“Ik voel me geen premier van een land in crisis,” stelde de interim-premier Sophie Wilmès (MR) op 13 november in de media. Na 11 maanden van regering in lopende zaken, een electorale afstraffing voor de regeringspartijen en een van de grootste begrotingstekorten in Europa, past de uitspraak van Wilmès in de traditie van het Belgisch surrealisme. ‘Ceci n’est pas un pays en crise.’ We kunnen er wel mee lachen, maar voor een groeiende groep is de situatie ronduit dramatisch. Maar liefst 16,4% van de bevolking leeft officieel in armoede en de levens- en arbeidsvoorwaarden gaan erop achteruit. We mogen niet wachten tot er een nieuwe federale besparingsregering is om onze strijd te organiseren!
Artikel uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
De verkiezingen van 26 mei toonden hoe diep de sociale crisis zit: alle gevestigde partijen werden afgestraft voor hun asociale beleid, op welk niveau ze ook bestuurden of bestuurd hebben. Het leidt tot een bijna onmogelijke regeringsvorming waarbij elk scenario grote risico’s inhoudt voor de deelnemende partijen.
Dit wil echter niet zeggen dat we moeten wachten op het asociale offensief van de volgende federale regering om ons te organiseren. Hoe de volgende regering er ook zal uitzien, besparingen zullen er komen. De Europese Commissie waarschuwde op 20 november: “Vorm zo snel mogelijk een regering, verminder het begrotingstekort (1,7% in 2019, 2,3% in 2020) en versnel de afbouw van de overheidsschuld (100% van het BBP).” Het Planbureau kondigde aan dat er in de sociale zekerheid een miljardentekort is. Waar zullen ze het geld hiervoor zoeken denk je? Niet in de zakken van de miljardairs en de grote bazen…
Strijd loont… maar dan moeten we de strijd wel aangaan
Het najaar werd gekenmerkt door strijd. Zo waren er de acties van de ‘witte jassen’ in de zorgsector. Dat leidde tot een eerste gedeeltelijke overwinning: er werd 400 miljoen euro op jaarbasis afgedwongen van de zwakke regering in lopende zaken. In een context van wereldwijde revolte is dat belangrijk: het kan anderen aanzetten om in actie te gaan tegen het tekort aan middelen en de verloedering van de openbare diensten.
De culturele sector in Vlaanderen kan ook een dynamische rol spelen in het verzet. De sector wordt al lang gewurgd door besparingen. Nu wil Jambon de projectsubsidies met 60% verminderen en ook elders fors knippen in de middelen voor cultuur. Er kwam meteen weerwerk. Na de eerste acties volgt een “week van vuurwerk” in de eerste week van december. Het gaat om protest van de culturele sector, maar ook de sociale sector en de VRT. De malaise treft heel veel werkenden!
Dat het velen hoog zit, bleek bij De Lijn. Op een ogenblik dat jongeren om klimaatmaatregelen roepen en het verkeer helemaal vastloopt, bespaart de regering verder op openbaar vervoer. De verrottingsstrategie leidt tot frustratie onder het personeel. In Vlaams-Brabant werd 10 dagen gestaakt en het kwam tot een staking in alle depots. De gevolgen van de besparingen treffen zowat alle openbare diensten: bij het spoor werd op vijf jaar tijd 3 miljard bespaard, het Vlaamse onderwijs verloor 14% sinds 2008, … We krijgen steeds minder terug voor de belastingen die we betalen. Je zou voor minder kwaad zijn!
De maat is vol, horen we steeds meer zeggen. We moeten de verontwaardiging omzetten in concrete actie. Dat gebeurt best met een gecoördineerd actieplan voor een sociaal en ecologisch noodbeleid met een massaal plan van publieke investeringen in openbare diensten, sociale huisvesting en klimaat; een minimumloon van 14 euro per uur of nog een minimaal pensioen van 1.500 euro per maand. Laten we dit nu al bespreken op onze werkplekken en in onze vakbondsdelegaties. Laten we solidariteit organiseren met sectoren die al in strijd zijn: solidariteitsmoties, aanwezigheid op acties, … Maar vooral: laten we ons voorbereiden om zelf in actie te gaan!
Uiteindelijk werpt de vraag zich op hoe we sociale verworvenheden kunnen beschermen tegen een systeem in crisis dat steeds harder op onze levensstandaard inbeukt. We zullen daarvoor het systeem moeten omverwerpen. De wereld komt in opstand tegen ongelijkheid, tegen een gebrek aan middelen en tegen de hebzucht van de rijken. Wij komen op voor een democratisch socialistische samenleving waarin de enorme middelen en mogelijkheden eindelijk afgestemd worden op de sociale noden!
