Op 14 november waren er gewelddadige confrontaties tussen betogers en troepen van de Verenigde Naties in Haïti. Er vielen minstens twee doden en 16 gewonden in de tweede stad van het land, Cap-Haitien. Er waren straatbarrikades om de publieke gebouwen te blokkeren, ook werd actie gevoerd aan de luchthaven en een politiekantoor. In de steden Hinche en Gonaïves werd eveneens betoogd, de autoriteiten vreesden dat het protest zou uitbreiden naar de hoofdstad Port-au-Prince waar een aardbeving in januari een ravage had aangericht.
De protestacties kwamen er nadat een epidemie van cholera was uitgebroken. Dat leidde tot meer dan 1.000 doden en iedere dag zijn er 1.000 nieuwe besmettingen. Er wordt gedacht dat de ziekte werd ingevoerd door Nepalese VN-troepen. Er is immers een cholera-versie die lijkt op de zuid Aziatische variant. Het eiland kende overstromingen als gevolg van de orkaan Tomas op 5 november. Verschillende rivieren en beken stroomden over, wat een ideale situatie vormde voor de verspreiding van cholera. Deze ontwikkeling heeft de afkeer tegenover de VN-troepen onder de bevolking verder versterkt. De “vredestroepen” van de VN zijn intussen met 12.000. Er zijn al VN-troepen sinds een staatsgreep in 2004 een einde maakte aan het “linkse” populistische regime van president Jean-Bertrand Aristide.
De afkeer tegenover de regering van president Préval is erg groot. Die regering wordt gezien als corrupt en zwak. Ze wordt verantwoordelijk geacht voor de verspreiding van de cholera. Er werd even gedacht dat de verkiezingen van 28 november zouden worden uitgesteld, maar nu zal midden de choleracrisis toch worden gestemd.
Een maand geleden was er een geïsoleerd geval van diarree in een afgelegen gebied, maar intussen zijn er meer dan 17.000 mensen die verzorging in het ziekenhuis nodig hadden. Epidemologen waarschuwen dat de ziekte nu in de waterbevoorrading zit en maanden tot jaren kan aanwezig blijven. De ziekte is intussen ook doorgedrongen tot in Port-au-Prince.
Cholera wordt veroorzaakt door een bacterie die zich in water verspreidt, het zogenaamde Vibrio cholera. Indien er geen medische behandeling is, leidt het virus tot diarree, overgeven, uitdroging en het brengt de slachtoffers uiteindelijk in shock. Het is dodelijk binnen een korte termijn van slechts 24 uur. De ziekte maakt weinig kans als er proper water is. Maar sanitair en hygiëne zijn niet bepaald goed uitgebouwd in Haïti, het armste land van de Westerse hemisfeer. Er is geen enkele waterzuiveringsinstallatie op het eiland, de rijken hebben wel eigen particuliere systemen om het water in hun huizen te zuiveren. Nog voor de aardbeving leefden veel bewoners in overbevolkte wijken zonder sanitaire voorzieningen. Na de aardbeving leven veel van de drie miljoen inwoners van Port-au-Prince in tentenkampen. Veel mensen in het land zijn voor hun water afhankelijk van dezelfde rivieren waarin anderen zich wassen of ontsmetten.
Cholera is relatief gemakkelijk te behandelen indien de patiënten op tijd antibiotica krijgen toegediend. De gezondheidszorg in het land is echter totaal niet in staat om met deze epidemie om te gaan. De armoede en het verder vernietigen van wat nog aan infrastructuur overbleef, maken dat veel Haïtianen geen medische zorgen toegediend krijgen.
De Verenigde Naties schatten dat 200.000 Haïtianen door de ziekte kunnen worden geraakt. Er wordt aan de “internationale gemeenschap” 163 miljoen dollar gevraagd voor een noodfonds. De verschrikkelijke “humanitaire” tradities van de belangrijkste kapitalistische landen die in Haïti aanwezig zijn, doen op dat vlak het ergste vermoeden. Tien maanden na de aardbeving zijn er nog steeds 1,5 miljoen daklozen en ligt een groot stad van Port-au-Prince nog steeds in puin. Slechts een beperkt deel van de beloofde 5 miljard dollar internationale steun is ook effectief naar Haïti gegaan en een nog kleiner deel wordt gebruikt voor de heropbouw. Er zijn heel wat ondoorzichtige liefdadigheidsinstellingen en NGO’s die actief zijn in Haïti, maar die kunnen slechts een klein deel van de nodige hulp verlenen. Bovendien staan deze organen niet onder de controle van de lokale bevolking zelf.
Op kapitalistische basis zal de overgrote meerderheid van de bevolking in armzalige toestanden blijven leven met werkloosheid, analfabetisme, honger en een leven in sloppenwijken en tentenkampen. Dat maakt deze mensen bijzonder kwetsbaar voor ziektes en “natuurrampen”. Zowat 80% leeft onder de armoedegrens en maar liefst 75% is werkloos.
Democratische controle over middelen nodig
De Haïtiaanse massa’s hebben meer dan ooit democratische controle op de middelen nodig. Socialisten roepen op tot onmiddellijke dringende medische hulp tegen de cholera-epidemie. Daarnaast is er ook nood aan een massaal programma van heropbouw na de aardbeving. De Haïtiaanse massa’s hebben nood aan degelijke huisvesting die bestand is tegen aardbevingen, ziekenhuizen, scholen, wegen en infrastructuur, waaronder toegang tot proper water en sanitair en andere essentiële openbare diensten. Socialisten verzetten zich tegen het onrechtvaardige handelsbeleid dat aan Haïti wordt opgelegd door de grote kapitalistische machten, we roepen op tot een onmiddellijke kwijtschelding van alle schulden. Er is nood aan jobs en een leefbaar loon voor iedereen en subsidies voor de kleine boeren. De levensstandaard kan enkel worden aangepakt als de sleutelsectoren van de economie in publiek bezit worden genomen onder democratische arbeiderscontrole en –beheer.
Haïti wordt al decennialang geplaagd door armoede, werkloosheid en militaire dictaturen. De grote kloof tussen de arme Creoolse zwarte meerderheid, goed voor 95% van de bevolking, en de Franstalige rijke elite die 1% van de bevolking vormt maar wel bijna de helft van de rijkdom in handen heeft, blijft erg groot. De arbeiders en armen in Haïti hebben nood aan hun eigen onafhankelijke klassenorganisaties, vakbonden en een massale partij met een socialistisch programma voor echte verandering. Socialisten verzetten zich tegen de imperialistische inmengingen en eisen dat de VN-troepen zich onmiddellijk terugtrekken. Er is nood aan een socialistisch Haïti als onderdeel van een vrijwillige socialistische federatie in het Caraïbisch gebied.
