In onze septemberkrant vestigden we al de aandacht op de wijze waarop kledingwinkelketens in de context van de gezondheidscrisis druk zetten op het personeel om de winsten in stand te houden of te verhogen. Het is niet alleen een kwestie van extreme uitbuiting van arbeiders die kleding, schoenen en sportartikelen produceren in verafgelegen lageloonlanden.
Artikel door Guy Van Sinoy uit de maarteditie van ‘De Linkse Socialist’
Ook in België, en elders in Europa, is er sprake van extreme uitbuiting van het winkelpersoneel dat deze goederen verkoopt. Veel van hen zijn vrouwen die deeltijds werken met een flexibel contract en een laag loon. Tijdens de twee perioden van gedwongen sluiting van niet-essentiële winkels vielen ze terug op een werkloosheidsuitkering. Rondkomen met een gewoon loon is al moeilijk, met een uitkering van 70% van dat loon wordt het helemaal onmogelijk.
Een aantal bekende merken zoals Brantano en Camaïeu verdwenen helemaal uit de markt. Een grote keten als H&M sluit 8 winkels (onder meer in Luik, Brussel, Gent en Antwerpen) en vermindert het personeelsbestand in andere winkels om de loonkost te drukken. Bij Sport Direct, een Britse multinational met 37 winkels en ongeveer 450 vooral jonge werknemers in België, wil de directie het aantal uren in de winkels verminderen. Voor dit bedrijf hebben de solden niet alleen betrekking op de prijs van de verkochte goederen, maar ook op de arbeidsduur en de lonen van het personeel. Er is een voorstel van een eenzijdige vermindering van het aantal uren dat in de arbeidsovereenkomsten vermeld is. In Wallonië en Brussel werd er reeds in gemeenschappelijk vakbondsfront gestaakt tegen deze willekeurige en onwettige maatregel. De vakbonden CNE en SETCa eisen een arbeidsduurvermindering zonder loonverlies tot 32 uur per week in een vierdagenweek. De onderhandelingen lopen nog.
In Groot-Brittannië is de vakbeweging sinds het beleid van Margaret Thatcher in de jaren 1980 sterk verzwakt. Daar gaat Sport Direct nog verder: bijna 80% van de 24.000 personeelsleden van Sport Direct heeft een ‘nulurencontract’. Dat houdt in dat personeelsleden nooit van tevoren weten of en hoeveel ze de volgende dagen moeten werken. De directie beslist daar over. Dezelfde onzekerheid geldt ook voor de duizenden werkenden die als uitzendkracht aan de slag zijn.
Gelukkig hebben we in België sterke vakbonden en betere sociale wetgeving waardoor een dergelijk asociaal beleid dat ons terugbrengt naar 19e eeuwse toestanden niet zomaar kan. Waakzaamheid en internationale solidariteit zijn echter onontbeerlijk om dergelijke sociale achteruitgang tegen te houden. Bij Sport Direct is de sociale strijd eigenlijk ook een vechtsport.
