Stop het hamsteren – ook buiten coronatijden

Angst en onzekerheid veranderen ons gedrag. De afgelopen dagen werd gehamsterd: elke supermarkt moest extra toiletpapier laten aanrukken en ook sommige voedingsproducten raakten snel uitgeput. De kritiek op het hamsteren groeit: het wordt afgedaan als asociaal en egoïstisch. Dat klopt, maar we moeten begrijpen dat heel veel mensen bang zijn voor wat er nog moet komen waarbij het vertrouwen in het systeem en de huidige verantwoordelijken erg klein is. Dat is niet verwonderlijk: de afgelopen jaren heeft dit systeem tot steeds meer tekorten en problemen geleid.

Maar de vaststelling die we nu op kleine schaal maken in de supermarkten is wel degelijk terecht. Het is asociaal om met 20 pakken WC-papier te vertrekken terwijl er niets overblijft voor anderen. Dat versterkt de angst dat er tekorten zullen zijn. Wat velen tegen de borst stoot, is de ongelijkheid. In de samenleving is er een veel grootschaliger ongelijkheid: superrijken verdien miljoenen op een jaar. Grote bedrijven delen miljardenwinsten uit aan aandeelhouders. Tegelijk neemt de armoede toe: ook in ons land zijn steeds meer mensen afhankelijk van voedselhulp. Politici die zich vandaag uitspreken tegen hamstergedrag, verdedigen en organiseren tegelijk het hamstergedrag van de grote bedrijven en superrijken.

BNP Paribas Fortis maakte vorig jaar in ons land 2,21 miljard euro winst. Daarvan wordt 90% meteen uitgedeeld aan de aandeelhouders. Wat reserve aanleggen voor moeilijker tijden, zit er niet bij. De overheid staat immers klaar om meteen miljarden in het financiële systeem te pompen zodra het wat moeilijker gaat. Miljarden die verdwijnen in de zakken van aandeelhouders, zijn niet bepaald sociaal nuttig. Oxfam maakte begin dit jaar bekend dat de 2.153 miljardairs op deze planeet meer rijkdom hebben dan de 4,6 miljard mensen die de 60% armsten van de planeet vormen. Qua hamstergedrag kan dat tellen!

Zouden we dat geld niet kunnen gebruiken om het wegvallen van inkomen bij werknemers, kleine winkeliers, … door de coronacrisis volledig te compenseren? Of om te investeren in de zorg? Om mondmaskers en medische toestellen te kopen? Of is het belangrijker om aandeelhouders nog wat rijker te maken?

Hoe maken we een einde aan deze ongelijkheid? We zien dat er in supermarkten geleidelijk maatregelen komen om de aankopen iets planmatiger te laten verlopen: een beperkt aantal klanten dat tegelijk in de winkel mag zijn. Het zou logisch zijn om met de gemeenschap toezicht te houden op de distributie en productie van levensbelangrijke goederen zoals voedsel. Als dit vandaag niet gebeurt, is het omwille van de economische en commerciële belangen van de grote bedrijven in de sector.

Toezicht zodat iedereen voldoende heeft en hamstergedrag overbodig wordt, kan enkel efficiënt als de gemeenschap de sleutelsectoren zelf in handen heeft: wat we niet bezitten als gemeenschap, kunnen we ook niet echt controleren. Als de gemeenschap democratisch zou beslissen over waar en hoe de aanwezige rijkdom en middelen worden ingezet, dan zou er ook buiten coronatijden een einde kunnen gesteld worden aan hamstergedrag. Dergelijke logische maatregelen botsen op de regels van het kapitalisme. Er is nood aan een ander systeem: socialisme. Dat is een systeem met democratische controle en publiek bezit van de productiemiddelen zodat deze in het belang van de meerderheid van de bevolking kunnen aangewend worden.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie