Gevestigde partijen afgestraft. Mick Barry van Socialist Party herverkozen
Verklaring van de Socialist Party
De Ierse verkiezingen van afgelopen weekend waren historisch. Het was pas de tweede keer dat de resultaten van de traditionele partijen Fianna Fáil en Fine Gael samen onder de 50% kwamen. In 2016 was dit de eerste keer, toen de twee partijen samen 49,8% behaalden. Nu daalde dit verder tot 43,4%, een historisch dieptepunt.
De verkiezing ontvouwde zich rond de wens van onderaf voor “echte verandering”. Er was het algemene begrip dat dit enkel kon door Fianna Fáil of Fine Gael af te wijzen.
Sinn Féin was de winnaar en kreeg met 24,53% het grootste deel van de stemmen, maar Fianna Fáil won de meeste zetels. Dit komt onder meer omdat Sinn Féin niet voldoende kandidaten had om volledig te profiteren van de forse electorale vooruitgang.
Stem voor echte verandering
Het resultaat van de verkiezingen is ongekend, maar of er nu ‘echte verandering’ komt in de zin van verandering in het leven van de werkenden, het stoppen van de grote economische ongelijkheid of ernstige maatregelen om de klimaatverandering aan te pakken, is uiteraard niet zo zeker. Zal Sinn Féin (SF) het geboden platform gebruiken om in te gaan tegen niet alleen de gevestigde partijen van het Ierse kapitalisme maar ook tegen het systeem zelf?
Als SF (en de Groenen) een coalitie met Fianna Fáil en Fine Gael zouden uitsluiten, zou het een sterke impuls vormen voor het creëren van een actieve beweging van vakbondsmensen, werkenden in het algemeen, maar vooral ook jongeren, om de samenleving echt te veranderen. Wij denken dat SF en de Groenen deze koers moeten volgen.
Beide partijen hebben zich echter bereid verklaard om een coalitie aan te gaan met Fianna Fáil of Fine Gael. Als dat gebeurt, zouden zij er verantwoordelijk voor zijn dat de hoop en de verwachtingen van de mensen die voor verandering stemden, in een doodlopend straatje van teleurstelling terechtkomen. De belangrijkste rol van Fianna Féil en Fine Gael is immers om de belangen van de bedrijven en de superrijken te beschermen. We merken ook op dat Sinn Féin heeft gezegd dat het geen rode lijnen heeft en dat alle voorstellen die het bij de verkiezingen heeft gedaan onderhandelbaar zijn. Daarnaast is SF aan de macht in Noord-Ierland, waar het een beleid voert dat ingaat tegen de belangen van de werkende mensen.
Moeilijke context
Solidarity, waarin de Socialist Party actief is, kwam op in negen kiesdistricten: Dublin Fingal met Terry Kelleher; Dublin Bay North met Michael O’Brien; Dublin Central met Rita Harrold; Dublin South West met Sandra Fay; Longford/Westmeath met Dom Parker; Galway West met Conor Burke en Limerick City met Mary Cahillane. We hebben echter vooral geprobeerd onze twee zittende parlementsleden, Mick Barry in Cork North Central en Ruth Coppinger in Dublin West, te herverkiezen. We maakten deel uit van een bredere alliantie, Solidarity-People Before Profit.
In de campagne was er een stemming voor verandering, wat zich vooral weerspiegelde in een sterke vooruitgang voor Sinn Féin, de grootste politieke kracht die niet gezien wordt als deel van het establishment. Toch was de algemene context voor ons moeilijk en aanzienlijk anders dan in 2016.
In 2016 vonden de verkiezingen plaats vlak na een massabeweging tegen de nieuwe watertaks. Wij speelde een belangrijke rol in het ontwikkelen van dat protest en dit vestigde het vertrouwen van veel mensen. Sindsdien was er een veel beperkte betrokkenheid in strijd, met uitzondering van de strijd voor de afschaffing van het verbod op abortus in 2018. Het maakte dat deze verkiezingen moeilijker waren voor diegenen die hun politieke interventie baseren op het opbouwen van actieve campagnes en het betrekken van mensen daarin.
De resultaten
We zijn blij dat Mick Barry werd herkozen in Cork North Central. We voerden een zeer sterke en levendige campagne, die op veel gebieden positief werd ontvangen en nieuwe steun kreeg. Mick doorstond een enorme druk van Sinn Féin, dat 26,7% van de eerste voorkeurstem kreeg (meer dan een verdubbeling tegenover 2016), en won de laatste zetel in het district. Mick is een briljante socialistische stem en vertegenwoordiger van de werkenden. Hij zal een krachtige impact blijven maken en een spreekbuis voor de arbeidersklasse zijn in het parlement.
