Blijf in u kot! Dit was de centrale boodschap van de Belgische overheid om de Covid-19-pandemie te bestrijden. Voor zij die met velen in een appartement opeen gepropt zitten of vastzitten in een gewelddadige relatie is dit helaas geen evidentie. Deze crisis legt dan ook de enorme problemen op de huizenmarkt bloot. Het waren de speculatieve praktijken in de woningmarkt die aanleiding gaven tot de financiële crisis in 2007 en 2008. Sindsdien is er nog geen enkele stap ondernomen om dit probleem aan te pakken. Integendeel, de bezuinigingsmaatregelen die zijn genomen om de crisis te “overwinnen”, hebben de speculatieve praktijken en monopolisering in de privésector enkel versterkt met op zijn beurt de sociaal economische marginalisering van een steeds grotere laag van de bevolking tot gevolg.
Er is een enorm gebrek aan betaalbare en degelijke huisvesting; dit is vooral voelbaar bij studenten, jonge werkenden en andere kwetsbare groepen, zoals alleenstaande moeders en migranten. De huur van een kleine kamer in een – vaak gedeeld en overvol – huis bedraagt gemiddeld 365 euro per maand in steden als Leuven, Luik en Gent. In Brussel bedraagt dit zelfs 400 euro per maand. Studenten en werkenden worden gedwongen in onzekere en ontoereikende omstandigheden te leven . Verwarming en sanitaire voorzieningen zijn vaak verouderd of zelfs onbestaand en vormen een ernstige bedreiging voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid van veel jongeren.
Terwijl de lonen erop achteruit gaan, stijgen de winsten van vastgoedbedrijven door het optrekken van de huurprijs of door speculatieve praktijken. Werkenden en studenten besteden gemiddeld 30 tot 40 procent van hun inkomen aan de huur van hun woning. Voor mensen met een laag inkomen kan dit vaak oplopen tot meer dan 50 procent. Hierdoor worden steeds meer mensen in de armoede geduwd, verplicht een extra job te nemen bovenop hun voltijds werk of beiden.
Vrouwen en kinderen die in zich in een gewelddadige thuissituatie bevinden, kunnen hieraan niet ontsnappen door de dure prijzen op de woningmarkt. Ook LGBTQI+ jongeren, die niet geaccepteerd worden door hun ouders, kunnen hierdoor op straat belanden. In België wordt ? van de jongeren tussen 25 en 30, omwille van financiële redenen, verplicht bij hun ouders te wonen.
Voor velen is de situatie helaas zelfs nog uitzichtlozer. In België is het aantal daklozen in grote steden sterk gestegen, in sommige gevallen zelfs meer dan verdubbeld. Zo verviervoudigde het aantal daklozen in Brussel zelfs over de laatste 10 jaar. Een vierde van hen zijn jonger dan 25 jaar.
De Covid-19-pandemie versterkt al de reeds bestaande problemen! De overvolle woningen en de slechte kwaliteit van vele woningen zorgen ervoor dat duizenden zich niet aan de regels van social distancing kunnen houden. We mogen dit niet langer accepteren! Grondrechten zoals huisvesting mogen niet worden overgelaten aan de winsthonger van de privésector maar moeten democratisch beheerd worden door jongeren en werkenden.
Daarom eisen wij:
- De onmiddellijke tijdelijke opschorting van de betaling van huur, nutsvoorzieningen en hypotheken voor zij die niet in staat zijn te betalen. De oprichting van een noodfonds om mensen te ondersteunen op basis van bewezen behoeften.
- Voor een massaal investeringsplan in betaalbare publieke husivesting! In de eerste plaats moeten de huidige lege huizen in de handen van de gemeenschap komen om alle mensen in onmiddellijke nood te huisvesten. Ten tweede hebben we nood aan een programma op lange termijn voor het herstel van lege en onleefbare huizen en de massale bouw van sociale huisvestiging om de tekorten aan te pakken!
- Onmiddellijke huisvesting voor alle slachtoffers van fysiek en psychisch misbruik, voor mensen zonder papieren, voor mensen in precaire woonomstandigheden en daklozen. Daarvoor moeten we gebouwen die leeg staan door de corona crisis, zoals hotels en vakantiecentra, gebruiken om deze mensen in te huisvesten!
- De universiteiten moeten de verantwoordelijkheid nemen voor betaalbare en fantsoenlijke huisvesting van zowel Belgische als buitenlandse studenten. Studentenhuisvesting moet rechtstreeks door de universiteit worden verstrekt, niet door speculatieve privé-agentschappen en haar studentenhuizen moeten onder de democratische controle van de studenten staan.
