De wereld staat in brand, letterlijk en figuurlijk. Delen van onze planeet kennen verwoestende bosbranden, andere delen verzuipen in nooit geziene stortregens. Maar er is ook een lawine aan massaprotesten in alle uithoeken van de wereld, van Chili tot Libanon, van Catalonië tot Hongkong.
Artikel door Bart Vandersteene uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Mensen gooien de angst en moedeloosheid van zich af. Velen hebben weinig te verliezen, anderen weigeren toe te kijken bij het onrecht dat heerst in hun omgeving. Dit is geen toevallig samenvallen van gebeurtenissen. Het is het resultaat van een groeiend gevoel dat we worden bedot, telkens opnieuw. De gewone werkenden en armen hebben moeten opdraaien voor een diepe crisis van het systeem. Men beloofde ons dat de inspanning op termijn zou lonen. In plaats van licht aan het einde van de tunnel wordt nu opnieuw zwaar onweer voorspeld. De eerste signalen werden al uitgestuurd: de riem zal nog strakker moeten.
Rijken steeds rijker
Ondertussen blijft een kleine elite zich verder verrijken aan een nooit gezien tempo. Alle recente rapporten van Oxfam of het ‘Wealth Report’ door Credit Suisse tonen aan dat de rijksten hallucinante hoeveelheden rijkdom en welvaart accumuleren. Amerikaans Congreslid Ocasio-Cortez merkte terecht op dat steeds meer mensen bij het horen van ‘rijken’ nog steeds denken aan hun dokter of een kennis met een goed betaalde job. Maar om bij de 1% rijksten in de VS te horen, heb je een jaarinkomen van ongeveer 500.000 euro of 40.000 per maand nodig. De enigen die daaraan komen zijn topmanagers en mensen die hun inkomen niet halen uit werken, maar uit hun eigendom van productiemiddelen: anderen laten werken en met een groot deel van de opbrengst gaan lopen.
Schaamteloos rijven ze hun rijkdom binnen en ontzien ze de gemeenschap van de nodige middelen. Een mastodont als Amazon, waarvan oprichter Jeff Bezos ondertussen de rijkste persoon ter wereld is, slaagde er dankzij de politiek van Trump in om vorig jaar 11 miljard dollar winst te maken en daar 0 dollar belastingen op te betalen. Geen wonder dat kapitalisten zich onaantastbaar voelen.
Zelfs niet de minste toegevingen voor ons
Ook in België blaken de kapitalisten van zelfvertrouwen. Ze hadden vijf jaar een rechtse regering die bereid was om er in hun belang de beuk in te zetten. Een verse lading belastingcadeaus werd uitgedeeld, zogezegd om hen aan te zetten om te investeren en jobs te creëren. Er werd bespaard en hervormd. We moeten langer werken voor minder pensioen. Openbare diensten werden droog gezet. En op het einde van de rit klopt de rekening niet, werden terugverdieneffecten van de cadeaus aan de rijken overschat en moet er opnieuw worden bespaard.
De patroons zijn niet bereid om de minste toegeving te doen. Een half jaar werd er onderhandeld om een verhoging van het minimumloon te bekomen. De vakbonden willen het minimumloon met 3,5% optrekken in plaats van de maximale loonsverhoging van 1,1%. Dit komt neer op 54 euro bruto per maand in plaats van 17 euro. Geen sprake van voor de patroons. Tenzij niet zij, maar de gemeenschap ervoor betaalt! Daarbovenop eisen ze als extra compensatie een vermindering van de ontslagvergoeding, vooral voor bedienden. Op die manier draaien de partroons de rollen om van wie er eist en wie er geeft. Zij eisen een lagere ontslagvergoeding voor bedienden en de vakbonden krijgen in ruil een heel beperkte verhoging van de minimumlonen waarvan de kostprijs dan nog eens door de gemeenschap wordt gedragen. Je moet het maar durven!
Zonder strijd geen vooruitgang
En ze durven. Omdat de vakbonden wel af en toe eens brullen, af en toe eens hun tanden laten zien, maar weinig tot niet bijten. De patroons kennen slechts één taal: deze van de krachtsverhouding die desnoods hun inkomsten droog zet. Voor hun inkomsten zijn ze afhankelijk van onze arbeid. Als de werkende klasse staakt ligt alles plat. Het stakingswapen inzetten, of het gebruik ervan minstens voorbereiden, is noodzakelijk om de patroons te doen buigen.
Waarom niet van de symbolische acties elke 14e maand (voor een minimumloon van 14 euro) geen echte en strijdbare actiedagen maken? Met campagnemomenten om de publieke opinie te winnen en manifestaties die de potentiële kracht tonen, met daarbij de boodschap dat stakingsactie de volgende stap is wanneer de patroons niet willen luisteren?
We hebben dringend discussie over dit soort strategieën nodig in de vakbonden. Zowel in de vakbonden, de klimaatbeweging als op het politieke terrein is er nood aan een leiding die de strijd even resoluut organiseert als de patroons en hun politieke vertegenwoordigers hun asociaal beleid doorvoeren. De parlementaire oppositie van PVDA draagt hieraan bij, de petitie voor een hoger minimumpensioen verhoogt de druk. Dit alles richten op massabewegingen en een gedurfd project van socialistische maatschappijverandering populariseren, is de uitdaging.
Zoals Kshama Sawant, socialistisch gemeenteraadslid in Seattle, in het populaire magazine Teen Vogue zei: “Als vakbondslid en socialist geloof ik dat de aanval de beste verdediging is.” Ze voegde er een belangrijke les van Frederick Douglass, activist tegen de slavernij in de VS, aan toe. Hij zei ooit: “Zonder strijd is er geen vooruitgang. De machtigen zullen nooit toegevingen doen zonder dat deze worden geëist. Dat hebben ze nooit gedaan en zullen ze nooit doen.”