We zijn erg teleurgesteld dat Ruth Coppinger een paar honderd stemmen tekort kwam om herverkozen te worden in Dublin West. De strijd in dit kiesdistrict was een van de meest moeilijkste in het land. Er was de opgang van Sinn Féin, dat 28% haalde (opnieuw het dubbele van 2016). Daarnaast hebben de Groenen een langere termijn stijging gehad, van 4% in het kiesdistrict in 2016 naar meer dan 11% dit keer. In deze uiterst moeilijke context, aangevuld met het feit dat we het moesten opnemen tegen de Taoiseach (premier), was het voor Ruth een ongelooflijk sterke prestatie om 10% van de stemmen te halen. Helaas was dat deze keer iets te weinig. Ongetwijfeld zal Ruth zich blijven inzetten voor de belangen van de arbeiders, de vrouwen en de planeet, zoals ze dit altijd al heeft gedaan.
Onze teleurstelling wordt gedeeld door veel mensen in Dublin West en daarbuiten, onder meer (maar niet alleen) door vrouwen die beseffen welke rol Ruth heeft gespeeld in de vrouwenstrijd. Er komen veel berichten van steun en solidariteit. Toen de zetel van Ruth dreigde verloren te gaan, twitterde een vrouw: “Het zal een grote schande zijn als Ruth Coppinger haar zetel niet behoudt. Deze vrouw is het gezicht van zoveel verandering en een absoluut icoon voor jonge vrouwen in de politiek. Ik hoop dat ze trots is op wat ze bereikt heeft in haar termijn als parlementslid. Ik aanbid haar met heel mijn hart en zal in opstand komen als ze haar zetel kwijtspeelt.”
De zaken duidelijk stellen
We bedanken alle leden van de Socialist Party die met zeer beperkte middelen opkwamen namens Solidarity. Het was niet gemakkelijk om kandidaat te zijn en we stellen de bereidheid van onze leden zeer op prijs. We willen in het bijzonder ingaan op de kandidatuur van Sandra Fay in Dublin South West. Onze kandidatuur daar werd ten onrechte bekritiseerd als negatief voor de kansen van Paul Murphy om herkozen te worden.
Solidarity en de Socialist Party hadden het volste recht om zich hier kandidaat te stellen, in een district waar we al bijna 25 jaar steeds kandidaten hadden bij verkiezingen. We werden er geconfronteerd met het vertrek van ons parlementslid uit de partij, terwijl hij voor zijn positie profiteerde van de basis die de partij er de afgelopen decennia had opgebouwd en van het harde werk van veel leden om hem gekozen en vervolgens herkozen te krijgen. We hadden het volste recht om een kandidaat op te stellen en hadden bovendien de mogelijkheid om dit te doen zonder de kansen van Paul Murphy wezenlijk te beïnvloeden als onderdeel van het specifieke kiesstelsel.
Toen Sandra op 3.696 stemmen uit de strijd verdween, was er een massale overdracht van meer dan 2.400 stemmen naar Paul Murphy. (In het Ierse stelsel wordt niet enkel een eerste voorkeurstem gegeven, maar kunnen ook tweede, derde, … voorkeurstemmen worden uitgebracht die in rekening worden gebracht bij de eliminatie van een kandidaat). We hopen dat diegenen die ten onrechte kritiek gaven op onze beslissing om op te komen nu zullen erkennen dat er geen inhoudelijke basis was voor deze kritieken of aanvallen.
We feliciteren de andere linkse parlementsleden van Solidarity-People Before Profit die herverkozen werden: Richard Boyd Barrett, Brid Smith, Gino Kelly en Paul Murphy, naast andere linkse verkozenen zoals Joan Collins en Thomas Pringle.
Solidarity en de Socialist Party zullen blijven proberen om werkende mensen en jongeren te helpen zich te organiseren en te strijden voor echte socialistische verandering. Zoals we altijd hebben gesteld, en vanwege de klimaatveranderingscrisis wordt het steeds duidelijker, is democratisch publiek eigendom en planning van de belangrijkste rijkdom en economische middelen door de werkende mensen de enige oplossing voor de hardnekkige problemen van de kapitalistische samenleving.
Regeringsvorming – geen coalitie met FF of FG
Het niet aangaan van een coalitie met Fianna Fáil of Fine Gael moet niet alleen worden gezien als een voorkeursoptie, want dat betekent dat er omstandigheden zijn waarin het goed zou zijn als Sinn Féin met een van beide in de regering zou gaan.
Wij zijn van mening dat Sinn Féin, maar ook de Groenen, een coalitie met Fianna Fáil of Fine Gael categorisch moeten uitsluiten. Werkende mensen verliezen daar niets bij, want elke regering die Fianna Fáil of Fine Gael erbij betrekt, zou niet in staat zijn om de echte en betekenisvolle verandering te bewerkstelligen die mensen nodig hebben en zou in plaats daarvan een teleurstelling blijken te zijn. Het enige doel van deze twee partijen is het in stand houden van de kapitalistische economie en de staat die de superrijken en grote bedrijven bevoordeelt.
