De veroordelingen die in juli 2019 zijn uitgesproken voor zeven kaderleden van France Telecom en France Telecom zelf (nu Orange) zijn een mijlpaal in de geschiedenis van het arbeidsrecht. De CEO, operationele manager en HR-manager werden schuldig bevonden aan psychologische pesterijen, terwijl nog eens vier andere toplui schuldig werden bevonden aan medeplichtigheid. France Telecom zelf werd schuldig bevonden aan geïnstitutionaliseerde psychologische intimidatie.
Door Steve Poole
In 2006 besloten de kaderleden dat 22.000 banen moesten verdwijnen om het dividend van het onlangs geprivatiseerde bedrijf te verhogen. Twee derden van de 120.000 werknemers was beschermd als voormalige ambtenaar. CEO Lombard & co organiseerden een managementprogramma met als doel om het leven bij France Telecom zo oncomfortabel mogelijk te maken. De premies voor managers werden gekoppeld aan een vermindering van het personeelsbestand. De tevredenheid van werkenden bij France Telecom daalde al snel van 95% naar 39%.
Het hele experiment blies in het gezicht van de managers op met een golf van zelfmoorden en zelfmoordpogingen, vaak op het werk en met zelfmoordnota’s die het werk en het “management door middel van terreur” de schuld geven. Waarschuwingen van bedrijfsartsen, gezondheids- en veiligheidsinspecteurs en vakbonden werden genegeerd. Destijds beschreef Didier Lombard de zelfmoorden als een door de media gestuurde “hype”.
In de zomer van 2009 waren er nogmaals zes zelfmoorden, waarbij de vakbonden buiten de werkplaatsen vergaderden en de arbeidsinspectie op het bedrijf lieten afsturen. In een met de vakbonden onderhandelde overeenkomst werden 500 overplaatsingen bevroren, werden honderd extra HR-medewerkers aangenomen om te reageren, werd een hulplijn opgezet, werden gemeenschappelijke rustruimtes ingevoerd en konden medewerkers van 57 jaar en ouder deeltijds gaan werken met een bijna volledige dagvergoeding.
Na een zevenjarig onderzoek liep de rechtszaak van mei tot juli 2019. De zaak van het openbaar ministerie richtte zich op 19 zelfmoorden, 12 pogingen tot zelfmoord en acht gevallen van ernstige depressie (2008-2011). Op de laatste dag van het proces kondigde Orange de oprichting aan van een schadevergoedingsfonds voor de families van de slachtoffers. In dit fonds werd 2 miljoen euro gestopt.
Het Openbaar Ministerie heeft de maximale gevangenisstraf van 12 maanden geëist voor Lombard, Wenes en het hoofd van HR Barberot. De zoon van een van de slachtoffers stelde dat de angst van kant moet wisselen. Het management moet bang zijn om zijn toevlucht te nemen tot sociaal geweld uit angst voor de gevolgen.
Op 20 december werd de voormalige CEO veroordeeld tot vier maanden effectieve gevangenisstraf. Ook zes andere oud-bestuurders werden veroordeeld en beboet. Dit vonnis zal ongetwijfeld zijn toegejuicht door vakbondsleden in heel Frankrijk die zich momenteel verzetten tegen de regering-Macron en de pensioenhervorming.
