Op dinsdag 22 oktober verzamelden 350 bewakingsagenten in gemeenschappelijk vakbondsfront voor het hoofdkwartier van de NAVO in Brussel om betere werkomstandigheden te eisen. Dit lijkt misschien niet veel, maar in de sector weten we dat het enorm is. Het management zet enorme druk op het personeel en kan represailles nemen. Maatregelen als de blanco planning of economische werkloosheid (66% van het loon, 11 euro bruto per dag en mogelijkheid om opgeroepen te worden tot 12 uur voor de start van een shift) zijn pas in 2012 verboden door een CAO over de arbeidstijd en de humanisering van het werk. Helaas wordt dit drukkingsmiddel nog steeds toegepast. Toch was de actie van 22 oktober de grootste in tien jaar tijd.
Door een bewakingsagent
Naast de mobilisatie op dinsdag 22 oktober werd actie gevoerd aan de luchthavens van Zaventem en Charleroi, waar agenten hun ongenoegen uitten door overijverig te controleren, wat leidde tot wachtrijen en vertragingen aan de bagagecontrole. Als gevolg van de patronale weigering om de winstmarges te verlagen ten gunste van het personeel, misten tientallen reizigers hun vluchten.
Nu we het over die winstmarges in de sector hebben: ze zijn bijzonder hoog. Neem nu Securitas, de Europese marktleider. De winst van het moederbedrijf in Zweden bedroeg de afgelopen vier jaar ongeveer 3,4%, met een nettowinst van jaarlijks 25 tot 30 miljoen euro. De vooruitzichten voor de komende jaren gaan in stijgende lijn. In België bedroeg de nettowinst na belastingen 10 miljoen in 2016, 7 miljoen in 2017 en 16 miljoen in 2018. Kortom: de aandeelhouders zitten op rozen.
Deze nettowinst wordt gemaakt op de kap van een leger van in België alles samen, over de verschillende bedrijven heen, 18.000 werkenden. De Belgische bazen beschikken over heel wat middelen om voordelen op te strijken: aanwerving via integratie-opleidingsplan waarbij een stuk loon quasi belastingvrij is (11,11% bedrijfsvoorheffing en geen sociale zekerheid), of nog de mogelijkheid van 5% korting op het brutoloon in de eerste drie maanden van tewerkstelling. Een volledig brutoloon voor een starter bedraagt 14,45 euro per uur en er is geen stijging op basis van anciënniteit. Daarnaast worden studenten en tijdelijke werkenden ingezet om de druk verder op te voeren op de vaste agenten zodat ze flexibeler zijn.
Deze flexibiliteit stond centraal in de mobilisatie van 22 oktober. De beveiligingssector is doorgaans 24 uur per dag, 7 dagen per week actief. De bonussen zijn peanuts in vergelijking met de sociale gevolgen van dergelijke werkroosters (+/- 17% in het weekend en 22,5% ’s nachts in vergelijking met 100 tot 150% in andere sectoren). De eisen zijn eenvoudig: een herwaardering van de premies, maar ook naleving van het protocol van akkoord 2017-2018 over het bioritme (naleving van de dag-nacht-chronologie in de maandelijkse planning).
Daarnaast staan er in het eisenplatform van het gemeenschappelijk vakbondsfront heel wat andere eisen, zoals de harmonisatie van arbeiders en bedienden inzake ziektegeld en verlof. Volgens de bazen hebben arbeiders minder geld nodig als ze ziek zijn dan een bediende: een arbeider verliest loon vanaf de derde week van ziekte, tegenover de vierde week voor bedienden. Bovendien heeft een arbeider minder verlof nodig: een arbeider krijgt 1 dag extra verlof na 5 jaar anciënniteit tegenover 10 voor een bediende. De lijst van ongelijke regelingen is erg lang. Laten we de gelijkheid instellen door alle regelingen naar boven te harmoniseren.
Naar aanleiding van de eerste mobilisaties (in april was er een werkonderbreking van 40 minuten op de luchthaven van Charleroi), stelden de bazen een eenmalige ecocheque voor van 150 euro (tegenover 100 euro in het laatste akkoord) pro rata berekend in functie van de diensttijd het afgelopen jaar, een loonsverhoging van 1,1% en aanpassingen voor de eindeloopbaan. Er wordt dus niets voorgesteld om aan de eisen van het personeel tegemoet te komen en om de kern van het probleem aan te pakken.
Na de actiedag van 22 oktober werd in het ABVV vergaderd om de actie te evalueren en volgende acties voor te bereiden. Op vrijdag 25 oktober bleek dan toch een akkoord bereikt te zijn dat wordt voorgelegd aan een paritair comité dat op 7 november bijeenkomst. Er wordt uiteindelijk een ecocheque toegekend van 200 euro, een effectieve loonsverhoging met 1,1% en een weekendpremie van 3%. Kortom: slechts borrelnootjes.
Maar we mogen niet vergeten dat deze beperkte voordelen slechts mogelijk werden door in actie te gaan. Wat zou er gebeuren als alle collega’s uit de sector op straat kwamen om een socialisatie van de winsten te eisen door een herverdelingsbeleid? Elk personeelslid zou dan eindelijk gewaardeerd worden voor zijn of haar inzet. Dan komt ons werk de volledige gemeenschap ten goede en niet slechts enkele managers of aandeelhouders.
Laten we dit voorstel verwerpen, opnieuw mobiliseren en er meteen gebruik van maken om sociale verkiezingen te eisen in alle bewakingsbedrijven (bij G4S en Securitas worden afgevaardigden aangesteld, niet verkozen). We zullen alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat het personeel zich bewust is van zijn kracht om de aandeelhouders onder druk te zetten. Zelfs indien de directies dreigen en achter de schermen lijsten van stakers aanleggen.