Het is gepast om de diepe teleurstelling te herdenken die volgde toen Labour in 1992 en opnieuw in 2011 een enorme stem kreeg op basis van de belofte van verandering en vervolgens Fianna Fáil, en meer erna Fine Gael, weer aan de macht bracht. In 1992 haalde Labour 19,3% van de stemmen en 33 zetels, en in 2011 19,4% en 37 zetels.
Het uitsluiten van een coalitie met één van de twee gevestigde partijen betekent niet dat er onvermijdelijk nieuwe verkiezingen komen. Er zijn onafhankelijken en partijen die samen tot een soort regeerakkoord kunnen komen.
Er wordt gesproken over de mogelijkheid van een coalitie zonder Fianna Fáil of Fine Gael, maar met bijna iedereen anders. We begrijpen dat dit aantrekkelijk is voor veel mensen, maar het zou moeilijk te realiseren zijn omdat sommige partijen en onafhankelijke verkozenen liever met Fianna Fáil of Fine Gael in zee zouden gaan.
De Socialist Party is van mening dat het juist is om te discussiëren met elke partij die echte verandering wil en die serieus wil strijden voor de belangen van de gewone werkende mensen en de jongeren, en wij zijn bereid om dat te doen.
De basis voor echte verandering
In dergelijke discussies, ook met betrekking tot een alternatieve regering, stellen we dat er een verbintenis moet worden aangegaan met betrekking tot specifieke zaken, maar ook met betrekking tot het algemene fundamentele beleid.
We zeggen dat de staat onmiddellijk moet overgaan tot de bouw van 100.000 betaalbare woningen om deze te huren of te kopen; een minimumloon van 15 euro moet invoeren en het recht van werkenden om zich te laten vertegenwoordigen door de vakbond van hun keuze in de wet moet vastleggen; massaal moet investeren om goede openbare diensten op te zetten en een einde moet maken aan alle vormen van privatisering die de openbare diensten hebben ondermijnd, onder meer op het gebied van de gezondheidszorg; kerk en staat te scheiden; te stellen dat echte eenheid tussen de werkende mensen in het noorden maar ook tussen het noorden en het zuiden, gebaseerd op onze gemeenschappelijke belangen als mensen van de werkende klasse, van cruciaal belang is en zich zou verzetten tegen benaderingen of beleid dat een gevaarlijke sektarische verdeeldheid, potentieel geweld of enige vorm van dwang van een van beide gemeenschappen zou aanwakkeren.
Cruciaal is dat we, om echte verandering te ondersteunen, moeten breken met de kapitalistische economie door middel van de democratische publieke controle en het eigendom van de belangrijkste rijkdom en economische middelen. Dit is van essentieel belang om de belangrijkste problemen van de samenleving aan te pakken.
Als de contouren van een alternatieve regering zouden worden samengebracht, zouden we stellen dat de linkse en socialistische parlementsleden de bovenstaande aanpak als uitgangspunt moeten nemen. Als deze veranderingen niet worden overeengekomen, zou zo’n alternatieve regering overgeleverd zijn aan de genade van de gevestigde kapitalistische economische belangen die momenteel de economie beheersen en die hun economische macht zouden gebruiken om echte veranderingen tegen te houden. De linkse en socialistische parlementsleden moeten niet instemmen met een aanpak waarvan zij denken dat die geen resultaten oplevert voor de gewone werkenden, maar moeten zich blijven organiseren en bouwen aan een echte linkse, socialistische regering.
Een regering van verandering toelaten
We willen echter heel duidelijk stellen dat als er een keuze was tussen een regering zonder Fianna Fáil of Fine Gael en een regering die gedomineerd wordt door Fianna Fáil en Fine Gael, we ervoor zouden pleiten dat linkse en socialistische parlementsleden stemmen om de nieuwe regering aan de macht te laten komen, zonder er zelf deel van uit te maken. Op die manier zullen de gewone mensen in de praktijk zien welke aanpak en welk beleid de nieuwe regering uitvoert, en het zal onze taak zijn om hen ter verantwoording te roepen voor de belofte van echte verandering en over te gaan tot het organiseren van werkenden, vrouwen en jongeren om de strijd voor echte verandering voort te zetten. Het potentieel om van onderaf te strijden voor verandering werd in de campagne zelf geïllustreerd door het massale protest van het personeel in de kinderopvang, de staking van de leraren en de voortdurende woede over de pensioenkwestie.
Wat er ook gebeurt in de komende weken en maanden, de enorme afwijzing van Fianna Fail en Fine Gael en het verlangen naar echte verandering is het allerbelangrijkste wat er uit deze verkiezingen komt. De mensen hebben massaal op Sinn Féin gestemd, en nu is de vraag of Sinn Féin op een bepaalde manier zal handelen om dat verlangen naar fundamentele verandering echt te vertegenwoordigen of dat ze Fianna Fáil of Fine Gael zullen redden, zoals Labour dat in 1992 en 2011 heeft gedaan.
