Interview met Karim Brikci, delegee in een Brussels ziekenhuis.
De pandemie toont het belang van de zorgsector. Jarenlang al komt het personeel van die sector op straat voor meer collega’s en meer middelen. Vandaag wordt het zorgpersoneel als helden omschreven. Zal de waardering straks ook in investeringen vertaald worden? Of wordt het besparingsbeleid verdergezet? We spraken hiervoor met Karim Brikci, afgevaardigde van ACOD in het Brugmann-ziekenhuis in Brussel en erg betrokken bij het collectief ‘La Santé en Lutte’ (De zorg in actie).
interview door Nicolas Croes
Karim, het zorgpersoneel komt al lang op straat om meer middelen te eisen. Het is vanuit die strijd dat ‘La Santé en Lutte’ is ontstaan. Kan je iets meer over dit initiatief vertellen?
“Het is een collectief van actie, discussie en mobilisatie rond de gezondheidssector. Het ontstond na verschillende stakingsacties tussen maart en juni 2019 in de Brusselse ziekenhuizen. Al snel kwam toen de vraag naar een perspectief op langere termijn en naar samenwerking tussen collega’s en stakers van verschillende werkplekken. We waren het er allemaal over eens dat twee dagen staking niet zouden volstaan om onze eisen in te willigen. Er werd daarop een coördinatie opgezet van personeelsleden, militanten en afgevaardigden van verschillende vakbonden en collega’s die niet bij de vakbond betrokken zijn. Het geheel kreeg de naam ‘La Santé en Lutte’, de gezondheidszorg in actie.
“Het specifieke aan dit actiecomité is dat het collega’s organiseert, los van hun vakbondslidmaatschap en hun werkplek. We voeren open discussies met verschillende beroepsverenigingen en vakbonden gericht op een mobilisatie van de volledige zorgsector. Het actiecomité is in Brussel ontstaan, maar er zijn ondertussen ook al groepen in Luik en Charleroi. Met het initiatief willen we het corporatisme doorbreken dat in de ziekenhuizen heerst met een strikt onderscheid tussen verschillende beroepscategorieën. We willen al het personeel, van het onderhoud tot de artsen, samenbrengen en organiseren in regelmatige democratische algemene vergaderingen.
“Dit heeft ons in staat gesteld om gedurende meer dan zes maanden een aanhoudende mobilisatie te handhaven. Eind 2019 waren er nieuwe actiedagen in de publieke en de private sector, wat de noodzaak toont van een breed actieplan van de volledige zorgsector. Met de publieke en de private sector samen in actie komen is belangrijk, maar dat dringt helaas moeilijk door bij de vakbondsleidingen.”
Ondertussen is de noodzaak van meer middelen voor iedereen dramatisch duidelijk geworden …
“In de context van de Covid-19 pandemie is onze strijd enkel nog belangrijker geworden. Zonder in detail te treden, is de situatie in veel ziekenhuizen en woonzorgcentra ronduit catastrofaal. Het benadrukt wat we al jaren aanklagen en het toont de complete onbekwaamheid van de heersende klasse om deze situatie te beheren.
“De autoriteiten volgen de marktlogica. Hierdoor was het onmogelijk om een eigen productie van beschermingsmiddelen op te zetten. Na een maand quarantaine ontbreekt het nog steeds aan materiaal en apparatuur! We hebben ofwel mondmaskers die van heel ver komen en waar we lang op moeten wachten, maskers van slechte kwaliteit ofwel maskers die door gewone mensen gemaakt zijn als reactie op het tekortschieten van de overheid. Veel mensen hebben opgeroepen tot het opeisen van productielijnen om de situatie aan te pakken. Maar de regering heeft daar met geen woord over gerept. Private bedrijven kregen lucratieve contracten, terwijl klinische laboratoria en andere structuren geen tests mochten maken! We moeten die nauwe samenwerking tussen de overheid en de winstbelangen van private bedrijven in vraag stellen. Dat is een fundamentele kwestie.
