Hoe ga je als minister om met een sector waar al jarenlang geprotesteerd wordt tegen een personeelstekort? Het meest logische zou zijn om de arbeidsvoorwaarden te verbeteren en meer collega’s aan te werven. Daar is geen geld voor, luidt het argument. Dus kiest minister Koen Geens (CD&V) ervoor om eenzijdig het stakingsrecht van de cipiers aan banden te leggen. Enige steun hiervoor onder het personeel was voor Geens geen vereiste.
De afgelopen jaren was er sociaal overleg tussen de regering en de vakbonden van de cipiers. Dat leidde evenwel nergens toe. Zonder de nodige middelen voor extra personeel en betere arbeidsvoorwaarden kon het ook nergens toe leiden. Minister Geens schuift de verantwoordelijkheid door naar het personeel en verklaarde dat het stakingsrecht eenzijdig wordt ingeperkt. Er wordt minimale dienstverlening ingevoerd die inhoudt dat tijdens stakingen ongeveer de helft van het beschikbare personeel toch aan de slag moet en onder de cipiers zou dit percentage nog hoger oplopen.
Minister Geens stelt dat de minimale dienstverlening nodig is om de rechten van gevangenen niet in het gedrang te brengen. Een afgevaardigde van ACOD merkt terecht op: “Door de overbevolking, de besparingen in de werkingsmiddelen en het personeelstekort doen zich nu ook al dagelijks problemen voor de gedetineerden voor. Maar daaraan wordt niet verholpen. Het is blijkbaar pas wanneer de vakbonden staken, dat de basisrechten van gedetineerden als belangrijk worden beschouwd.” Hetzelfde zagen we eerder bij het spoor: ook daar wordt enkel naar de reizigers gekeken als het personeel staakt. De overige dagen worden vertragingen en afgeschafte treinen onder de mat geveegd.
Toen bij het spoor een minimale dienstverlening werd opgezet, kwam er helaas geen algemene vakbondsstrijd over alle sectoren heen om deze aanval op het stakingsrecht te stoppen. Het resultaat is dat er nu ook elders aanvallen op het stakingsrecht komen. Waar er bij het spoor een dienstregeling wordt opgesteld op basis van wie aangeeft te willen werken, worden in de gevangenissen minimale bezettingen opgelegd. Indien er onvoldoende werkwilligen zijn, zullen stakers opgevorderd worden. Dat gaat een serieuze stap verder dan de regeling bij het spoor. Wordt dit een voorbode om ook in andere sectoren de aanval op het stakingsrecht op te voeren?
Ondertussen blijft het ongenoegen onder de cipiers groot: onder Geens is hun aantal met 500 gedaald tot 6.500 terwijl er nog steeds 10.800 gevangenen zijn. Afgelopen zomer was er een verlofachterstand van 570.000 dagen. Daar wordt niets aan gedaan. Het leidde in december nog tot een massaal opgevolgde staking waaraan bijna drie kwart van het personeel deelnam. De vakbond VSOA deed toen niet mee met het argument dat een regering in lopende zaken geen extra middelen kan vrijmaken. Dat argument werd door Geens zelf onderuit gehaald: als een minderheidsregering in lopende zaken het stakingsrecht kan aanvallen, dan kunnen ook extra middelen vrijgemaakt worden voor het personeel en de gedetineerden.
Elke beperking van het stakingsrecht belangt niet alleen het personeel van de betrokken sector aan. Het is een aanval op de volledige arbeidersbeweging. Die stoppen we niet door zelf toegevingen aan te bieden of door ons te beperken tot solidaire woorden. Er moet strijd georganiseerd worden om het recht op collectieve actie te behouden. Dat is hoe het stakingsrecht destijds is afgedwongen, het is ook hoe we het zullen verdedigen. Elke aanval op dit recht zal leiden tot verdere aanvallen. Zwakheid langs onze kant zet aan tot agressie van de overkant.
Tegelijk moet worden opgemerkt dat minister Geens met dit eenzijdig optreden tegen collectieve rechten en tegen de vakbonden duidelijk maakt dat hij en zijn partij sterker aan neoliberale standpunten zoals die van N-VA zijn vastgeplakt dan aan het ACV. Door aan te dringen op een federale regering met N-VA en door in de Vlaamse regering op arrogante wijze het middenveld en de sociale sector aan te vallen, had CD&V dit eerder al duidelijk gemaakt. Als CD&V echt niet geïnteresseerd is in de bekommernissen van ACV-leden, dan moeten ook de ACV-leiders en structuren daar de nodige conclusies uit trekken.
