Vandaag, donderdag 9 januari, bereikt het pensioenconflict zijn 36e dag van strijd zonder onderbreking sinds 5 december, met al 3 nationale stakingsdagen en interprofessionele betogingen terwijl verschillende sectoren met tussenpozen of sinds het begin van de beweging in staking zijn. Dat is een record dat sinds 1968 nooit meer in Frankrijk werd gezien. Na het verlies van de strijd om de publieke opinie, die ook na de vakantieperiode resoluut aan de kant van de beweging en de vakbonden blijft staan, hopen Emmanuel Macron en zijn regering op de uitputting van de stakers.
Door Nicolas Croes
In zijn nieuwjaarsboodschap bevestigde Macron de hardnekkigheid van zijn regering inzake het asociale project van pensioenhervorming en de strategie van verrotting. De drie dagen van interprofessionele mobilisaties op 9, 10 en 11 januari die door de vakbonden CGT, FO, Solidaires en FSU zijn gelanceerd, hebben tot doel een slag te slaan na de twee weken van eindejaarsfeesten.
De vakbonden hadden opgeroepen om “vanaf maandag [6 januari] in alle bedrijven, diensten en studieplaatsen in debat te gaan met algemene vergaderingen van werknemers, studenten en middelbare scholieren, over de voorwaarden voor het succes van 9 januari en de nasleep daarvan de volgende dag.” Na 9 en 10 januari roepen deze bonden op tot “een dag van betogingen in het hele land” op zaterdag 11 januari. Dit is een primeur in de vakbondsgeschiedenis van de afgelopen veertig jaar.
In tegenstelling tot wat de media en de regering beweren, staan de RATP (het openbaar vervoer in Parijs) en de werknemers van de spoorwegen niet alleen in de strijd. In de energiesector, raffinaderijen, havens en dokken, onderwijs, gezondheid, bij de brandweer, de nationale bibliotheek, de Opera van Parijs, vele bedrijven uit de privésector, … is de mobilisatie sterk en wordt de staking gevolgd.
Feestdagen in het teken van strijd
In het hele land werden tijdens de feestdagen honderden initiatieven genomen om de strijd te organiseren en te versterken. In de Parijse metropoolregio schakelde CGT Energie in de ochtend van kerstavond bijna 500.000 huishoudens over op de tarieven voor daluren. “Het was ons kerstcadeau,” legde CGT-vertegenwoordiger Nicolas Noguès uit. “Voor de gebruiker telt het in centen, maar voor het bedrijf wordt het een groot verlies aan inkomsten.” Ook in Béziers hebben de stakers in de centrale ingebroken om alle klanten van het netwerk op “daluren” te zetten.
Elders hebben arbeiders de elektriciteit van de rijken afgesneden om deze te herverdelen onder de armen, zoals in Bordeaux waar de stakers de elektriciteit hebben afgesneden naar Cdiscount (een Frans e-commerce bedrijf) en het gemeentehuis om deze te herverdelen: “We nemen de kilowatts van de rijksten en geven ze terug aan de armsten.”
Deze initiatieven blijven ongetwijfeld punten scoren bij het publiek. Maar ze tonen ook wat er mogelijk is als de arbeiders de controle hebben in de plaats van de bazen en de aandeelhouders.
Werkenden gemotiveerd door de huidige dynamiek
Sinds het begin van de pensioenbeweging op 5 december hadden verschillende raffinaderijen zich bij de strijd aangesloten, maar zonder echte coördinatie. Sommige waren niet in staking, terwijl andere met tussenpozen staakten. Dit had de regering geholpen om de aanvoerstromen te reorganiseren in coördinatie met het management van de oliemaatschappijen. Maar sinds dinsdag 7 januari ’s middags zijn alle raffinaderijen van het land in staking gegaan op aandringen van CGT Chimie. Dit is sinds 2010 niet meer gebeurd. In 2016, in de beweging tegen de Arbeidswet, volgde één van de raffinaderijen niet, in tegenstelling tot vandaag. Deze situatie illustreert dat de beweging een impact heeft op het opnieuw motiveren en mobiliseren van de arbeiders.