“Het resultaat is dat al diegenen die een retoriek over een ‘oorlogssituatie’ voeren, tegelijk het personeel ongewapend naar het front sturen, soms zelfs zonder enige beschermende uitrusting. De gevolgen hiervan op de gezondheid van onze patiënten en de collega’s zijn onbeschrijfelijk. In zekere zin was het tekort aan tests in het voordeel van de overheden en de directies: als er voldoende tests waren, dan was duidelijk geweest dat heel veel collega’s besmet zijn en was het moeilijk geweest om de zorgsector overeind te houden. De directies hebben zich daar overigens niet veel van aangetrokken. Wekenlang werd ons gezegd dat mondmaskers niet nodig waren of weinig effect zouden hebben. De waarheid was dat er niet genoeg waren. Alle instructies die van bovenaf komen, vertrekken vanuit het tekort aan materiaal. We zien er nu de criminele gevolgen van.
“Collega’s moesten zelfs ziek aan de slag blijven. Ze werden gepusht om te blijven werken. Dat was ook het geval in de woonzorgcentra waar sommige ouderen hierdoor besmet raakten. Voor de overheden gaat alles goed. Wilmès zegt dat iedereen de nodige zorg krijgt toegediend. Er werd zelfs even voorgesteld om bezoek opnieuw toe te laten in de woonzorgcentra. Zo’n maatregel kan pas als de veiligheid van het personeel gegarandeerd is en uiteraard ook als er voldoende personeel is. Veel collega’s zitten op hun tandvlees. En dan zouden we ook nog eens het bezoek moeten beheren? De traditionele politici zijn wereldvreemd en luisteren niet naar wat er op het terrein leeft. Naar ons wordt niet geluisterd, naar de bazen daarentegen…”
Een aantal andere activiteiten worden momenteel heropgestart. Wat denk je daarvan?
“Doe-het-zelfzaken en tuincentra gingen op 18 april terug open. Volgens Jeholet (MR) was dat om “de burgers een beetje te laten dromen.” Maar hoe wordt het personeel beschermd? Hoe worden de kinderen van dit personeel opgevangen? Het is een ondoordachte beslissing. Net als andere beslissingen, gaat ook deze niet gepaard met de nodige voorzorgsmaatregelen. De geruststellende woorden van de regering staan in schril contrast met de realiteit op het terrein.
“Het is dan ook logisch dat de woede in de zorgsector verder toeneemt. Dat zien we in gesprekken met de collega’s, maar ook op sociale netwerken. Met ‘La Santé en Lutte’ zeggen we: vandaag gaat alle aandacht naar de zorg, daarna zullen we de rekening vereffenen. We zullen er alles aan doen opdat deze slogan zo snel mogelijk zijn volle betekenis krijgt.”
Hoe heeft La Santé en Lutte zich aangepast aan de quarantaine?
“We vroegen ons eerst af hoe we aanwezig konden zijn en kritiek geven op de situatie terwijl we tegelijk onze eisen bleven verdedigen. Onze Facebook-pagina speelde hierbij een grote rol. We lanceerden een campagne met spandoeken en affiches op ramen, balkons … Er is een indrukwekkend gevoel van solidariteit met de zorgsector. Dit mag niet beperkt blijven tot applaus, we moeten het vertalen in een strijd om de vermarkting van de zorg te stoppen.
“We vroegen ons ook af hoe we de mobilisatie terug op gang kunnen brengen. Er was een betoging gepland op 29 maart, maar die werd uiteraard afgelast door de lockdown. We brachten het ordewoord van een betoging na het einde van de lockdown naar voren. We vragen de bevolking om daaraan deel te nemen, in het bijzonder ook de collega’s van andere essentiële sectoren zoals de afvalophalers, het supermarktpersoneel … De ‘helden’ zullen opeisen wat hen toekomt! Is het niet schandalig dat een schoonmaker in een ziekenhuis vandaag minder dan 14 euro per uur verdient?!
“We willen een evenement dat voor iedereen openstaat. Daarom wordt het een betoging in het weekend. We zullen deze mobilisatie koppelen aan de kwestie van een actieplan met de vakbonden om meer middelen voor gezondheidszorg af te dwingen. Samen kunnen we winnen!”
- Meer informatie: Facebook “La Santé en Lutte”.
- Om voor de hand liggende redenen zijn de dag en het tijdstip van de geplande betoging nog niet bekend.
