Een federale regering is er nog niet, maar de regionale regeringen maakten hun plannen wel al bekend. Dat gaat van negationisme in Vlaanderen tot beperkte aankondigingen en beloften in Wallonië en Brussel.
De nieuwe Vlaamse regering wil nochtans wel doortastende maatregelen nemen. Niet tegen de oorzaken van klimaatverandering, maar tegen jongeren die protesteren. Klimaatminister Zuhal Demir: “Ik vind de straatprotesten welletjes. We hebben het nu wel begrepen.” Jan Jambon herhaalde bij Carl Devos aan de UGent: jongeren zouden beter buiten de schooluren protesteren. Het VRT-Journaal monteerde een applaus na die uitspraak van Jambon: de studenten zelf waren niet opgezet. Niet dat het zal helpen om de aanvallen van Jambon op de VRT te stoppen…
Onderwijsminister Weyts wil de jonge activisten hard aanpakken: “Spijbelen is als een rood licht negeren: het mag niet.” Dezelfde dag verscheen in de krant dat Saoedische oorlogswapens voor het bloedbad in Jemen op illegale wijze door de Antwerpse haven passeren. Daarover verklaarde de woordvoerder van Jambon: “Als wij ze niet meer zullen toelaten, varen ze doodleuk langs een andere Europese haven. Een formeel Vlaams wapenembargo is dus niets meer dan symboolpolitiek.” Voor oorlogstuig is deze Vlaamse regering toleranter dan voor protesterende jongeren.
Zeiden we overigens al dat het Vlaamse regeerakkoord geen enkele klimaatambitie bevat? Hoogleraar milieukunde Pieter Leroy: “Vlaanderen is de facto uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt.” Wie daar een probleem mee heeft, moet zwijgen als het van de Vlaamse regering afhangt. ‘Onze’ Vlaamse waarden en normen omvatten niet het democratisch recht op collectief protest!
Is het in Brussel en Wallonië beter gesteld? Daar zitten de groenen mee in de regionale regeringen en wordt minstens in woorden een klimaatambitie geuit. In Wallonië wil de regering tegen 2030 een daling van de uitstootgassen met 55%. Tegen eind dit jaar worden er doelstellingen opgemaakt. Er wordt onder meer geïnvesteerd in het stimuleren van renovatie van woningen of nog in openbaar vervoer. De openbare vervoersmaatschappij TEC krijgt 20 miljoen euro om het aanbod uit te breiden en 29 miljoen om het gratis te maken voor jongeren en ouderen. Hoe met die beperkte middelen de beoogde verdubbeling van het gebruik van het openbaar vervoer kan gerealiseerd worden, is niet duidelijk. Renovatie en isoleren van woningen wordt net als de toename van groene energie afhankelijk gemaakt van de private spelers op de markt. Coöperatieven of gemeentelijke initiatieven worden aangemoedigd, maar de Waalse regering zal zelf geen stappen zetten. Tenslotte komt er een jaarlijkse dag voor het klimaat om de “burgers bewust te maken van de inzet rond klimaat.”
In Brussel komt er eveneens gratis openbaar vervoer voor jongeren tot 25 jaar en wie ouder is dan 65 jaar. Daarnaast worden reeds geplande uitbreidingen van het openbaar vervoer effectief doorgezet. Het zijn erg welgekomen maatregelen, maar voor 65-plussers is het geen nieuwe maatregel: het gratis openbaar vervoer voor ouderen werd in 2013 afgeschaft met als argument dat een bijdrage van ouderen nodig was om de schoolabonnementen goedkoper te maken. De rest van de gebruikers zal evenveel blijven betalen. Stappen richting volledig gratis openbaar vervoer zijn er niet. Of dat zal volstaan om het autoverkeer drastisch terug te dringen, is niet duidelijk.
In Wallonië en Brussel zijn er mooie voornemens, maar het blijft een eind af van eisen zoals meer en gratis openbaar vervoer voor iedereen, energie in publieke handen, publiek wetenschappelijk onderzoek, … De Waalse en Brusselse regeringen blijven binnen het budgettaire keurslijf van dit systeem en komen hierdoor niet verder dan gerommel in de marge. In vergelijking met het klimaatnegationisme van de Vlaamse regering lijkt dat gerommel radicaal. Maar de uitdagingen zijn een pak groter en vereisen system change!