De dynamiek van het structureren van de strijd raakt vele andere sectoren, zoals de advocaten, die de hele week in staking zijn gegaan om het pensioenhervormingsproject aan de kaak te stellen. Deze woensdagochtend trokken ze hun zwarte gewaden uit en gooiden ze aan de voeten van de minister van Justitie, die op bezoek was in Caen.
Het gaat erom voort te bouwen op deze drie dagen van nationale mobilisatie om de stakingsbeweging te versterken en uit te breiden tot een echte algemene staking die door algemene vergaderingen van de werkenden kan worden verlengd.
Het hele systeem moet weg!
De arbeidsproductiviteit is de laatste decennia aanzienlijk toegenomen: we produceren meer, met minder arbeiders. Het is niet waar dat de pensioenen onbetaalbaar zijn: er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als nu. Er is meer dan genoeg om onze pensioenen te betalen en ook om de vele andere tekorten aan te pakken die de samenleving treffen.
Lokale algemene vergaderingen van werkenden en jongeren (op werkplaatsen, in wijken, …) kunnen niet alleen democratisch beslissen over het verlengen van stakingen en over maatregelen om deze acties te versterken, ze kunnen ook collectief discussiëren over een eisenplatform. Enkele elementen daarin kunnen zijn:
- De onmiddellijke daling en bevriezing van de benzine- en energieprijzen;
- Een inkomen om te leven, niet om te overleven: verhoging van de lonen en sociale uitkeringen en hun indexering naar prijzen, inclusief brandstof;
- Werkzekerheid met echte vaste arbeidsovereenkomsten;
- De werkloosheid moet worden aangepakt, niet de werklozen: verkorting van de arbeidstijd tot 32 uur per week zonder loonverlies met compenserende aanwervingen;
- De behoeften centraal stellen in het beleid: gratis en niet-vervuilend openbaar vervoer, openbare diensten (onder meer lokale diensten: crèches, scholen, kraamklinieken, postkantoren, sociale huisvesting, enz);
- De (her)invoering van de vermogensbelasting, strijd tegen belastingontduiking door de ultrarijken en multinationale ondernemingen, vervanging van indirecte belastingen (BTW, enz.) door een hoge belasting op de rijken en grote ondernemingen, mogelijkheid om grote bedrijven in publieke handen te nemen;
- Het vestigen van een grote publieke milieudienst die honderdduizenden banen schept die nodig zijn voor de energie- en ecologische transitie (ecologische landbouw, voeding in korte keten, hernieuwbare energie, enz.);
Om een dergelijk programma te verwezenlijken zijn echt socialistische maatregelen nodig, zoals de nationalisatie en eenmaking van de gehele financiële sector in een nationale investerings- en financieringsdienst onder de democratische controle van de gemeenschap, evenals de nationalisatie van belangrijke sectoren van de economie, zodat grote bedrijven de ecologische transitie niet langer kunnen saboteren en een democratische planning op basis van ecologische en andere behoeften mogelijk wordt.
Als Frankrijk vandaag in opstand komt, is het verre van het enige land. Sinds de eerste stappen van de revolte van de gele hesjes is de ontwikkeling van massale strijd en algemene stakingen met revolutionaire eigenschappen over de hele wereld krachtig geweest. De lijst van landen die geconfronteerd worden met een massale opstand wordt steeds langer. Marxisten kunnen met vertrouwen een rol spelen in dit tijdperk van strijd met de ambitie om de werkenden en de massa’s tot een breuk met het kapitalistische systeem van uitbuiting te brengen, zodat de mensheid zich eindelijk kan bevrijden doorheen de opbouw van een democratisch socialistische samenleving.
