De afgelopen jaren is de vennootschapsbelasting in ons land fors afgenomen. Het officiële tarief van 33,99% wordt wellicht enkel nog door naïeve KMO’s betaald. De afgelopen jaren bleek al dat bedrijven vaak amper of zelfs geen belastingen betaalden. Met de notionele intrestaftrest werd die tendens versterkt. Nu zijn de cijfers van de 500 grootste bedrijven onderzocht. De PVDA publiceerde een overzicht.
Er zijn heel wat grote bedrijven die geen vennootschapsbelasting betaalden in 2009: AB Inbev, Groupe Bruxelles Lambert, Arcelor Finance, Solvay, Dexia Investment Company, Umicore, KBC, Pfizer,… Andere betalen amper belastingen. De 50 bedrijven die het minste belastingen betalen (op een lijst van 500) betalen gemiddeld 0,57%. Dat is ver verwijderd van het officiële tarief. Het is zelfs een pak lager dan wat in landen als Ierland wordt betaald. Daar is er een tarief van 12% en dat werd verdedigd onder het argument dat een laag belastingstarief bedrijven zou aantrekken. Op fiscaal vlak is er al jarenlang een concurrentie tussen verschillende landen met een race to the bottom. Voor de grootste bedrijven in ons land is die “bottom” effectief bereikt.
Hier en daar worden opmerkingen gemaakt over de bekend gemaakte cijfers, maar de kritiek komt doorgaans niet verder dan het wijzen op de ingewikkelde vennootschapsstructuren die maken dat bepaalde bedrijven met verschillende vennootschappen actief zijn en met het ene bedrijf misschien geen belastingen betalen, maar met andere wel. Dat neemt niet weg dat een bedrijf als Anheuser-Busch Inbev op een winst van 6,378 miljard euro geen belastingen betaalt, ook al doen andere onderdelen van AB Inbev dat wel (op kleinere winstbedragen).
Grote bedrijven kregen de afgelopen jaren heel wat fiscale cadeau’s . De notionele intrestaftrek was de kers op de taart en dit werd door het patronaat aangegrepen om ons land in het buitenland ook voor te stellen als “interessant”. Tegelijk werd in eigen land de traditionele retoriek over de te hoge belastingsdruk behouden. Die retoriek houdt geen steek. Grote bedrijven uit de petrochemie bijvoorbeeld betalen amper belastingen: ExxonMobil betaalde 1.019 euro belastingen op een winst van 5 miljard euro, BASF 126.000 euro op 579 miljoen euro winst (0,02%), Bayer betaalde 5,7 miljoen euro belastingen op een winst van 192 miljoen euro (2,99%). Dat soort percentages zijn de norm geworden voor grote bedrijven.
Alles samen zouden de 50 bedrijven die werden opgenomen 14,3 miljard euro extra moeten betalen als ze effectief 33,99% vennootschapsbelasting zouden betalen op hun winst. Nu werd op een totale winst van 42,7 miljard euro slechts 243 miljoen euro belastingen betaald.
Deze cijfers werpen natuurlijk een aantal belangrijke discussies op. Ten eerste is er de vaststelling dat de retoriek van het patronaat over de hoge belastingsdruk geen steek houdt. Ons land is een belastingsparadijs voor de grote bedrijven. Ten tweede is er de vaststelling dat wij wel worden gevraagd om in te leveren omwille van de crisis, maar dat er in een crisisjaar door 50 grote bedrijven maar liefst 42,7 miljard euro winst werd gemaakt. Eigenlijk is het vreemd dat de vakbonden deze cijfers niet eerder bekend maakten om ze te gebruiken in de onderhandelingen rond een nieuw Interprofessioneel Akkoord. De vakbonden hebben toegang tot de cijfers (die bij de Nationale Bank zijn neergelegd).
Deze zomer nog bracht het ACV een aantal cijfers uit de jaarrekeningen van 2008. Toen al stelde het ACV dat zeven grote bedrijven geen belastingen betaalden omdat ze zoveel notionele intrest konden aftrekken, er was sprake van 5,8 miljard euro belastingsaftrek bij 35 grote bedrijven. Het ACV stelde toen vast: “Zeven bedrijven trekken meer intrest af dan dat ze boekhoudkundige winst hebben, waardoor geen belastingen worden betaald. Er is zelfs één bedrijf dat meer dan vijf keer zoveel notionele intrest aftrekt dan dat het boekhoudkundige winst heeft. Teveel aftrekken is trouwens ook geen probleem, dat kan de volgende jaren verder afgetrokken worden. Bijgevolg: jarenlang geen belastingen.” D
e onderzochte bedrijven (35 grote bedrijven) betaalden voor 2008 slechts 8,5% vennootschapsbelasting. Uit de nieuwe cijfers blijkt dat dit percentage wellicht verder is afgenomen. Volgens de PVDA komen de 500 grootste bedrijven vandaag nog aan een belastingsvoet van 3,76% tegenover 24,2% in 2001.
Zullen de vakbonden deze cijfers aanwenden om campagne te voeren voor de volledige afschaffing van de notionele intrestaftrek en de fiscale cadeaupolitiek voor de grote bedrijven? Zal het ook aangewend worden om de poging om onze lonen te matigen met het oog op de “concurrentiepositie” en het bestrijden van de crisis te weerleggen? Waarop wordt gewacht om offensieve eisen te stellen voor de arbeiders en hun gezinnen?
