen, hoofdzakelijk van de Karen-minderheid, die zich aan de grens met Thailand hebben verzameld.
Alexander Fomin, de Russische vice-minister van Defensie, woonde zaterdag de militaire festiviteiten bij en betuigde daarmee de steun van het Kremlin aan de militairen. Die aanwezigheid werd verklaard als een poging van de Tatmadaw om tegenwicht te bieden aan de invloed van China. Het is volkomen begrijpelijk en juist dat de massa’s van Myanmar een hekel hebben aan deze twee autoritaire regimes, die zij beschouwen als medeplichtig aan de gewelddadige onderdrukking.
Dit heeft geleid tot aanvallen op fabrieken in Chinese handen. Meer dan dertig fabrieken, die deel uitmaken van wereldwijde toeleveringsketens, waren het doelwit van brandstichtingen. De aanvallen op Chinese bedrijven zijn ten koste gegaan van de werknemers. In ten minste één geval kwamen meer dan dertig werknemers om bij de brand die hun werkplek verwoestte. De Tatmadaw legde de schuld al gauw bij de demonstranten, maar de omstandigheden zijn onduidelijk. De Chinese kapitalisten worden door de arbeiders gehaat wegens hun samenwerking met de militaire autoriteiten om de stakingsbeweging te breken. Deze bedrijven hebben stakers ontslagen, stakingsleiders onder druk gezet en in één geval zelfs 1000 arbeiders in een fabriek opgesloten om te voorkomen dat zij zich bij de protesten zouden aansluiten. Tot nu toe hebben textielarbeiders een sleutelrol gespeeld in de strijd, en in het algemeen is de stemming er één van eenheid tegen de militairen. Het valt niet uit te sluiten dat de militairen zelf achter sommige aanslagen zitten om de staat van beleg in de industriezones te rechtvaardigen en om China tot meer openlijke steun te bewegen. Het Chinese regime zegt dat de brandstichtingen geïnspireerd zijn door het Westen, maar al deze regeringen zijn schuldig aan het misbruiken van arbeiders in Myanmar door middel van brutale uitbuiting en onderdrukking.
Toonaangevende merken, waaronder H&M, Zara, Primark, Tesco, Tchibo en Next, hebben samen met de internationale vakbond IndustriALL een verklaring ondertekend waarin zij hun bezorgdheid uiten over de situatie in Myanmar. “Als bedrijven,” zeggen ze, “zijn we toegewijd aan het volledig respecteren van mensenrechten en arbeidsrechten in onze activiteiten en toeleveringsketens, in het bijzonder het recht op vrijheid van vreedzame vergadering, vrijheid van mening en vrijheid van vereniging volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.”
De realiteit en hypocrisie achter dergelijke verklaringen blijkt echter uit de acties van bedrijven als H&M, dat ‘tijdelijk’ heeft afgezien van het plaatsen van nieuwe bestellingen. Dit is te wijten, zegt het bedrijf, “aan praktische moeilijkheden en een onvoorspelbare situatie die ons vermogen om in het land te werken beperken, waaronder uitdagingen met betrekking tot de productie en infrastructuur, de invoer van grondstoffen en het vervoer van eindproducten.”
In 2017 waren het fabrieken die voor H&M produceerden die in het middelpunt kwamen te staan van hevige collectieve arbeidersprotesten, aanvankelijk over onbetaald overwerk en toegang gezondheidszorg. Deze collectieve conflicten toonden overigens het asociale karakter van de regering onder Aung San Suu Kyi. H&M heeft sindsdien aangevoerd dat het de lonen van zijn leveranciers niet “eenzijdig” kan verhogen omdat het de productie met andere merken deelt. Nochtans is het duidelijk dat het bedrijfsmodel van H&M gebaseerd is op de uitbuiting van arbeiders in Myanmar en elders. In Myanmar hebben arbeiders in de textielsector een minimumloon van ongeveer 72 euro per maand, terwijl een zesdaagse werkweek de norm is.
De benadering van vakbonden zoals IndustriALL, in feite samenwerken met bedrijven die grote winsten maken uit hun samenwerking met Chinese bedrijven die arbeiders in Myanmar uitbuiten, zal niet alleen geen voordelen opleveren op lange termijn, maar staat in schril contrast met wat internationale klassensolidariteit eigenlijk betekent. De enige effectieve manier om druk uit te oefenen op dergelijke regimes is het boycotten door vakbonden van bedrijven die handel drijven met de militairen van Myanmar. De boycot door havenarbeiders in Genua van een wapentransport voor de oorlog in Jemen een jaar geleden was daar een schitterend voorbeeld van. De Birmese federatie van vakbonden stuurde solidariteit naar de werknemers van Amazon die in Bessemer, Alabama (VS), opkomen voor vakbondsrechten. Amerikaanse vakbondsactivisten stuurden op hun beurt solidariteit naar hun protesterende kameraden in Myanmar.
De strijd komt op een keerpunt met het brutale geweld door het leger afgelopen weekend. De strijd voor de val van de dictatuur moet opgevoerd worden. Hierna is een terugkeer naar hoe het was, echter geen optie. Terecht eisen veel betogers de afschaffing van de grondwet van 2008. Er moet afgestapt worden van de koers van de Nationale Liga voor Democratie (NLD) en Aung San Suu-Kyi, die niet heeft geleid tot echte verandering in het land en als enige alternatief heeft om zich te onderwerpen aan westerse multinationals. Een breuk met de bestaande grondwet en het gevoerde beleid voor de staatsgreep, vereist het bijeenroepen van een revolutionaire grondwetgevende vergadering om een regering van werkenden en armen van alle etniciteiten te vormen als onderdeel van een werkelijk democratische en vrijwillige federatie van Myanmar en Zuid-Oost Azië.
Er mag geen compromis met de militairen worden gesloten – als eerste stap moeten de middelen en bezittingen van de MEHL en MEC in publieke handen worden genomen en door democratische arbeiderscomités worden bestuurd. Tegelijkertijd moeten de natuurlijke rijkdommen van het land in publiek bezit worden genomen en moet er een democratisch plan worden opgesteld om een einde te maken aan armoede en tekorten, met inbegrip van alle etnische groepen. Alleen op die manier zal het mogelijk zijn een echte federatie tot stand te brengen, waarin alle etnische groepen recht hebben op zelfbeschikking.
International Socialist Alternative volgt de heldhaftige strijd van het Myanmarese volk en meent dat volgende eisen een weg vooruit aanbieden:
- Geen terugkeer naar een compromis met het leger of het kapitaal. Vrijlating van alle politieke gevangenen
- Verwerping van de grondwet van 2008. Voor een vrijwillige federatie en het recht op zelfbeschikking voor etnische minderheden.
- Ontbinding van de Tatmadaw. Breng de generaals voor het gerecht. Voor een democratisch gecontroleerde volksverdedigingsmacht.
- Voor een democratisch georganiseerde strijd en zelfverdediging gebaseerd op de stakende arbeiders, de jeugd en de onderdrukte minderheden.
- Stop de uitbuiting door het leger en de multinationals. Voor publiek eigendom van de industrie en natuurlijke rijkdommen. Voor democratische planning om een einde te maken aan armoede en behoeftigheid.
- Voor een revolutionaire vergadering om een regering van arbeiders en armen te vormen, waarin alle etniciteiten een plaats hebben, als onderdeel van een werkelijk democratische en vrijwillige socialistische federatie van Myanmar en Zuid-Oost Azië.
