Begin september knielden de Rode Duivels voor het begin van hun wedstrijd tegen Denemarken. Ze volgden de vele Amerikaanse sportlui die op die manier hun solidariteit met Black Lives Matter tonen. Extreemrechts was woedend: VB’er Sam Van Rooy stelde het gebaar zelfs op gelijke voet met de Hitlergroet. Sporters moeten zich ver van politiek houden, verklaarden sommige gevestigde politici die zelf niet aarzelen om zich op drukke bijeenkomsten van sportieve of culturele aard te tonen.
Op 26 augustus was het exact vier jaar geleden dat Colin Kaepernick zijn protest begon tegen systematisch racisme en onrechtvaardigheid in de VS. Het jaar nadien kreeg hij nergens in het American Football nog een contract. Het protest kreeg echter navolging en gaat de geschiedenis in zoals de black power vuist van Tommie Smith en John Carlos tijdens de Olympische Spelen van 1968 of het verzet van bokser Muhammad Ali tegen de oorlog in Vietnam.
De ongeziene beweging sinds de dood van George Floyd in mei van dit jaar en na het neerschieten van de ongewapende Jacob Blake in Kenosha, zorgden voor een enorme solidariteit onder Amerikaanse sporters. Spelers gingen na 26 augustus over tot stakingen in onder meer het basketbal, American football, hockey en het voetbal. Naomi Osaka droeg tijdens de US Open de namen van zwarte slachtoffers op haar mondmasker. “Ik ben niet alleen atleet, maar belangrijker, ook een zwarte vrouw,” verklaarde Osaka. In de Formule 1 trok Lewis Hamilton aan de kar.
Sport staat niet los van de samenleving: een beweging gedragen onder een groot deel van de bevolking heeft een impact op de sportwereld, niet in het minst onder sporters zelf. Sport is één van de weinige sectoren waar mensen van gewone afkomst grote sterren kunnen worden op basis van uitzonderlijke talenten. In het Amerikaanse basket zijn tot 80% van de spelers zwart. In verschillende nationale voetbalploegen in Europa zorgen spelers met een migratie-achtergrond voor spektakel.
Toen het Amerikaanse sportprotest de vorm van een staking aannam, deed het establishment er alles aan om het naar veiliger kanalen te loodsen. Voormalig president Obama werd daarvoor ingezet, net als voormalig basketbalster en huidig ploegeigenaar Michael Jordan. Onder Obama is de ongelijkheid overigens niet afgenomen en het was onder zijn presidentschap dat Black Lives Matter voor het eerst losbarstte.
De staking zette zich niet door, maar de Black Lives Matter beweging blijft zijn stempel drukken op de sportwereld. Dit draagt bij tot het uitbouwen van een krachtsverhouding van onderuit waarmee verandering kan afgedwongen worden.
