De afgelopen jaren werd racisme aanvaardbaar gemaakt. Het Vlaams Belang maakte daar gebruik van om bij de verkiezingen te scoren. Dit vergroot het zelfvertrouwen van allerhande extreemrechtse groepjes en van individuen die op sociale media het gevoel hebben dat ze met alles weg komen. De haat stroom van de sociale media over naar de reële wereld. De brandstichting in Bilzen toont wat een groter zelfvertrouwen bij extreemrechts betekent.
Reactie door Blokbuster
Hoe kunnen we daarop antwoorden? De Vlaamse regering koos voor de retorische weg. In het parlement haalde Bart Somers uit naar het Vlaams Belang en schuwde daarbij de grote historische vergelijkingen niet. Dat kan sympathiek lijken, maar het biedt geen antwoord op het zelfvertrouwen van extreemrechts en op het bestaan van racistische vooroordelen onder een deel van de bevolking. Dat Somers in een regering zit die pas gevormd werd nadat wekenlang met het Vlaams Belang onderhandeld werd terwijl zijn eigen liberale partij hierover zweeg, ondergraaft de geloofwaardigheid van de minister. Dat gezegd zijnde: uiteraard is het beter dat de Vlaamse regering zich sterk uitspreekt tegen de brandstichters dan dat ze zich in stilzwijgen hult.
Een efficiënt antwoord moeten we niet verwachten van een politiek establishment dat zelf regelmatig een verdeel-en-heersbeleid bovenhaalt om het falen op sociaal vlak te verbergen. Deze Vlaamse regering hakt in onder meer het openbaar vervoer (De Lijn), cultuur, secundair onderwijs, … Er is een pertinente weigering om de tekorten aan sociale woningen op te vangen door werk te maken van een massaal plan van publieke investeringen in sociale huisvesting. Dit beleid creëert sociale tekorten die de voedingsbodem vormen waarop racistische vooroordelen groeien. Veel mensen voelen dat hun levensstandaard onder druk staat en keren zich tegenover de zondebok die algemeen wordt opgevoerd: de vluchtelingen en de migranten. Dit is een logische reactie die evenwel niet op de feitelijke realiteit gebaseerd is: het zijn niet de vluchtelingen die onze sociale zekerheid onder druk zetten, dat gebeurt door de miljardencadeaus aan de grote bedrijven. Er zijn geen middelen in de staatskas omdat alles uitgedeeld is aan de banken en de grote bedrijven.
Vluchtelingen laten hun omgeving niet achter voor hun plezier maar op zoek naar een toekomst. Hun omgeving wordt kapotgemaakt door oorlogen, neokoloniale plunderingen, … Dat zijn zaken waar de arbeidersbeweging stelselmatig tegen in gaat, maar waar extreemrechts geen probleem mee heeft. Toen de oorlog in Irak begon, stond Filip Dewinter met zijn VB op de Antwerpse Grote Markt met een spandoek: “Bush heeft gelijk”. Links stond op anti-oorlogsbetogingen te protesteren, ook tegen de voorspelbare gevolgen van de verwoestingen die in Irak zijn aangericht. Vandaag voert de rechtse Turkse president Erdogan een invasie in Noord-Syrië. Dit kan tot nieuwe vluchtelingenstromen leiden en het kan zorgen voor een hergroepering van reactionaire bewegingen als ISIS. Erdogan wordt in dit beleid gesteund door de rechtse populist Trump. Maar toch beweert extreemrechts hier dat wie medeleven betuigt met andere mensen de ware verantwoordelijken zijn voor de komst van vluchtelingen? Neen, niet de arbeidersbeweging en links zorgen ervoor dat mensen geen andere uitweg zien dan vluchten! Dat gebeurt door het rechtse en extreemrechtse beleid.
Terug naar Bilzen. Hoe kunnen we de brandstichters stoppen? Er zijn daar twee zaken voor nodig: we moeten door strijdbaar antifascistisch verzet het zelfvertrouwen en de ruimte voor die extreemrechtse brandstichters zoveel mogelijk beperken. Dat vereist mobilisatie en actie. Daarnaast moeten we hun zelfvertrouwen ondermijnen door in te gaan tegen de voedingsbodem voor racisme: tegen het asociale beleid dat sociale tekorten bij de bevolking opstapelt. Beide elementen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: we zullen de brandstichters niet efficiënt bestrijden als we het startpunt van de brandhaard niet aanpakken.
Op dit ogenblik klinken de racistische stemmen vaak het luidst, niet alleen op sociale media. Dat kunnen we enkel doorbreken als we ervoor zorgen dat de breed gedragen stem van solidariteit en strijd tegen het asociaal beleid luider klinkt. We hebben het potentieel daarvoor: betaalbaar wonen, goede zorg, pensioenen, degelijke lonen, functionerende openbare diensten, … belangen alle werkenden en hun gezinnen aan. Op momenten dat deze thema’s centraal staan, gaat wat ons verdeelt naar de achtergrond. Dan blijkt immers dat voor wat er echt toe doet in ons leven, niet de vluchtelingen maar de kapitalisten onze tegenstanders zijn. Deze thema’s centraal stellen zal niet gebeuren door de gevestigde media of de wereldvreemde traditionele politici. We zullen het zelf moeten doen door gebruik te maken van ons sterkste argument: ons aantal. De meerderheid van de bevolking wil sociale verbetering en kan de kracht van het aantal laten tellen. Het meest efficiënt gebeurt dit op de werkvloer: als we het werk neerleggen, ligt heel het systeem neer. Zonder ons draait er niets in dit land! Maar we moeten niet wachten tot zo’n actie uit de lucht komt vallen: ernaar opbouwen is cruciaal en gebeurt met acties en campagnes.
Om in acties en campagnes bredere steun op te bouwen, is er perspectief op echte verandering nodig. Als het gevoel leeft dat de arbeidersbeweging maar wat rommelt in de marge, dan gaat er geen hoop op vooruitgang van uit. Na decennia van neoliberaal ideologisch offensief lijkt het niet gemakkelijk om voor een andere samenleving op te komen. Alles is zodanig geïndividualiseerd dat er geen samenleving meer lijkt te bestaan. Maar het kapitalisme zit zelf in de problemen: het systeem loopt vast in crisissen op alle vlakken, van de economie over het sociale terrein tot de ecologie. Het leidt wereldwijd tot groeiend protest. Om betaalbaar wonen, een leefbare planeet, werkende openbare diensten, goede lonen en pensioenen te garanderen, moeten we tegen het kapitalisme ingaan en opkomen voor een samenleving waarin de meerderheid van de bevolking, de werkenden en hun gezinnen, democratisch beslissen over hoe de aanwezige middelen in de samenleving gebruikt worden in ons belang. Die strijd voor een andere samenleving, wij noemen het socialisme, is essentieel om alle brandstichters en brandhaarden in de wereld voor eens en voor altijd te stoppen.
